Wikipedysta:Maire/brudnopis12

Z Wikipedii

Wikileaks (z ang. leak - "przeciek") – strona internetowa działająca w oparciu o zmodyfikowaną wersję oprogramowania MediaWiki, umożliwiająca publikowanie w sposób anonimowy (często) tajnych dokumentów rządowych i korporacyjnych przez informatorów chcących zasygnalizować działania niezgodne z prawem (tzw. whistleblowers). Operatorzy strony twierdzą, iż niemożliwe jest wyśledzenie, skąd pochodzą wpisy, w związku z czym ich autorzy nie ponoszą ryzyka związanego z ujawnianiem takich informacji. Strona rozpoczęła działalność w grudniu 2006, a w listopadzie 2007 zawierała 1,2 mln dokumentów. ^[1]

Oprócz MediaWiki, wśród oprogramowania, z którego korzysta Wikileaks, znajdują się również Freenet, Tor, i PGP.^[2]

Spis treści 1 Historia 2 Przypisy 3 Linki zewnętrzne 4 Historia 5 Chinese censorship 6 Technology 7 A CIA front? 8 Criticism 9 Release of Standard Operating Procedures for Camp Delta 10 See also 11 References 12 External links

[edytuj] Historia

Strona i związany z nią projekt były trzymane w tajemnicy aż do ujawnienia ich istnienia w styczniu 2007 przez Stevena Aftergooda, redaktora biuletynu "Secrecy News".^[3] Wikileaks zaproponowało wcześniej Aftergoodowi uczestnictwo w komisji doradczej. Strona jest po części tworzona przez chińskich dysydentów.^[4] Zgodnie z informacjami zamieszczonymi na Wikileaks, adresowana jest głównie do krajów byłego bloku sowieckiego, Afryki subsaharyjskiej i Środkowego Wschodu, lecz oczekuje się również przecieków informacji dotyczących rządów zachodnich oraz wielkich korporacji.^[5] Według stanu na styczeń 2007, tożsamość żadnej z osób obecnie zatrudnionych przy jej tworzeniu nie jest publicznie znana.^[6]

Jeden z członków komisji doradczej Wikileaks wyjawił w wywiadzie, że oficjalne rozpoczęcie działalności planowano na marzec 2007 lecz strona nieprzygotowana była na zwiększoną uwagę mediów, jaką wywołało ujawnienie przez czasem jej istnienia. Do komisji doradczej Wikileaks należą m.in. członkowie społeczności rosyjskich emigrantów oraz uchodźców tybetańskich, reporterzy, były analityk amerykańskiego wywiadu oraz kryptografowie. Nie ma żadnych oficjalnych związków między Wikileaks a Wikimedia Foundation. ^[7] Wikileaks podaje, iż posiada już w swych zasobach ponad 1,2 mln pochodzących z przecieków dokumentów, które są przygotowywane do publikacji.^[8] Pierwszym przykładowym dokumentem, jaki opublikowano na stronie był autorstwa szejka Hassana Dahira Awejsa z somalijskiej radykalnej Unii Trybunałów Islamskich. Zamieszczono również jego 19-stronicową analizę.^[9] Grupa opublikowała następnie wiele innych istotnych dokumentów, które trafiły na pierwsze strony gazet, od dokumentacji dotyczącej holdingów oraz wydatków na sprzęt wojskowy ^[10] podczas wojny w Afganistanie po kwestię korupcji w Kenii.

Według jej twórców, Wikileaks ma być "nie podlegającą cenzurze wersją Wikipedii służącą do niewykrywalnych przecieków dokumentów na masową skalę oraz ich analizy." ^[11] Twórcy Wikileaks oświadczyli, że informacje podlegać będą sprawdzaniu, aby uchronić "całkowicie anonimowy" system od zalewu sfałszowanych dokumentów, pornografii, spamu, itp. Wszyscy użytkownicy będą mieć możliwość komentowania treści dokumentów, ich analizy oraz ustalania, czy materiał jest sfałszowany.^[6] Celem, jaki stawia sobie Wikileaks, jest zapewnienie informatorom działającym w dobrej wierze oraz dziennikarzom ochrony przed więzieniem za rozpowszechnianie poufnych i tajnych dokumentów. Represje spotkały m.in. chińskiego dziennikarza [Shi Tao]], skazanego w 2005 na 10 lat więzienia po ujawnieniu korespondencji emailowej chińskich urzędników dotyczącej masakry na placu Tiananmen.^[12]

