Konklawe 1878

Z Wikipedii

Konklawe 18-20 II 1878 – konklawe, które wybrało Leona XIII na następcę Piusa IX. Było to ostatnie konklawe, na którym doszło do wyboru papieża w procedurze akcesu.

Spis treści

1 Śmierć Piusa IX i przygotowania do konklawe
2 Lista elektorów
- 2.1 Nieobecni
3 Kandydaci na papieża
4 Początek konklawe
5 Wybór Leona XIII
6 Źródła

[edytuj] Śmierć Piusa IX i przygotowania do konklawe

Pius IX zmarł 7 lutego 1878 roku. po 31 latach i 7 miesiącach pontyfikatu. Niespełna 8 lat wcześniej Włochy dokonały aneksji Państwa Kościelnego wraz z Rzymem. Pius IX nie uznał tego i ogłosił się „więźniem Watykanu”. Kardynałowie obawiali się, czy w niekorzystnej sytuacji politycznej konklawe będzie mogło odbyć się w Rzymie w atmosferze spokoju i wolności. Rozważano przeniesienie konklawe na Maltę lub do Hiszpanii. Kamerling Pecci oraz subdziekan di Pietro zdołali jednak uzyskać od rządu włoskiego odpowiednie gwarancje, wobec czego zadecydowano, że konklawe odbędzie sie na Watykanie.

[edytuj] Lista elektorów

Na konklawe przybyło 61 z 64 kardynałów:

Luigi Amat di San Filippo e Sorso (Włochy; nominacja 19 maja 1837) - kardynał-biskup Ostia e Velletri; komendatariusz kościoła prezbiterialnego S. Lorenzo in Damaso; dziekan Św. Kolegium Kardynałów; prefekt Św. Kongregacji ds. Ceremonii; wicekanclerz Św. Kościoła Rzymskiego; archiprezbiter Bazyliki Liberiańskiej

Camillo di Pietro (Włochy; 19 grudnia 1853) - kardynał-biskup Porto e Santa Ruffina; subdziekan Św. Kolegium Kardynałów

Carlo Sacconi (Włochy; 27 września 1861) - kardynał-biskup Palestriny; prodatariusz Jego Świątobliwości

Filippo Maria Guidi (Włochy; 21 grudnia 1863) - kardynał-biskup Frascati; prefekt Św. Kongregacji ds. Kościelnych Immunitetów i Jurysdykcyjnych Kontrowersji

Luigi Maria Bilio (Włochy; 22 grudnia 1866) - kardynał-biskup Sabiny; wielki penitencjariusz; opat komendatoryjny Farfa

Carlo Luigi Morichini (Włochy; 15 marca 1852) - kardynał-biskup Albano

Friedrich Josef von Schwarzenberg (Austro-Węgry; 24 stycznia 1842) - kardynał-prezbiter S. Agostino; protoprezbiter Św. Kolegium Kardynałów; arcybiskup Pragi i prymas Czech

Fabio Maria Asquini (Włochy; 22 stycznia 1844) - kardynał-prezbiter S. Lorenzo in Lucina; sekretarz Listów Apostolskich

Domenico Carafa di Traetto (Włochy; 22 lipca 1844) - kardynał-prezbiter S. Maria degli Angeli; arcybiskup Benewentu

François Auguste Ferdinand Donnet (Francja; 15 marca 1852) - kardynał-prezbiter S. Maria in Via; arcybiskup Bordeaux

Gioacchino Pecci (Włochy; 19 grudnia 1853) - kardynał-prezbiter S. Crisogono; kamerling Św. Kościoła Rzymskiego; arcybiskup Perugii

Antonio Benedetto Antonucci (Włochy; 15 marca 1858) - kardynał-prezbiter SS. Silvestro e Martino ai Monti; arcybiskup Ankony

Anton Maria Panebianco (Włochy; 27 września 1861) - kardynał-prezbiter SS. XII Apostoli

Antonino de Luca (Włochy; 21 grudnia 1863) - kardynał-prezbiter SS. IV Coronati; prefekt Św. Kongregacji Indeksu

