Jerzy Bińczycki

Z Wikipedii

Jerzy Bińczycki
Data i miejsce urodzenia	6 września 1937 Witkowice
Data i miejsce śmierci	2 października 1998 Kraków
Ważne role
Bogumił Niechcic w Nocach i dniach
Profil w bazie IMDb
Profil w bazie filmpolski.pl

Tablica pamiątkowa poświęcona Jerzemu Bińczyckiemu

Jerzy Bińczycki (ur. 6 września 1937 w Witkowicach, zm. 2 października 1998 w Krakowie) – polski aktor teatralny i filmowy.

Całe swoje życie związał z Krakowem – tutaj też ukończył studia, w Wyższej Szkole Teatralnej im. Ludwika Solskiego.

Zaraz po studiach zaczął pracować w Teatrze Śląskim im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach. Zadebiutował rolą Starka w inscenizacji Ludzi królestwa Roberta Penna Warrena.

W roku 1965 został zaangażowany przez Zygmunta Hübnera do Teatru Starego w Krakowie. Pozostał wierny tej scenie do końca życia, kilka miesięcy przed śmiercią (w lipcu 1998) został jej dyrektorem. To w Starym stworzył swe najwybitniejsze kreacje, w spektaklach Jerzego Jarockiego (rola Edka w Tangu Mrożka, Becketa w Mordzie w katedrze), Andrzeja Wajdy (Poloniusz w Hamlecie), Konrada Swinarskiego (Kajetan w Fantazym Słowackiego) i wielu innych. Spis wszystkich ról teatralnych Bińczyckiego znajduje się na stronie internetowej Starego Teatru. Podejmował się także prac reżyserskich – w 1975 dokonał adaptacji dwóch sztuk Czechowa – Niedźwiedź i Oświadczyny, sam też w nich zagrał.

Bińczycki zrobił też karierę w filmie – debiutował już w 1962, epizodyczną rolą policjanta w Drugim brzegu. W kolejnych latach wcielał się w niewielkie role, głównie czarnych charakterów. W 1975 nastąpił przełom – Jerzy Antczak zaangażował go do roli Bogumiła w adaptacji Nocy i dni Marii Dąbrowskiej. Rola Bińczyckiego zachwyciła krytyków i publiczność, przeszła do historii polskiego kina. Aktor otrzymał za nią wiele nagród, a film został nawet nominowany do Oscara. Bińczycki ukazał tu siłę swojego aktorstwa, jak pisał Krzysztof Demidowicz – "Zbudował on fascynującą, ponadczasową sylwetkę zwyczajnego człowieka. Delikatnie odsłonił psychiczne rany bohatera, pokazując jednocześnie jego wewnętrzne bogactwo".

Później Bińczycki zagrał w wielu innych filmach – w Dreszczach Marczewskiego, Magnacie Bajona, Cieniach Jerzego Kaszubowskiego, Z biegiem lat, z biegiem dni Wajdy i innych. Do historii kina przejdzie jego kreacja w Znachorze Jerzego Hoffmana. Ostatnim filmem, w jakim zagrał Jerzy Bińczycki, był Pan Tadeusz – wcielił się tam w postać Macieja Dobrzyńskiego. Podczas 36 lat pracy w filmie miał ponad 70 ról.

W teatrze jego ostatnią kreacją był Escalus w Miarce za miarkę Szekspira w reżyserii Tadeusza Bradeckiego.

Bińczycki angażował się także politycznie, działał w Unii Demokratycznej, przekształconej następnie w Unię Wolności – z ramienia tej partii kandydował do Senatu w 1991, zabrakło mu niespełna 2000 głosów.

Jerzy Bińczycki zmarł nagle na zawał serca 2 października 1998, w szpitalu im. Narutowicza w Krakowie. Został pochowany w Alei Zasłużonych Cmentarza Rakowickiego w Krakowie, jego ukochanym mieście. W 2001 na budynku Starego Teatru została odsłonięta tablica pamiątkowa z popiersiem Jerzego Bińczyckiego.

23 kwietnia 2001, Szkole Podstawowej nr 68 w Krakowie-Witkowicach uroczyście nadano imię Jerzego Bińczyckiego, który był jej absolwentem.