Judaizanci

Z Wikipedii

Judaizanci to określenie chrześcijan, którzy propagują i wprowadzają do teologii i form kultu elementy judaizmu (judeochrześcijaństwo). Niekiedy określa się tak radykalnych antytrynitarzy oraz konwertytów z chrześcijaństwa na judaizm.

Po raz pierwszy określenia "judaizanci" użył w IV w. św. Jan Chryzostom (w traktacie Adversus Judaeos) wobec chrześcijan z Antiochii, którzy porzucali wiarę w Jezusa Chrystusa i stawali się żydami.

W czasach reformacji w XVI w. i XVII w. określano tak antytrynitarzy, którzy jak Miguel Servet, Mateo Garibaldi i Faust Socyn negowali istnienie Trójcy Świętej i kwestionowali boskość Jezusa.

W XV w. w Rosji pojawiły się grupy tzw. bogomiłów żidowstwujuszczich, którzy głosili m.in. antytrynitaryzm. Do najbardziej znanych działaczy należeli Abraham ze Smoleńska oraz pop Ezajasz, który po wygnaniu z Moskwy uciekł do Polski i tu przyczynił się do utworzenia grupy "judaizantów" wśród braci polskich.

W Polsce w XVI w. judaizantami lub utynitarianami nazywano radykalny odłam braci polskich (arian) na Lubelszczyźnie i na Litwie, którzy zaprzeczali boskości Jezusa oraz głosili m.in. radykalny pacyfizm chrześcijański, zniesienie poddaństwa chłopów oraz zakaz zabijania ludzi i zwierząt. Do najbardziej znanych judaizantów należeli: Marcin Czechowic, Walenty Krawiec i Jan Niemojewski. Niektórzy z nich jak np. Szymon Budny głosili szacunek dla judaizmu i stawiali tę religię za wzór dla chrześcijaństwa w dziedzinie edukacji religijnej.

W XX w. judaizantami lub "Czarnymi Żydami" nazywano Afroamerykanów w USA, którzy przyjmowali judaizm jako formę protestu przeciwko dyskryminacji rasowej ze strony "białych" chrześcijan.

[edytuj] Bibliografia

• Z. Pietrzyk, "Judaizanci w Polsce w 2 połowie XVI w." , [w:] Żydzi w dawnej Rzeczypospolitej, pod red. A. Link-Lenczowskiego, Wrocław 1991, s. 144-153.
• "Judaizanci we wschodniej Europie" [w:] Miesięcznik żydowski t. 4., z. 1-5. 1934.
• L. I. Newman, Jewish Influence on Christian Reform Movements, New York, 1923.