Jean-Baptiste Pitra (Francja; 21 grudnia 1863) - kardynał-prezbiter S. Callisto; bibliotekarz Św. Kościoła Rzymskiego

Henri-Marie-Gaston de Boisnormand de Bonnechose (Francja; 11 grudnia 1863) - kardynał-prezbiter S. Clemente; arcybiskup Rouen

Gustav Adolf von Hohenlohe (Niemcy; 22 grudnia 1866) - kardynał-prezbiter S. Maria in Transpontina

Lucien-Louis-Joseph-Napoleon Bonaparte (Francja; 13 marca 1868) - kardynał-prezbiter S. Pudenziana

Innocenzo Ferrieri (Włochy; 13 marca 1868) - kardynał-prezbiter S. Cecilia; prefekt Św. Kongregacji ds. Biskupów i Zakonów i Św. Kongregacji ds. Dyscypliny Zakonnej; kamerling Św. Kolegium Kardynałów

Giuseppe Berardi (Włochy; 13 marca 1868) - kardynał-prezbiter SS. Marcellino e Pietro

Juan Ignacio Moreno y Maisonave (Hiszpania; 13 marca 1868) - kardynał-prezbiter S. Maria della Pace; arcybiskup Toledo i prymas Hiszpanii

Raffaele Monaco La Valetta (Włochy; 13 marca 1868) - kardynał-prezbiter S. Croce in Gerusalemme; wikariusz generalny diecezji rzymskiej; przewodniczący Św. Kongregacji ds. Wizytacji Apostolskich; prefekt Św. Kongregacji ds. Rezydencji Biskupów; tytularny arcybiskup Heraklei; opat komendatoryjny Subiaco

Ignacio do Nascimento Moraes Cardoso (Portugalia; 22 grudnia 1873) - kardynał-prezbiter SS. Nereo ed Achilleo; patriarcha Lizbony

René-François Régnier (Francja; 22 grudnia 1873) - kardynał-prezbiter SS. Trinita al Monte Pincio; arcybiskup Cambrai

Flavio III Chigi (Włochy; 22 grudnia 1873) - kardynał-prezbiter S. Maria del Popolo; archiprezbiter Bazyliki Laterańskiej; komendatariusz rzymskiego przeoratu zakonu joannitów

Alessandro Franchi (Włochy; 22 grudnia 1873) - kardynał-prezbiter S. Maria in Trastevere; prefekt Św. Kongregacji Rozkrzewiania Wiary i Rytów Wschodnich

Joseph-Hippolyte Guibert (Francja; 22 grudnia 1873) - kardynał-prezbiter S. Giovanni a Porta Latina; arcybiskup Paryża

Luigi Oreglia di Santo Stefano (Włochy; 22 grudnia 1873) - kardynał-prezbiter S. Anastasia; prefekt Św. Kongregacji ds. Odpustów i Świętych Relikwii

János Simor (Austro-Węgry; 22 grudnia 1873) - kardynał-prezbiter S. Bartolomeo all’Isola; arcybiskup Esztergom i prymas Węgier

Tommaso Maria Martinelli (Włochy; 22 grudnia 1873) - kardynał-prezbiter S. Prisca; prefekt Św. Kongregacji ds. Obrzędów

Ruggero Luigi Emidio Antici Mattei (Włochy; 15 marca 1875) - kardynał-prezbiter S. Lorenzo in Panisperna; tytularny patriarcha Konstantynopola

Pietro Giannelli (Włochy; 15 marca 1875) - kardynał-prezbiter S. Agnese fuori le mura; przewodniczący Najwyższej Rady do Spraw Publicznych

Mieczyslaw Halka-Ledóchowski (Niemcy; 15 marca 1875) - kardynał-prezbiter S. Maria in Aracoeli; arcybiskup Gniezna i Poznania i prymas Polski

Henry Edward Manning (Wielka Brytania; 15 marca 1875) - kardynał-prezbiter SS. Andrea e Gregorio al Monte Celio; arcybiskup Westminster

