Kazimierz Moczarski
Z Wikipedii
| Kazimierz Moczarski | |
|---|---|
| ' | |
 |
|
| Życie |  kapitan |
| Data urodzenia | 21 lipca 1907 Warszawa |
| Data śmierci | 27 września 1975 |
| Kariera | |
| W służbie od | |
| Pełniona funkcja | szef BiP AK |
| Główne wojny i bitwy | powstanie warszawskie, II wojna światowa |
| Odznaczenia | |
   |
|
Kazimierz Damazy Moczarski (ur. 21 lipca 1907 w Warszawie, zm. 27 września 1975) – dziennikarz, pisarz, żołnierz Armii Krajowej, szef Biura Informacji i Propagandy ZWZ-AK.
Jego najbardziej znaną książką jest relacja ze wspólnego pobytu w więzieniu z Jürgenem Stroopem, oficerem SS, pt. "Rozmowy z katem".
Spis treści |
[edytuj] Życiorys
Syn Jana Damazego, nauczyciela, dyrektora gimnazjum, i Michaliny Franciszki z domu Wodzinowskiej, nauczycielki. Świadectwo maturalne uzyskał w 1926 r. w gimnazjum Michała Kreczmara i podjął studia prawnicze na Uniwersytecie Warszawskim. Równocześnie w latach 1928-1932 studiował w Wyższej Szkole Dziennikarskiej. w 1931 r. odbył praktykę konsularną w Paryżu.
Po ukończeniu studiów w Warszawie kontynuował naukę w Paryżu (1932-1934). Po powrocie do Polski rozpoczął działalność dziennikarską i związał się z ówczesnym Stronnictwem Demokratycznym. 31 lipca 1939 r. poślubia Zofię Płoską, pracownicę referatu prasowego Ministerstwa Opieki Społecznej. Okupację spędził w Warszawie. Od stycznia 1940 r. należał do ZWZ-AK.
Od sierpnia 1942 r. pracował w Wydziale Informacji Biura Informacji i Propagandy (BiP) Komendy Głównej AK, a od stycznia 1944 r. równocześnie kierował działem dochodzeniowo-śledczym w Okręgowym Kierownictwie Walki Podziemnej Warszawy. Oprócz tego bezpośrednio uczestniczył w kilku akcjach bojowych m.in. w uwolnieniu więźniów ze Szpitala Jana Bożego przy ulicy Bonifraterskiej 11 czerwca 1944 r.
W trakcie powstania warszawskiego, kierował działalnością stacji informacyjno-radiowej, a od kwietnia 1945 r. był szefem BiP. Jeszcze w trakcie trwania powstania został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami.
[edytuj] Pobyt w więzieniu
11 sierpnia 1945 r. został aresztowany i osadzony w więzieniu mokotowskim. W śledztwie torturowany (opisał później szczegółowo czterdzieści dziewięć rodzajów tortur, jakim go poddawano), a następnie skazany na 10 lat za działalność w AK. W 1948 r. jego proces został wznowiony i trwał do 1952 r. kiedy to wydano wyrok śmierci.
Od 2 marca do 11 listopada 1949 r. był przetrzymywany w jednej celi z Jürgenem Stroopem. W tym czasie Moczarski namówił swego niedawnego wroga na zwierzenia, które po latach zostały spisane w formie reportażu pt. "Rozmowy z katem". Książka ta została przetłumaczona na niemal wszystkie języki europejskie, a także na japoński. W Polsce weszła na listę obowiązkowych lektur szkolnych.
W 1953 r. Sąd Najwyższy zmienił mu karę śmierci na dożywotnie więzienie. Mimo to przez dwa lata Moczarski przebywał w celi śmierci i dopiero 15 stycznia 1955 r. poinformowano go o wyroku Sądu Najwyższego.
21 kwietnia 1956 r. na fali gomułkowskiej odwilży Sąd Najwyższy wznowił postępowanie w sprawie Moczarskiego, uchylił poprzedni wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia. 24 kwietnia Moczarski został zwolniony, a 11 grudnia Sąd Wojewódzki w Warszawie wydał ostateczny wyrok uniewinniający.
[edytuj] Po wyjściu z więzienia
Po zwolnieniu Kazimierz Moczarski pracował w wydawnictwach związanych ze Stronnictwem Demokratycznym. M.in. był redaktorem naczelnym głównego organu SD "Kuriera Polskiego".
W 1975, ciężko chory, przeszedł na emeryturę, a kilka miesięcy później, 27 września, zmarł.
[edytuj] Bibliografia
- Tomasz Stańczyk, Andrzej Krzysztof Kunert Oskarżony Kazimierz Moczarski. Wydawnictwo Iskry. Warszawa 2006
[edytuj] Linki zewnętrzne
http://www.powstanie-warszawskie-1944.ac.pl/biog_moczarski.htm
