Jerzy Różycki (matematyk)
Z Wikipedii
Jerzy Różycki (ur. 24 lipca 1909 w Olszana koło Kijowa, zm. 9 stycznia 1942 k. Balearów) – polski matematyk i kryptolog, pracownik Uniwersytetu Poznańskiego oraz kontrwywiadu wojskowego (Biuro Szyfrów 4) Oddziału II Sztabu Głównego.
Zespół: Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zygalski w styczniu 1933 pomógł złamać kod niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma, zbudował jej działającą kopię oraz urządzenia deszyfrujące szyfrogramy Enigmy: najpierw tzw. cyklometr, a następnie po udoskonaleniu przez Niemców techniki szyfrowania tzw. bombę kryptologiczną. Praca Różyckiego to tzw. metoda zegara, pozwalająca określić wybór i ustawienie wirnika w maszynie Enigma.
Różycki zginął na Morzu Śródziemnym 9 stycznia 1942 roku podczas powrotu z Algieru do ośrodka dekryptażu Kadyks ulokowanego w nieokupowanej strefie Francji (Vichy). Statek pasażerski Lamoricière, którego był pasażerem zatonął w tajemniczych okolicznościach w pobliżu Balearów. Wśród 222 ofiar katastrofy oprócz Różyckiego znajdowali się: kapitan Jan Graliński szef referatu sowieckiego Biura Szyfrów - 3 (BS-3) i kontrwywiadu radiowego – Wschód, Piotr Smoleński – kryptolog Biura Szyfrów - 3 (specjalista od szyfrów sowieckich) i oficer francuski towarzyszący trzem polskim kryptologom – kapitan François Lane.
Podczas studiów na Uniwersytecie Poznańskim został członkiem Korporacji Akademickiej Chrobria.
[edytuj] Bibliografia
- Władysław Kozaczuk & Jerzy Straszak.Enigma ; How the Poles Broke the Nazi Code New York 2004 wyd.Hyppocrene Books ISBN 0-7818-0941-X
- Gordon Welchman, "From Polish Bomba to British Bombe: the Birth of Ultra", Intelligence and National Security, 1986.
- Andrzej Pepłoński - "Kontrwywiad II Rzeczypospolitej (Kulisy wywiadu i kontrwywiadu)", Dom Wydawniczy Bellona Warszawa, 2002.
- Władysław Kozaczuk - "Bitwa o Tajemnice: Służby wywiadowcze Polski i Niemiec 1918-1939", Książka i Wiedza Warszawa 1967, 1999.
- Andrzej Misiuk - "Służby Specjalne II Rzeczypospolitej (Kulisy wywiadu i kontrwywiadu)", Dom Wydawniczy Bellona Warszawa, 1998.
- Henryk Ćwięk - "Przeciw Abwehrze (Kulisy wywiadu i kontrwywiadu)", Dom Wydawniczy Bellona Warszawa, 2001.
