Kiry
Z Wikipedii
Współrzędne: 49°16'39" N 19°51'55" E
Kiry | |
Województwo | małopolskie |
Powiat | tatrzański |
Gmina | Kościelisko |
Sołectwo | Kościelisko |
Sołtys | Józef Bukowski Tyrała |
Położenie | 49° 16' 39'' N 19° 51' 55'' E |
Strefa numeracyjna (do 2005) |
18 |
Kod pocztowy | 34-511 |
Tablice rejestracyjne | KTT |
Położenie na mapie Polski
|
|
Kiry |
Kiry – położone u wylotu Doliny Kościeliskiej osiedle podhalańskiej wsi Kościelisko, znane jako punkt wypadowy wycieczek kierowanych do tej doliny i w jej okolice.
Spis treści |
[edytuj] Układ osiedla
Na Kiry składają się trzy polany:
- Kira Leśnicka (położona na zachód od wejścia do doliny)
- Niżnia Miętusia Kira (położona na wschód od wejścia do doliny)
- Wyżnia Miętusia Kira (leżąca w samej Dolinie Kościeliskiej na terenie TPN).
[edytuj] Historia
Nazwa Kir pochodzi od gwarowego określenia zakrętu drogi, ścieżki lub rzeki i brzmiącego kira lub kiera. Drugie człony nazw pochodzą od wsi do których należały: Leśnicka od Leśnicy, a Miętusia od Miętustwa. Zachowane dokumenty z 1646 potwierdzają nadanie praw własności Kir przez króla Władysława IV Wazę dla sołtysów Łasiów z położonej na wschodnim Podhalu wsi Leśnicy. Mieli oni tutaj szopy na siano. W połowie XIX w Kirach istniały chatki węglarzy wypalających węgiel drzewny i funkcjonował tartak wodny z gonciarnią. Później przeniesiono tutaj także ze Starych Kościelisk leśniczówkę. Przed II wojną światową w Kirach oprócz tej leśniczówki było jeszcze 10 domostw i nierentowny tartak. W latach 1920-1930 stacjonowała tutaj Kompania Wysokogórska Wojska Polskiego.
Jeszcze w XX w. polan używano do przechowywania siana oraz masowego wypasu owiec. Obecnie na polanach leżących poza terenami TPN znajdują się góralskie zabudowania, kaplica Matki Boskiej Gietrzwałdzkiej, przystanek PKS i busów, postój dorożek, dawna gospoda Słowińskich – obecnie bar Harnaś, kiosk, sklep i parkingi. Głębiej znajduje się poczta, bar Hajduk, ośrodki wczasowe i pensjonaty, a także stadion biathlonowy. Na Wyżniej Miętusiej Kirze prowadzony jest obecnie kulturowy wypas owiec, a w stojącym tu szałasie można kupić oscypki, bundz i żętycę.
[edytuj] Drogi i szlaki
Przez osiedle biegnie szosa z Zakopanego do Witowa i dalej (Chochołów, Czarny Dunajec).
[edytuj] Szlaki turystyczne
- – zielony z Pałkówki przez Butorowy Wierch, Kiry i Polanę Biały Potok do Siwej Polanie – ujścia Doliny Chochołowskiej.
- – zielony drogą prowadzącą przez Dolinę Kościeliską do schroniska PTTK na Hali Ornak.
[edytuj] Bibliografia
- Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka Encyklopedia Tatrzańska. Wyd. Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.
- Józef Nyka: Tatry polskie. Przewodnik. Wyd. XIII. Latchorzew: Wyd. Trawers, 2003. ISBN 83-915859-1-3.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Mapy: Autopilot • Google Maps • Szukacz • Targeo • Zumi
- Zdjęcia satelitarne: Google Maps • Wikimapia • Zumi