Jan Ziębicki

Z Wikipedii

Jan Ziębicki (ur. między 1370 a 1390, zm. 27 grudnia 1428) – książę ziębicki w latach 1410-1428.

Jan był drugim pod względem starszeństwa (a najstarszym, który przeżył ojca) synem księcia ziębickiego Bolka III i księżniczki bytomskiej Eufemii. W chwili śmierci ojca Jan by już pełnoletni, w związku z czym bez przeszkód przejął władzę. Do 1420 rządy sprawował wspólnie z bratem Henrykiem. Podobnie, jak jego ojciec wiernie stał u boku swojego suwerena – rodu Luksemburgów.

U progu swoich samodzielnych rządów Jan wziął udział w wojnie Polski z zakonem krzyżackim po stronie tych ostatnich. Uczestnictwo księcia ziębickiego, będącego na żołdzie krzyżackim ograniczyło się jednakże wyłącznie do bitwy pod Tucholą 4 listopada 1410. Zresztą przebieg bitwy nie jest dla księcia zbyt chwalebny, gdyż, podobnie zresztą jak i rycerze krzyżaccy, zbiegł z pola bitwy.

6 stycznia 1420 Jan był obecny na zjeździe we Wrocławiu, gdzie wydano niekorzystny dla Polski wyrok w procesie z Krzyżakami.

Wpływ księcia na politykę względem Śląska był znikomy, gdyż fundusze malutkiego księstewka składającego się wyłącznie z Ziębic były bardzo ograniczone. Z tych powodów sporym zaskoczeniem dla historyków jest fakt ożenku Jana z wdową po potężnym magnacie polskim Spytku z Melsztyna Elżbietą (zmarłą w 1424 r.), córką wojewody siedmiogrodzkiego Emeryka. Przyniosło to Janowi Ziębickiemu olbrzymi posag i niezależność finansową. Sprawa jest o tyle dziwna, że pierwszy mąż Elżbiety był współpracownikiem króla Polski Władysława Jagiełły, wroga suwerena Jana Zygmunta Luksemburczyka. Zresztą politykę wrogą Luksemburgom Elżbieta z powodzeniem kontynuowała poprzez swoje liczne kontakty, także po wyjściu za mąż za księcia ziębickiego. Małżeństwo to pozostało bezdzietne, tak więc Jan miał zostać ostatnim przedstawicielem ziębickiej linii Piastów.

W 1428 r. nad księstwem zawisło niebezpieczeństwo interwencji wojsk husyckich. Początkowo, nie widząc szans zwycięstwa książę ziębicki razem z księciem brzeskim Ludwikiem II zawarł układ, w którym się zobowiązywał nie przeszkadzać w ruchach wrogich wojsk. Z nieznanych jednak przyczyn, dopiero co zaprzysiężone zawieszenie broni Jan złamał - przygotowując się do starcia zbrojnego.

Książę zginął 27 grudnia 1428 w bitwie pod Starym Wielisławiem w Kotlinie Kłodzkiej stoczonej z husytami dowodzonymi przez Jana Kralovca. Przyczyną klęski był nierozważny atak na husycki wagenburg, czyli szaniec zbudowany z wozów bojowych. Nie wiadomo, gdzie został pochowany. Na domniemanym miejscu śmierci księcia stoi kaplica wybudowana w latach 1904-1905 według projektu Ludwiga Schneidera.

Księstwo ziębickie stało się częścią korony czeskiej, której posiadacze Luksemburgowie wyznaczyli miasto z okręgiem na ziemię zastawną. Stan ten utrzymał się do 1453 r., kiedy Ziębice zostały przekazane przez Władysława Pogrobowca – potężnemu czeskiemu magnatowi i umiarkowanemu husycie Jerzemu z Podiebradów.

[edytuj] Jan Ziębicki w literaturze

Jan Ziębicki jest jednym z bohaterów powieści Andrzeja Sapkowskiego: Narrenturm oraz Boży bojownicy