Przypisy

[edytuj] Linki zewnętrzne

• http://wikileaks.org

[edytuj] Historia

Strona i związany z nią projekt były trzymane w tajemnicy aż do ujawnienia ich istnienia w styczniu 2007 przez Stevena Aftergooda, redaktora biuletynu "Secrecy News".^[1] Wikileaks zaproponowało wcześniej Aftergoodowi uczestnictwo w komisji doradczej. Strona jest po części tworzona przez chińskich dysydentów.^[2] Zgodnie z informacjami zamieszczonymi na Wikileaks, adresowana jest głównie do krajów byłego bloku sowieckiego, Afryki subsaharyjskiej i Środkowego Wschodu, lecz oczekuje się również przecieków informacji dotyczących rządów zachodnich oraz wielkich korporacji.^[3] Według stanu na styczeń 2007, tożsamość żadnej z osób obecnie zatrudnionych przy jej tworzeniu nie jest publicznie znana.^[4]

Jeden z członków komisji doradczej Wikileaks wyjawił w wywiadzie, że oficjalne rozpoczęcie działalności planowano na marzec 2007 lecz strona nieprzygotowana była na zwiększoną uwagę mediów, jaką wywołało ujawnienie przez czasem jej istnienia. Do komisji doradczej Wikileaks należą m.in. członkowie społeczności rosyjskich emigrantów oraz uchodźców tybetańskich, reporterzy, były analityk amerykańskiego wywiadu oraz kryptografowie. Nie ma żadnych oficjalnych związków między Wikileaks a Wikimedia Foundation. ^[5] Wikileaks podaje, iż posiada już w swych zasobach ponad 1,2 mln pochodzących z przecieków dokumentów, które są przygotowywane do publikacji.^[6] Pierwszym przykładowym dokumentem, jaki opublikowano na stronie był autorstwa szejka Hassana Dahira Awejsa z somalijskiej radykalnej Unii Trybunałów Islamskich. Zamieszczono również jego 19-stronicową analizę.^[7] Grupa opublikowała następnie wiele innych istotnych dokumentów, które trafiły na pierwsze strony gazet, od dokumentacji dotyczącej holdingów oraz wydatków na sprzęt wojskowy ^[8] podczas wojny w Afganistanie po kwestię korupcji w Kenii.

Według jej twórców, Wikileaks ma być "nie podlegającą cenzurze wersją Wikipedii służącą do niewykrywalnych przecieków dokumentów na masową skalę oraz ich analizy." ^[9] Twórcy Wikileaks oświadczyli, że informacje podlegać będą sprawdzaniu, aby uchronić "całkowicie anonimowy" system od zalewu sfałszowanych dokumentów, pornografii, spamu, itp. Wszyscy użytkownicy będą mieć możliwość komentowania treści dokumentów, ich analizy oraz ustalania, czy materiał jest sfałszowany.^[4] Celem, jaki stawia sobie Wikileaks, jest zapewnienie informatorom działającym w dobrej wierze oraz dziennikarzom ochrony przed więzieniem za rozpowszechnianie poufnych i tajnych dokumentów. Represje spotkały m.in. chińskiego dziennikarza [Shi Tao]], skazanego w 2005 na 10 lat więzienia po ujawnieniu korespondencji emailowej chińskich urzędników dotyczącej masakry na placu Tiananmen.^[10]

[edytuj] Chinese censorship

The Chinese government currently attempts to censor every web site with "wikileaks" in the URL. This includes the main wikileaks.org site as well as regional variations such as wikileaks.cn and wikileaks.org.uk. However the site can be accessed from behind the Chinese firewall at the time of writing using https://secure.wikileaks.org/ or one of the many alternative names used by the project, such as ljsf.org or sunshinepress.org. As these alternatives may change frequently, the site suggests users from the mainland of China search for "wikileaks cover names" on non mainland-china search engines such as google.co.uk to locate the latest alternative names. Mainland based search engines, including those of Baidu and Yahoo, also censor references to "wikileaks."^[11]

Additionally Wikileaks says users may bypass Chinese censorship by making Tor connections to Wikileaks' hidden server at gaddbiwdftapglkq.onion after installing the Tor software.^[12]

With so many alternative names, there is a danger that whistleblowers may connect to a "fake" Wikileaks, run say, by the Chinese government. To prevent this possibility, the site asks users to tell their web browser to "show the site certificate" and verify that it is for "secure.wikileaks.org" and signed by "Equifax Secure, Inc."

[edytuj] Technology

According to the FAQ, "To the user, Wikileaks will look very much like Wikipedia. Anybody can post to it, anybody can edit it. No technical knowledge is required. Leakers can post documents anonymously and untraceably. Users can publicly discuss documents and analyze their credibility and veracity. Users can discuss interpretations and context and collaboratively formulate collective publications. Users can read and write explanatory articles on leaks along with background material and context. The political relevance of documents and their verisimilitude will be revealed by a cast of thousands."[1]

Wikileaks is based on several software packages, including MediaWiki, Freenet, Tor, and PGP.^[13]

[edytuj] A CIA front?

