Lilia bulwkowata
Z Wikipedii
Lilia bulwkowata | |||||||||||||||||||||||||||||
Systematyka wg Reveala | |||||||||||||||||||||||||||||
Domena | jądrowce | ||||||||||||||||||||||||||||
Królestwo | rośliny | ||||||||||||||||||||||||||||
Podkrólestwo | naczyniowe | ||||||||||||||||||||||||||||
Nadgromada | nasienne | ||||||||||||||||||||||||||||
Gromada | okrytonasienne | ||||||||||||||||||||||||||||
Klasa | jednoliścienne | ||||||||||||||||||||||||||||
Rząd | liliowce | ||||||||||||||||||||||||||||
Rodzina | liliowate | ||||||||||||||||||||||||||||
Rodzaj | lilia | ||||||||||||||||||||||||||||
Gatunek | lilia bulwkowata | ||||||||||||||||||||||||||||
Nazwa systematyczna | |||||||||||||||||||||||||||||
Lilium bulbiferum L. | |||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||
Galeria zdjęć i grafik |
Lilia bulwkowata (Lilium bulbiferum L.) – gatunek byliny z rodziny liliowatych. W Polsce w stanie naturalnym jest bardzo rzadka, rośnie na nielicznych stanowiskach na Podhalu i Orawie oraz w Sudetach. W Tatrach jej występowanie odkryto późno, bo dopiero w 1918 r. została opisana przez botaników, Górale znali ją oczywiście od dawna. Status gatunku w polskiej florze: kenofit.
Spis treści |
[edytuj] Charakterystyka
- Łodyga
- Pojedyncza, gruba i sztywna łodyga wyrasta w dobrych warunkach nawet do 100 cm wysokości, w stanie naturalnym zwykle nie przekracza 50 cm. Jest gęsto obrośnięta liśćmi, nakrapiana i owłosiona dołem.
- Liście
- Wyrastają skrętolegle na łodydze. Mają lancetowaty kształt, są całobrzegie, bezogonkowe, 3-7 nerwowe. Bardzo charakterystyczną cechą jest wyrastanie w kątach tych liści bulwek – rozmnóżek, za pomocą których lilia może się rozmnażać wegetatywnie. Bulwki te dojrzewają we wrześniu, odpadają od rośliny i zimują w ziemi. Na wiosnę wyrastają z nich nowe rośliny. Od tych bulwek pochodzi nazwa rośliny.
- Kwiaty
- Na wierzchołku łodygi wyrastają bardzo duże kwiaty o pomarańczowej barwie. Mogą osiągać średnicę 10 cm. Na jednej roślinie może być jeden lub kilka kwiatów tworzących baldach. Każdy kwiat składa się z 6 działek, wewnątrz posiadających ciemniejsze cętki, 6 pręcików i 1 słupek. Zapylane są przez owady. Kwiaty nie pachną, ale zwabiają owady swoim dużym, barwnym kwiatem. Zdarzają się łodygi bezkwiatowe.
- Część podziemna
- Wytwarza podziemne cebulki. Jesienią cześć nadziemna obumiera, ale pod ziemią przetrwają jej cebulki, z których na wiosnę wyrastają nowe pędy.
- Owoc
- Torebka.
- Roślina trująca
- Biotop, wymagania
- Rośnie na brzegach łąk i pastwisk, miedzach śródpolnych, ugorach, przy drogach i na polanach śródleśnych. W Sudetach występuje głównie w murawach bliźniczkowych i ciepłolubnych. Geofit cebulkowy.
[edytuj] Zmienność
Wyróżnia sie dwa podgatunki:
- Lilium bulbiferum subsp. bulbiferum - podgatunek nominalny, wytwarzający bulwki, rośnie głównie dziko
- Lilium bulbiferum subsp. crocceum - nie wytwarza bulwek, często hodowany w ogródkach
[edytuj] Ochrona
Roślina objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. Największym zagrożeniem dla tego gatunku jest jej zbieranie przez amatorów pięknych roślin. Posiada jedne z największych kwiatów wśród naszych krajowych, dziko rosnących roślin.
Roślina umieszczona na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006)[1] w grupie gatunków rzadkich (kategoria zagrożenia R).
[edytuj] Zastosowanie
Jest uprawiana, jako roślina ozdobna w licznych odmianach. W uprawie, gdzie zapewnione ma optymalne warunki rozwoju osiąga większe rozmiary i piękniejsze kwiaty, niż w warunkach naturalnych. W uprawie nie rozmnaża się jej przez nasiona, lecz wegetatywnie przez cebulki.
[edytuj] Ciekawostki
- Lilia jest jednym z ulubionych motywów sztuki ludowej na Podhalu i Orawie.
- Lilia jest również częstym motywem w heraldyce i harcerstwie.
- Lilie nazywa się czasami smolinosami (przy wąchaniu barwią nos obficie wytwarzanym pyłkiem).
[edytuj] Bibliografia
- Zofia Radwańska-Paryska: Rośliny tatrzańskie. WSiP, 1988. ISBN 83-02-00872-9.
- Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
- Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
Zobacz też: rośliny tatrzańskie.