Mamelucy

Z Wikipedii

Mamelucy (arab. mamlūk - niewolnik), dawne oddziały wojskowe złożone z niewolników czerkieskich, gruzińskich, kipczackich i tureckich, którzy od ok. IX wieku stanowili gwardię przyboczną sułtanów średniowiecznego Egiptu. Stanowili oni własność państwa, stąd ich nazwa mamelucy = niewolnicy państwowi.

[edytuj] Objęcie władzy

Objęli oni oligarchiczną władzę w Egipcie w 1250 roku, po obaleniu kurdyjskiej dynastii Ajjubidów. 2 maja 1250 mameluk Bajbars podburzył innych żołnierzy, którzy zdobyli pałac sułtana Turan-Szaha i go zabili, a na tronie osadzono dziecko - Kamila, w którego imieniu władzę sprawowali sułtanka Szadżar ad-Daur i mameluk Turkmen Ajbak, który został jej mężem. W 1257 sułtanka otruła swego męża, za co została uwięziona, a w 1259 mameluk Kutuz zażądał złożenia sobie przysięgi na wierność, co też dwór uczynił.

W wyniku walk wewnętrznych wyłoniły się dwie mameluckie dynastie dziedziczne (dynastia tureckich Bahrytów 1250-1381 i dynastia czerkieskich Burdżytów 1381-1517).

[edytuj] Upadek państwa Mameluków

Państwo Mameluków zostało podbite w 1517 roku przez Turków osmańskich, jednak Mamelucy zachowali swoje ziemie i przywileje. W XVIII wieku w czasie osłabienia imperium osmańskiego ponownie zdobyli władzę w Egipcie, ale na krótko. W 1798 roku zostali pokonani przez Napoleona I. W 1808 odebrano im ziemię i całkowicie utracili władzę, a następnie w 1811 zostali wyniszczeni przez paszę Muhamada Alego.