Ludwik III (król Bawarii)

Z Wikipedii

Ludwik Leopold Józef Maria Alojzy Alfred (ur. 7 stycznia 1845 w Monachium; zm. 18 października 1921 w Sárvár, Węgry) - ostatni król Bawarii, panował w latach 1913-1918.

Ludwik urodził się w Monachium jako najstarszy syn księcia Luitpolda, regenta Bawarii oraz jego żony Augusty Ferdynandy, arcyksiężniczki austriackiej (córki Wielkiego Księcia Toskanii, Leopolda II). Miał troje rodzeństwa: Leopolda, Teresę oraz Arnulfa. Ludwik odziedziczył imię po swoim dziadku, królu Bawarii Ludwiku I.

Spis treści 1 Życie 2 Małżeństwo 3 Objęcie tronu i abdykacja 4 Literatura

[edytuj] Życie

Pierwsze lata swojego życia Ludwik spędził w rezydencji w Monachium, w Pałacu Wittelsbachów. Kiedy skończył dziesięć lat, wraz z rodziną przeniósł się do pałacu Leuchtenberg. W 1861 roku szesnastoletni książę rozpoczął swoją karierę wojskową, kiedy jego wuj Maksymilian II, mianował go porucznikiem i dał mu własny batalion. Rok później Ludwik wstąpił na Uniwersytet Ludwika Maxymiliana w Monachium, gdzie studiował filozofię, historię, prawo i ekonomię. Dnia 23 czerwca 1863 r. został członkiem Reichstagu. Uczestniczył w wojnie z Prusami. Służył w Mainfeldzug pod rozkazami swojego ojca. W sumie jednak był przeciwny wszelkim akcjom militarnym. W 1868 r. objął honorową prezydenturę w Centralnym Komitecie Związku Rolniczego. Jako członek Reichstagu głosował w 1870 r. za objęciem akceptacją traktatów federalnych. W 1871 r. kandydował po raz pierwszy w wyborach do Reichstagu z ramienia Bawarskiej Partii Patriotycznej, ale bez sukcesu. W 1875 r. kupił pałac Leutstetten i stworzył tam wzorowe gospodarstwo rolne. W 1906 r. wstawił się za reformą prawa wyborczego.

Jeszcze jako książę, ale także jako król chodził Ludwik nierozważnie spacerować po Monachium i spotykał się ze swoimi miejskimi przyjaciółmi w lokalu na Türkenstrasse. Znana dobrze pasja króla do rolnictwa wzrastała też po objęciu tronu, tak że ludzie na wsi mówili o "militarnym farmerstwie". Liczne żarty związane z tymi określeniami traktował król Ludwik z humorem. Czynnie uczestniczył w rozbudowie kanału na Menie. Podczas wojny postulował za przyłączeniem części Belgii - Antwerpii, tak aby południowe Niemcy połączyć ze światowym handlem. Powyższe żądania nie były wyłącznie jego własnym pomysłem. Część partii Centrum też miała takie plany. Powód przedstawienia takich planów przez króla Ludwika nie leżał jednak w obawach, co do wzrostu potęgi Prus. Wychodził przede wszystkm na przeciw żądaniom przyłączenia nowych ziem do Bawarii.

[edytuj] Małżeństwo

20 lutego 1868 roku w wiedeńskim kościele świętego Augustyna Ludwik ożenił się z Marią Teresą Habsburg-Este, jedyna córką arcyksięcia Ferdynanda Karola (syna Franciszka IV, księcia Modeny). Leopold i Maria Teresa doczekali się trzynaściorga dzieci:

1. Rupprechta, księcia Bawarii (1869-1955),
2. Adelgundy Marii Augusty Teresy (1870-1958), żony Wilhelma, księcia Hohenzollern-Sigmaringen (1864-1927),
3. Marii Ludwiki Teresy (1872-1954), żony Ferdinando Piusa, księcia Obojga Sycylii, księcia Kalabrii (1869-1960),
4. Karla Marię Luitpolda (1874-1927),
5. Franza Marię Luitpolda (1875-1957), męża Isabelli von Croÿ (1890-1982),
6. Matyldy Marii Teresy Henrietty Christiny Luitpoldy (1877-1906), żony Ludwiga Gastona Klemensa Marii, księcia Saxe-Coburg-Gotha,
7. Wolfganga Marię Leopolda (1879-1895),
8. Hildegardę Marię Christinę Teresę (1881-1948),
9. Notburgę Karolinę Marię Teresę (1883),
10. Wiltrudę Marię Alix (1884-1975), żonę Wilhelma, księcia Urach (1864-1928),
11. Helmtrudę Marię Amalię (1886-1977),
12. Dietlindę Marię Teresę Josephę Adelgundę (1888-1889),
13. Gundelindę Marię Josephę (1891-1983), żonę Johanna Georga, hrabiego Preysing-Lichtenegg-Moos (1887-1924).

[edytuj] Objęcie tronu i abdykacja

Ojciec Ludwika zmarł 12 grudnia 1912 roku. Na mocy konstytucji Ludwik przejął tron po królu Ottonie, który cierpiał na chorobę psychiczną. Gdy 6 listopada parlament przystał na zmianę króla, Ludwik złożył przysięgę. Osobiście Ludwik przyjął tytuł niechętnie. 7 listopada 1918 roku poprzez proklamowanie przez Kurta Eisnera Monachium wolnym miastem Ludwik III został zmuszony do abdykacji. Był pierwszym niemieckim monarchą, którego spotkał ten los. Mimo kryzysu i narastających wokół problemów nie był do tego przygotowany. O wybuchu rewolucji dowiedział się podczas codziennego popołudniowego spaceru od przechodnia. Po powrocie do pałacu zorientował się, że służba i straż opuściły go, i że reszta dworu uciekła do Austrii, gdzie w końcu i królewska para na zamku Anif pod Salzburgiem znalazła swój azyl. 13 listopada 1918 roku zwolnił urzędników, oficerów i żołnierzy z ich obowiązku dochowywania wierności tronowi.

Krótkie panowanie Ludwika III cechował konserwatyzm i katolicyzm. Jego polityka socjalna zdeterminowana był silnie encykliką Rerum Novarum ogłoszoną w 1891 roku przez papieża Leona XIII. Za aprobatą Watykanu ustanowił dzień 14 maja 1916 dniem patronalnym Bawarii - w kolejnych latach nie wszystkich diecezjach bawarskich jednak obchodzonym. Na konferencji biskupów w 1970 roku zmieniono termin tego święta na 1 maja. W sumie Ludwika III uznano za najbardziej niedocenionego władcę w historii, gdyż na czas jego panowania przypadły przełomowe wydarzenia, przez co jego dokonania pozostały w tle i przeszły niezauważone.

Król Bawarii Ludwik III zmarł 18 października 1921 roku. Został pochowany wraz ze swoja żoną w katedrze w Monachium.

[edytuj] Literatura

• Alfons Beckenbauer: Ludwig III. von Bayern 1845–1921. Ein König auf der Suche nach seinem Volk. Pustet, Regensburg 1987, ISBN 3-7917-1130-X (Biographie)
• Heinrich Biron: Ludwig III.(in er Reihe Königreich Bayern). TR Verlagsunion, München 2006, ISBN 3-8058-3769-0
• Hubert Glaser: Ludwig II. und Ludwig III. - Kontraste und Kontinuitäten. In: Zeitschrift für bayerische Landesgeschichte 59 (1996), S. 1-14
• Eberhard Straub: Die Wittelsbacher. Siedler, Berlin 1994, ISBN 978-3886804672