There have been many allegations that Wikileaks is a CIA front (f.e. by cryptome^[14]), although there is no direct evidence; arguments have centered around the location of Wikileaks-related matters and the source of its funding. A Wikileaks spokesperson has denied allegations but added "If we were CIA, we couldn’t tell you.”^[15] The contact number on Wikileaks.org, has a D.C. area code and is a Verizon cell phone number registered in Adelphi, Maryland. Intellus.com, a Web tracking service, connected the number to a “Va Reston.”

The DC telephone number is also on the same telephone exchange as the newly created (2006) Iraq Study Group^[16] and the Afghanistan embassy of Washington^[17]

[edytuj] Criticism

Steven Aftergood, of the Federation of American Scientists’ Project on Government Secrecy, said in an interview:

There’s a difference in unauthorized disclosure from an authoritarian state versus disclosure from a democracy. In a democratic system, people have the opportunity to define their own disclosure standards. If you violate those standards or encourage others to do so then you are in effect undermining the democratic process...^[18]

However, analogous "undermining" is entailed by civil disobedience in general, a central theme articulated and promoted by the likes of Henry David Thoreau, Martin Luther King, and Mahatma Gandhi. In the classic essay Civil Disobedience, Thoreau writes: "if it is of such a nature that it requires you to be the agent of injustice to another, then, I say, break the law." Moreover, this does not assume any defect in the legislative process or even that the relevant law is somehow improper. Civil disobedience often acts against some law only as it relates to highly specific circumstance, likely unforseen or else regretted by the legislators. This is certainly relevant to violation of disclosure standards by whisteblowers, who typically neither think nor imply that the standard they violate should in general be violated. Accordingly, instead of undermining these standards, their acts are often received as exceptions that reinforce the ordinary appropriateness of the relevant rules.

Bill Thompson, writing on the BBC News website, described Wikileaks as "basically a dumping ground for anyone to place documents that they want to see made public." and "on reflection I am not sure the site is a good idea. Even if it is a good idea I do not trust the people behind it. And even if the people behind it are trustworthy I do not think they can deliver the secure, anonymous and uncensorable site they promise."^[19]

In response to concerns about the possibility of misleading or fraudulent leaks, Wikileaks said misleading leaks “are already well-placed in the mainstream media. [Wikileaks] is of no additional assistance.”^[18] The FAQ states that "The simplest and most effective countermeasure is a worldwide community of informed users and editors who can scrutinize and discuss leaked documents."[2]

[edytuj] Release of Standard Operating Procedures for Camp Delta

A copy of 'Standard Operating Procedures for Camp Delta' dating from March 2003, the protocol of the US Army at the Guantánamo Bay detention camp, was released on the Wikileaks website on the 7th November 2007.^[20] The document, named gitmo-sop.pdf, is available via the edonkey and kademlia networks as well as retecool.com^[21] and The Guardian.^[22]Its release revealed some of the restrictions placed over detainees at the camp, including the designation of some prisoners as off-limits to the International Committee of the Red Cross, something the US military have in the past repeatedly denied. ^[23]

[edytuj] See also

• Classified information
• Freedom of information legislation
• Open government
• Secrecy
• Cryptome
• Intellipedia
• irrepressible.info

[edytuj] References

[edytuj] External links

• http://wikileaks.org
• https://secure.wikileaks.org/ - secured connection, useful for to bypassing the Great Firewall of China
• http://wikileaks.org.uk
• http://wikileaks.org.au
• http://wikileaks.cn
• http://wikileaks.in
• http://wikileaks.org.nz
• https://secure.ljsf.org/ - alternative name to bypass the Great Firewall of China
• https://secure.sunshinepress.org/ - alternative name to bypass the Great Firewall of China
• https://secure.freedomsbell.org/ - alternative name to bypass the Great Firewall of China
• https://secure.libertypen.org/ - alternative name to bypass the Great Firewall of China -->

[[Category:Internet properties established in 2007]] [[Category:Applications of cryptography]] [[Category:Classified documents]] [[Category:Espionage]] [[Category:MediaWiki websites]] [[Category:National security]] [[Category:Online archives]] [[Category:Online encyclopedias]] [[Category:Secrecy]] [[Category:Information sensitivity]] [[Category:Web 2.0]] [[Category:Wiki communities]] [[de:Wikileaks]] [[nl:Wikileaks]] [[pt:Wikileaks]] [[fi:Wikileaks]] [[th:Wikileaks]]