Victor-Auguste-Isidor Deschamps (Belgia; 15 marca 1875) - kardynał-prezbiter S. Bernardo alle Terme; arcybiskup Mechelen i prymas Belgii

Giovanni Simeoni (Włochy; 15 marca 1875) - kardynał-prezbiter S. Pietro in Vincoli; sekretarz stanu Stolicy Apoostolskiej; prefekt Św. Kongregacji do Spraw Publicznych Kościoła; prefekt Pałacu Apostolskiego; administrator Patrymonium Stolicy Apostolskiej; prefekt Św. Kongregacji ds. Sanktuarium Loreto

Domenico Bartolini (Włochy; 15 marca 1875) - kardynał-prezbiter S. Marco

Bartolomeo D'Avanzo (Włochy; 3 kwietnia 1876) - kardynał-prezbiter S. Susanna; biskup Calvi e Teano

Johannes Baptist Franzelin (Austro-Węgry; 3 kwietnia 1876) - kardynał-prezbiter S. Alessio

Francisco de Paula Benavides y Navarrete (Hiszpania; 12 marca 1877) - kardynał-prezbiter S. Tommaso in Parione; patriarcha Indii Zachodnich

Francesco Saverio Apuzzo (Włochy; 12 marca 1877) - kardynał-prezbiter S. Onofrio; arcybiskup Kapui

Manuel García y Gil (Hiszpania; 12 marca 1877) - kardynał-prezbiter S. Stefano al Monte Celio; arcybiskup Saragossy

Edward Henry Howard (Wielka Brytania; 12 marca 1877) - kardynał-prezbiter SS. Giovanni e Paolo

Miguel Payá y Rico (Hiszpania; 12 marca 1877) - kardynał-prezbiter SS. Quirico e Giulitta; arcybiskup Santiago de Compostela

Louis-Marie-Joseph-Eusebe Caverot (Francja; 12 marca 1877) - kardynał-prezbiter S. Silvestro in Capite; arcybiskup Lyonu i prymas Galii

Luigi di Canossa (Włochy; 12 marca 1877) - kardynał-prezbiter S. Marcello; biskup Werony

Luigi Serafini (Włochy; 12 marca 1877) - kardynał-prezbiter S. Girolamo degli Schiavoni; biskup Viterbo e Toscanella

Josip Mihalovic (Austro-Węgry; 22 czerwca 1877) - kardynał-prezbiter S. Pancrazio; arcybiskup Zagrzebia

Johann Rudolf Kutschker (Austro-Węgry; 22 czerwca 1877) - kardynał-prezbiter S. Eusebio; arcybiskup Wiednia

Lucido Maria Parocchi (Włochy; 22 czerwca 1877) - kardynał-prezbiter S. Sisto; arcybiskup Bolonii

Vincenzo Moretti (Włochy; 28 grudnia 1877) - kardynał-prezbiter S. Sabina; arcybiskup Rawenny

Prospero Caterini (Włochy; 7 marca 1853) - kardynał-diakon S. Maria in Via Lata; komendatariusz diakonii S. Maria della Scala; protodiakon Św. Kolegium Kardynałów; prefekt Św. Kongregacji Soboru Trydenckiego; sekretarz Najwyższej Św. Kongregacji Rzymskiej i Powszechnej Inkwizycji

Teodolfo Mertel (Włochy; 15 marca 1858) - kardynał-diakon S. Eustachio; prefekt Trybunału Apostolskiej Sygnatury Sprawiedliwości; protektor zakonu kamedułów

Domenico Consolini (Włochy; 22 grudnia 1866) - kardynał-diakon S. Maria in Domnica

Edoardo Borromeo (Włochy; 13 marca 1868) - kardynał-diakon SS. Vito e Modesto; prefekt Fabryki Św. Piotra; archiprezbiter Bazyliki Watykańskiej

Lorenzo Ilarione Randi (Włochy; 15 marca 1875) - kardynał-diakon S. Maria in Cosmedin

