Jerzy Borysowicz

Z Wikipedii

Jerzy Borysowicz (ur. 28 kwietnia 1903 w Antopolu – zm. 5 czerwca 1980 w Radomiu)

Znany psychiatra i neurolog radomski, uczestnik walk o niepodległość Polski, działacz społeczny. Przyszedł na świat 28 kwietnia 1903 r. w Antopolu na ziemi witebskiej w majątku ziemskim Franciszka Borysowicza i jego żony Rozalii z Jermołowiczów. Miał dwóch starszych braci – Piotra, porucznika WP, zamordowanego w Katyniu i Antoniego, księdza katolickiego, dwukrotnie zesłanego do Kazachstanu, który do końca swojego życia służył wiernym na terenach obecnej Białorusi.

Jerzy Borysowicz wychowany w domu w duchu patriotycznym i postępowej tradycji narodowej, podjął naukę w szkole powszechnej w Leplu a po jej ukończeniu wstąpił w roku 1914 do Gimnazjum w Połocku. Naukę przerwała I wojna światowa i maturę uzyskał dopiero w roku 1923 w gimnazjum w Ostrogu nad Horyniem. Jako czternastoletni chłopiec wstąpił do harcerstwa, a w dwa lata później został ochotnikiem 30 pułku Strzelców Kaniowskich w walce z Bolszewikami. Po wojnie polsko-radzieckiej 1919—1920 r., rodzina Borysowiczów osiedliła się w Wilnie, gdzie Jerzy rozpoczął w roku 1923 studia medyczne na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu im. Stefana Batorego, uzyskując dyplom w roku 1929. Jego uzdolnienia, pracowitość i naukowe zainteresowania docenił prof. dr Stanisław Władyczka – kierownik Kliniki Neurologicznej w Wilnie, powierzając mu funkcję asystenta, a w roku 1931 delegując go na Uniwersytet Dorpacki, aby pogłębił tam swą wiedzę medyczną pod kierunkiem dyrektora kliniki prof. L. Puuseppa. Po powrocie z Dorpatu, w latach 1934 – 1939 Jerzy Borysowicz pracował w Klinice Chorób Nerwowych i Umysłowych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie jako asystent i adiunkt prof. dr Maksymiliana Rosego. W 1935 roku wyróżniony został powołaniem do komisji, która podjęła naukowe badania nad mózgiem Marszałka Polski, Józefa Piłsudskiego.

W roku 1935 Jerzy Borysowicz wstąpił w związek małżeński poślubiając Augustynę Bielaczyc, która stała się jego wierną i oddaną towarzyszką życia. Po wybuchu II wojny światowej w roku 1939 przybył wraz z żoną i dwoma małymi synkami do Radomia.

W Radomiu na placu Stare Miasto 13, w budynku dawnego kościoła św. Wacława, mieścił się od 1930 roku Przytułek dla Umysłowo Upośledzonych i Dom Opieki dla Starców. Podczas okupacji niemieckiej, na skutek likwidacji większości szpitali psychiatrycznych zaszła potrzeba przekształcenia Przytułku na Szpital Psychiatryczny. Ordynatorem i organizatorem Oddziału został dr Jerzy Borysowicz. Nazywając się formalnie Przytułkiem dla Psychicznie Chorych, spełniał on rolę pełnowartościowego szpitala psychiatrycznego, w którym dr Borysowicz stosował wszelkie dostępne leki i metody leczenia. Tylko dlatego, że budynek nie nadawał się do żadnych celów, okupant oszczędził pacjentów i personel.

Ofiarna działalność Ordynatora biegła dwoma torami: leczył, a jednocześnie wśród chorych ukrywał ludzi zdrowych psychicznie, lecz zagrożonych okrutną śmiercią z rąk hitlerowców. Znalazło się tam wielu Żydów, a wśród nich Mordechaj Anielewicz — komendant Żydowskiej Organizacji Bojowej. Dr Jerzy Borysowicz ratował partyzantów z lasu, żołnierzy podziemia, rannych w walce, zmaltretowanych i zaszczutych ludzi — bez względu na ich przekonania polityczne czy religijne. Wielu z nich po zregenerowaniu sił, odchodziło za radą Doktora z powrotem do lasu i partyzantki co pozwalało im nie tylko służyć Ojczyźnie, ale zarazem zachować człowieczeństwo i szacunek dla samych siebie.

W roku 1945 staraniem dr Jerzego Borysowicza władze wyzwolonego przez Armię Czerwoną Radomia wyraziły zgodę na przekształcenie Przytułku na Oddział Psychiatryczny Szpitala Miejskiego św. Kazimierza. Był to pierwszy oddział tego typu na ziemi kielecko-radomskiej. Oddział liczący początkowo 30 łóżek rozwinął się do 75. Stosowano w nim wszystkie nowoczesne metody leczenia i osiągano wyjątkowo dobre wyniki. Jednocześnie dr Borysowicz niestrudzenie występował z memoriałami do władz miejskich i centralnych o budowę nowego szpitala psychiatrycznego w Radomiu i stworzenie chorym psychicznie warunków równych istniejącym w innych dziedzinach medycyny.

Po szesnastu latach pracy w lecznictwie psychiatrycznym w roku 1955 dr Borysowicz zorganizował w Szpitalu Miejskim pierwszy w województwie kieleckim Oddział Neurologiczny, w którym ordynował do r. 1967. W tym czasie wyszkolił nową kadrę lekarzy, którzy mogli kontynuować jego dzieło w uruchomionym w roku 1964 nowym szpitalu psychiatrycznym w Krychnowicach oraz obecnym Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym w Radomiu.

Dr Jerzy Borysowicz lecznictwo psychiatryczne w Radomiu postawił na wysokim, cieszącym się uznaniem w kraju poziomie. Napisał on dwadzieścia prac naukowych publikowanych w różnych fachowych czasopismach lekarskich. Tematem jednej z nich było leczenie elektrowstrząsami w uśpieniu (Polski Tygodnik Lekarski 1951 nr 20), którą to metodę stosował z powodzeniem na swoim oddziale, jako jeden z pierwszych w Polsce i na świecie. Od roku 1967 przeszedł do pracy w Poradni Neurologicznej w Radomiu, gdzie leczył chorych do końca swego pracowitego życia.

Za swoje zasługi dr Jerzy Borysowicz został odznaczony miedzy innymi: Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem X-lecia PRL, Odznaką za Wzorową Pracę w Służbie Zdrowia. Władze m. Radomia jedną z ulic w pobliżu szpitala w Krychnowicach nazwały Jego Imieniem.

W roku 1985 przyznano mu pośmiertnie izraelski Medal Yad Vashem — „Sprawiedliwy wśród narodów świata”. Medal z napisem francuskim: „Kto ratuje jedno życie — ten jakby ratował cały świat” i drugim: „Wdzięczny Naród Żydowski”, jest wyrazem hołdu dla tego, który narażał własne życie, aby ocalić przed śmiercią prześladowanych Żydów.

Angażując się tak silnie w pracę zawodową, całym swoim wielkim sercem był też oddany rodzinie; był troskliwym mężem, kochającym ojcem, który zawsze potrafił znaleźć chwilę czasu dla każdego ze swoich pięciorga dzieci. Nie wykorzystał w pełni wszystkich swoich talentów, które mogłyby mu przynieść karierę naukową. Wybrał niełatwą drogę cichego poświęcenia życia innym.

Zmarł 5 czerwca 1980 w Radomiu i został pochowany, zgodnie ze swoją wolą, na cmentarzu w podradomskim Małęczynie