Kokon
Z Wikipedii
Kokon (z fr. cocon - powłoka) - zewnętrzna osłona jaj zwierząt z różnych jednostek systematycznych (robaków, pierścienic, mięczaków i stawonogów) zbudowana z różnych wydzielin ciała. Kokon jest wytwarzany przez zapłodnioną samicę, w formie jednolitej, skórzastej powłoki. Kokony zawierają substancje odżywcze dla wylęgającego się zwierzęcia. W szerszym znaczeniu termin kokon używany jest również dla oprzędu i kokonu rzekomego.
Typowe jednolite kokony występują u pierścienic zwłaszcza u skąposzczetów oraz pijawek. Produkowane są przez gruczoły znajdujące się w pobliżu ujścia żeńskiego układu rozrodczego. U skąposzczetów kokon budowany jest z klitellum.
Kokony jajowe są typowe dla pająków i karaczanów. Samice noszą je zwykle na grzbiecie. Po wylęgnięciu, materia kokonu jest często pierwszym pokarmem larw. Takie kokony chronią jaja przed zjedzeniem, nadmiernym wysychaniem oraz izolują przed otoczeniem i rozwojem grzybów.
Samica pająka przy pomocy kądziołków przędnych buduje ze splątanych nici osłonkę i składa do jej wnętrza jaja. Po tej czynności całość oplątuje dodatkowymi nićmi i przymocowuje nowymi nićmi w miejscu osłoniętym od deszczu (np. pod liściem) lub zabiera ze sobą i pilnuje. W tym pierwszym przypadku można mówić o umieszczeniu kokonu w oprzędzie.
Przed przemianą w poczwarkę, larwy koszówkowatych i chruścików budują dodatkowy kokon właściwy. Te kokony powstają wewnątrz dotychczasowych domków, natomiast tzw. chruściki bezdomkowe budują wtedy kokony pierwszy raz. Wiele larw chrząszczy przed przejściem w stadium poczwarki przygotowuje sobie tzw. kolebkę, np. Dyląż garbarz buduje ją ze slepionych śliną i ochodami drobnych fragmentów drzewnych oraz ziemi.
Kokony pełnią rolę maskującą i ochronną. Pasożyt ma trudności z rozpoznaniem gatunku i ustaleniem odpowiedniego miejsca trafienia pokładełkiem). Kokon, zwłaszcza w ziemi, stanowi przestrzeń izolującą od wilgoci a tym samym zapobiega zagrzybieniu jaja.