Bartolomeo Pacca (Włochy; 15 marca 1875) - kardynał-diakon S. Maria in Portico

Lorenzo Nina (Włochy; 12 marca 1877) - kardynał-diakon S. Angelo in Pescheria; prefekt Św. Kongregacji ds. Studiów

Enea Sbarretti (Włochy; 12 marca 1877) - kardynał-diakon S. Maria ad Martyres

Frédéric de Falloux de Coudray (Francja; 12 marca 1877) - kardynał-diakon S. Agata alla Suburra

Antonio Pellegrini (Włochy; 28 grudnia 1877) - kardynał-diakon S. Maria in Aquiro

38 elektorów pochodziło z Włoch, 8 z Francji, 5 z Austro-Węgier (w tym trzech Niemców; Węgier i Chorwat), 4 z Hiszpanii, 2 z Wielkiej Brytanii, 2 z Niemiec (w tym Polak Halka-Ledóchowski), 1 z Belgii i 1 z Portugalii. Czterech mianował jeszcze Grzegorz XVI, pozostali byli nominatami Piusa IX.

[edytuj] Nieobecni

3 kardynałów, wszyscy z nominacji Piusa IX:

Paul Cullen (Wielka Brytania; 22 grudnia 1866) - kardynał-prezbiter S. Pietro in Montorio; arcybiskup Dublina

John McCloskey (USA; 15 marca 1875) - kardynał-prezbiter S. Maria sopra Minerva; arcybiskup Nowego Jorku

Godefroy Brossais-Saint-Marc (Francja; 17 września 1875) - kardynał-prezbiter S. Maria della Vittoria; arcybiskup Rennes

[edytuj] Kandydaci na papieża

Po najdłuższym w historii, prawie 32-letnim pontyfikacie Piusa IX wszyscy kardynałowie opowiadali się za wyborem papieża w starszym wieku (co najmniej 65 lat), którego pontyfikat byłby znacznie krótszy, „przejściowy”. Po raz pierwszy od XVI wieku wśród kandydatów wymieniano także kardynałów spoza Italii (np. Brytyjczyka Manninga), większość elektorów opowiadała się jednak za zachowaniem dotychczasowej tradycji i wyborem któregoś z Włochów. Za głównych papabile uchodzili kardynałowie Bilio i Pecci. Ten pierwszy był konserwatystą i bliskim współpracownikiem zmarłego papieża, natomiast drugi uchodził za liberała. Większość kardynałów życzyła sobie papieża bardziej otwartego i elastycznego niż Pius IX.

[edytuj] Początek konklawe

Konklawe rozpoczęło się 18 lutego. Co niezwykłe, po jego zakończeniu wyniki głosowań zostały podane do publicznej wiadomości. W dwóch pierwszych głosowaniach 19 lutego najwięcej głosów dostali:

a) głosowanie poranne:

Pecci – 19 (plus 4 kolejne przez akces)

Bilio – 7

Franchi - 4

b) głosowanie wieczorne:

Pecci – 26 (plus 8 kolejnych przez akces)

Bilio – 7

Panebianco i Monaco - po 4

Franchi i De Luca – po 3

Martinelli i Simeoni - po 2

W obu tych głosowaniach po jednym głosie otrzymał polski kardynał Mieczysław Halka-Ledóchowski. Popierał go prymas Belgii Deschamps, który chciał uhonorować Polaka za jego postawę w czasie Kulturkampfu.

[edytuj] Wybór Leona XIII

20 lutego w porannym głosowaniu 68-letni kardynał Pecci dostał początkowo 34 głosy, jednak w następstwie przeprowadzonego akcesu otrzymał 10 kolejnych, co razem dało mu 44 głosy na 61, a więc o 3 więcej niż wymagane 2/3. Nowy papież przybrał imię Leona XIII na cześć Leona XII. Koronacja papieska odbyła się 3 marca 1878 w kaplicy Sykstyńskiej zamiast w bazylice św. Piotra bo antyklerykalny rząd obawiał się demonstracji na cześć papieża.