Kościół św. Jakuba i św. Agnieszki w Nysie
Z Wikipedii
Kościół parafialny pw. św. Jakuba Apostoła i św. Agnieszki, Dziewicy i Męczennicy w Nysie jest największym obiektem sakralnym w mieście i cennym zabytkiem. Ponieważ w środku pochowano sześciu biskupów wrocławskich, kościół często nazywany był (i jest) katedrą, natomiast w niektórych źródłach od XVIII w. także bazyliką.
[edytuj] Historia
Pierwszy kościół w tym miejscu konsekrowano w 1198. Zniszczony został w XIII wieku, prawdopodobnie podczas najazdów tatarskich. Kolejny budynek spłonął w 1401, odbudowano go prowizorycznie 5 lat później. Obecną świątynię zaczęto wznosić w 1423 - do kierowania pracami Rada Miejska Nysy poprosiła Piotra Frankensteina (Piotra z Ząbkowic). Jako pierwsze powstało prezbiterium wraz z obejściem (do 1430).
W XVI wieku zniszczeniu ulega sklepienie nawy głównej - odbudowuje się ją jako sklepienie sieciowe. W latach 50. XVI wieku z fundacji biskupa wrocławskiego Martina Gerstmana powstaje tzw. "chór mieszczański". W XVII i XVIII pod wpływem baroku całkowicie przebudowano wnętrze - znikły stare gotyckie ołtarze, rzeźby, zatynkowano malowidła.
W latach 1889 - 1895 nastąpiła kolejna zmiana wystroju kościoła, tym razem w stylu neogotyckim. Powstało nowe sklepienie, wybudowano nową kruchtę zachodnią (obecnie wejście główne). W latach 30. XX wieku ponownie doszło do zmian w wyglądzie świątyni - wskutek częściowego powrotu do stylu gotyckiego z kolumn usunięto późniejszą warstwę tynku.
Podczas walk o miasto w czasie II wojny światowej obiekt doznał poważnych strat. Spłonął dach, organy, zniszczeniu uległa większość wyposażenia. Odbudowa zaczęła się na dobre dopiero w 1957 (przy okazji dokonano dalszej "regotyzacji") i trwała do 1961, natomiast nieustanne prace konserwatorskie nigdy się nie skończyły.
[edytuj] Wygląd i wystrój świątyni
Kościół św. Jakuba i Agnieszki to obiekt trójnawowy i dziewięcioprzęsłowy z kamienia i cegły. Wzdłuż głównego korpusu znajduje się 16 gotyckich kaplic i 2 barokowe oraz barokowe baptysterium. Pozostałe ciekawe elementy głównej nawy to Mała i Wielka Zakrystia i 3 kruchty z gotyckimi portalami.
W nawach bocznych widoczne są sklepienia krzyżowo - żebrowe z XIV/XVw. ze zwronikami w kształcie ludzkich głów, natomiast na nawą główną znajduje się sklepienie krzyżowo-żebrowe z 1891 które zastąpiło wcześniejsze sieciowe.
Wyposażenie jest dość ubogie - podczas działań wojennych znaczna większość została zniszczona i pochodzi dopiero z okresu najnowszej renowacji. Na uwagę zasługują liczne epitafia oraz płyty nagrobne.
