Liga Narodowo-Demokratyczna

Z Wikipedii

Niektóre informacje zawarte w artykule wymagają weryfikacji. Zajrzyj na stronę dyskusji, by dowiedzieć się, jakie informacje budzą wątpliwości.

Ten artykuł może zawierać twórczość własną lub niezweryfikowane dane. Pomóż Wikipedii, dodając przypisy.

Liga Narodowo-Demokratyczna (LND) – organizacja niepodległościowa w PRL działająca w latach 1958-1990. Założona i działająca początkowo głównie w Uniwersytecie Warszawskim. Głosiła hasła narodowo-chrześcijańskie oraz antykomunistyczne. Była jedną z pierwszych organizacji antyustrojowych w PRL.

Decyzję o stworzeniu tajnej niepodległościowej organizacji narodowej podjęli Przemysław Górny i Józef Kossecki w sierpniu 1957 roku. Organizacja powstała w 1958 roku jako "Liga Narodowo-Demokratyczna". Pierwszym szefem Ligi w latach 1958-1972 był Walenty Majdański. Była to informacja przez długie lata utajniona, ujawniona została dopiero 19 lutego 1992 r. na rozprawie rehabilitacyjnej członków LND. Liga wywodziła się częściowo z rozwiązanego przez władze PRL w styczniu 1957 roku Związku Młodych Demokratów (Przemysław Górny był jednym z przywódców ZMD związanego ze Stronnictwem Demokratycznym), częściowo ze środowisk endeckich (Kossecki był bliskim współpracownikiem dr Jana Bogdanowicza i mecenasa Leona Mireckiego). Była ona organizacją środowiskową. Skupiała początkowo głównie studentów, potomków przedwojennej szlachty, działaczy narodowych i funkcjonariuszy państwowych II Rzeczypospolitej, zwłaszcza wojskowych.

Wzorem dawnej Ligi Narodowej – do której tradycji nawiązywała – miała strukturę, której kolejne szczeble organizacyjne miały formę stopni wtajemniczenia, przy czym członkowie niższego stopnia nie mieli prawa wiedzieć o istnieniu stopni wyższych – z wyższym stopniem miała kontakt i wiedziała o jego istnieniu tylko osoba kierująca danym stopniem niższym, zaś o działalności stopni niższych wiedzieli tylko członkowie kierownictwa danego stopnia. Tego typu struktura została opracowana przez działaczy narodowych pod zaborami i wykorzystywana była również w czasie rządów sanacji. Jako podstawę doktryny LND przyjęto naukę o cywilizacjach Feliksa Konecznego.

Cytat z programu Ligi:

"Będziemy dążyć do odrodzenia moralnego narodu, przez zwalczanie neomaltuzjanizmu, pijaństwa, seksualizmu, nieuczciwości, prywaty i nieodpowiedzialności. Poprawę bytu narodu należy uzyskać przez zmianę ustroju gospodarczego i politycznego. [...] cywilizacja polska, zgodnie z nauką Feliksa Konecznego, musi być cywilizacją łacińską".

Cytat z programu Ligi w zakresie zadań LND w pierwszym etapie jej działalności[1]:

"a/ Kształtowanie kadry działaczy politycznych, zdolnych do samodzielnego realizowania programu Ligi w każdych warunkach, w jakich się znaleźli. b/ Rozbudowa sieci organizacyjnej opartej na kolejnych stopniach hierarchii. c/ Studia nad sytuacją polityczną oraz praca nad dostosowaniem polskiej myśli politycznej do zmienionych warunków. d/ Stopniowe przenikanie do wszystkich organizacji jawnie działających i do aparatu państwowego. e/ W etapie I-szym wszelkie wystąpienia na zewnątrz muszą być wykluczone i wszystkich członków obowiązuje bezwzględne zachowanie tajemnicy co do szczegółów działalności Ligi".

Wśród organizatorów poszczególnych oddziałów i komórek Ligi byli m.in. Przemysław Górny, Józef Kossecki i Walenty Majdański. Kossecki działał głównie w Polsce południowej. 7 maja 1960 r. SB aresztowała kilku członków organizacji, zaś w sierpniu dwóch działaczy narodowych nie należących do Ligi. Po ponad 9 miesięcznym śledztwie i po ponad roku od aresztowania, 29 maja 1961 r. zakończył się tajny proces całej grupy. Kosseckiego i Górnego skazano na 2 lata więzienia, Krzyżewskiego i Klatę na 10 miesięcy, Barańskiego^[2] i Kwietnia na 6 miesięcy, a Bogdanowicza i Mireckiego uniewinniono.

Po procesie dalsza działalność Ligi była początkowo zahamowana. Działacze ujawnieni w trakcie procesu musieli na kilka lat zawiesić swoje związki z Ligą, ze względu na ewentualną kontrolę ze strony SB. Organizacja została uznana za rozbitą.

LND była pierwszą i jedyną organizacją narodową, która swą doktrynę oparła na nauce o cywilizacjach Konecznego.

Po tym jak wiosną 1990 r. polski Sejm uchwalił ustawę o partiach politycznych kierownictwo Ligi Narodowo-Demokratycznej uznało, że nie ma już konieczności działania w konspiracji i zawiesiło działalność organizacji. Wezwało jednocześnie byłych członków, w miarę ich chęci i możliwości, do realizacji z własnej inicjatywy programu Ligi w administracji państwowej oraz w legalnych partiach i organizacjach.

W dniu 19 lutego 1992 roku przed Sądem Najwyższym w Warszawie odbył się proces rehabilitacyjny członków Ligi Narodowo-Demokratycznej skazanych w 1961 roku^[3].

Przemysław Górny^[4] został odznaczony w 2006 r. przez prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski za działalność opozycyjną.

Przypisy

[edytuj] Zobacz też

• Związek Młodych Demokratów

[edytuj] Bibliografia

• Friszke A., Opozycja polityczna w PRL 1945-1980. Wyd. Aneks, Londyn 1994. ISBN 1-897962-03-7
• Kossecki J., Wpływ totalnej wojny informacyjnej na dzieje PRL. Wyd. b.d., Kielce 1999.
• Winni służby narodowi. [w:] „Nowy Świat”, 20 lutego 1992.
• Król Z., Liga Narodowo - Demokratyczna 1958 - 1960. Maszynopis pracy licencjackiej. Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Wydział Nauk Historycznych i Społecznych, Warszawa 2007, ss. 32.
• Akta sprawy Józefa Kosseckiego i innych, Archiwum Sądu Wojewódzkiego dla m.st. Warszawy, sygn. IV K. 51/61.
• Wyrok Izby Karnej Sądu Najwyższego w Warszawie, z dnia 26 maja 1964 r. w sprawie Józefa Kosseckiego i innych, Archiwum Sądu Najwyższego sygn. akt I K. 1063/61. (z pierwszego procesu rehabilitacyjnego członków LND).
• Akta Sądu Najwyższego w Warszawie, sygn. II KRN 360/91. (z drugiego procesu rehabilitacyjnego członków LND).
• Archiwum Ligi Narodowo-Demokratycznej.

To jest tylko zalążek artykułu historycznego. Jeśli możesz, rozbuduj go.

To jest tylko zalążek artykułu związanego z polityką. Jeśli możesz, rozbuduj go.