Michoacán

Z Wikipedii

**Michoacán**

Stolica	Morelia
Powierzchnia	59 928 km²
Liczba mieszkańców	3 988 295 (2005)
Gęstość zaludnienia	67 mieszk./km²
Gubernator	Leonel Godoy Rangel
Strona internetowa	http://www.michoacan.gob.mx/
ISO 3166-2	MX-MIC
Położenie geograficzne

Michoacán^[1] (Michoacán de Ocampo) – stan w południowo-zachodnim Meksyku. Graniczy ze stanami: Colima i Jalisco (na zachodzie), Guanajuato i Querétaro (na północy), Meksyk (na wschodzie), Guerrero (południowym-wschodzie) oraz z Oceanem Spokojnym na południu.

[edytuj] Podział administracyjny

Michoacán dzieli się na 113 municypiów (hiszp. municipios).

[edytuj] Historia

Olmekowie zamieszkiwali region obecnego stanu Michoacán juz przed 200 p.n.e. Ludy Keczua przybyły tutaj ok. 500 n.e. i zdobyły przewagę nad innymi grupami indiańskimi. Swoją stolicą uczynili Páztcuaro - jedno z najstarszych miast indiańskich w Meksyku. Później doszło do powstania silnego państwa Purépecha, które władało dużym obszarem z ośrodkiem w Tzintzuntzán. Cywilizacja ta toczyła walki z imperium Azteków na długo przed przybyciem Hiszpanów.

Jeden z władców o imieniu Zuuangua pokonał armię aztecką, dowodzoną przez Montezumę II. Dzięki temu udało mu się zachować niezależność i wzmocnić swoją władzę. Hernán Cortés przybył do regionu w 1519. Zuuangua pozostał neutralny wobec walk hiszpańsko-azteckich, jednakże zmarł niedługo po przybyciu Hiszpanów na przywiezioną przez nich czarną ospę. Po jego śmierci rozpadło się także jego państwo, które zostało podbite przez konkwistadorów.

W 1533 Vaco de Quiroga rozpoczął akcję nawracania miejscowych Indian. W 1538 otrzymał stanowisko biskupa Michoacánu. W 1541 założone zostaje miasto Morelia. Okres kolonialny cechował się głównie rozwojem działalności rolniczej. Region nawiedzały często klęski żywiołowe w postaci erupcji wulkanicznych.

Po wybuchu walk o niepodległość w 1810, przywódca powstańców - Miguel Hidalgo y Costilla wkroczył do Morelii nie napotykając przy tym na żaden opór ze strony wojsk rojalistycznych, które opuściły miasto kilka dni wcześniej. Podczas rządów powstańców ogłoszono między innymi zniesienie niewolnictwa. W 1811 po przegranej rebeliantów z rojalistami pod mostem Calderón Michoacán znowu wrócił pod panowanie hiszpańskie. Dopiero w 1821 po ostatecznej przegranej wojsk kolonialnych Michoacán stał się jedną z części federalnego Meksyku.

Pierwsza połowa XIX wieku cechowała się dużą niestabilnością polityczną. Kolejno stronnictwa liberałów i konserwatystów zdobywały władzę a następnie ją traciły. Dopiero dyktatura Porfirio Diaza (koniec XIX w.) przyniosła okres względnego spokoju i rozwoju gospodarczego. W 1910 Diaz zostaje obalony a Michoacán staje się jednym z głównych terenów, na których toczą się walki o władzę podczas rewolucji meksykańskiej. Rejon ten staje się również jednym z ważniejszych ośrodków walki chłopów o ziemię i o reformę rolną. Z Michoacán wywodziło się wielu prominentnych polityków. Jednym z nich był Lázaro Cárdenas, który w 1934 został prezydentem kraju. Za jego rządów pomiędzy chłopów rozdzielono część ziemi obszarniczej, przeprowadzono również nacjonalizację firm zagranicznych zajmujących się wydobyciem meksykańskiej ropy. Rządy Cárdenasa oprócz pozytywynych stron przyczyniły się również do utrwalenia autorytarnych rządów partii PRI, która zgodziła się na demokratyzację życia politycznego dopiero pod koniec XX w.

[edytuj] Warunki geograficzne i klimatyczne

Przez stan przechodzą dwa pasma górskie: Sierra del Sur i Poprzeczna Sierra Wulkaniczna (hiszp. Eje Volcánico Transversal). Znajduje się tu ponad 80 wulkanów. Z ważniejszych należy wymienić: Pico de Tancítaro (3,842 m) i Patamban (3,750 m) Paricutín (2,775 m). Północna część stanu jest w większości równinna, znajdują się tu doliny Maravatío i Zamora Przy granicy z Jalisco leży jezioro Chapala, który jest największym akwenem śródlądowym Meksyku (zajmuje powierzchnię 1,686 km kw.). Występują również inne jeziora, takie jak chociażby: Cuitzeo, Pátzcuaro i Zirahuén. Na północy przepływa rzeka Lerma, która rozpoczyna swój bieg w stanie Meksyk. Inne rzeki wpadające do Lermy to: Angulo i Duero. Przy granicy ze stanem Guerrero przepływa rzeka Balsas.

Na wybrzeżu panuje klimat tropikalny ze średnimi temperaturami sięgającymi od 28°C. W środkowej części panuje łagodniejszy klimat, średnia temperatura wynosi tu 22°C. W wyżej położonych rejonach temperatury mogą spadać poniżej zera. Opady sięgają od 64 do 162 cm.

Występują tu liczne odmiany drzew, na które składają się lasy dębowe, cedrowe i sosnowe. W zachodnich i wschodnich regionach można spotkać drzewa mango. Do pospolitych zwierząt zaliczają się kojoty, skunksy, wiewiórki i rysie. Wody zamieszkują rekiny, wieloryby i morświny.

[edytuj] Gospodarka

Sektor finansowy zajmuje najważniejszą pozycję w gospodarce stanu (ok. 20%), na drugim miejscu sa usługi (18%) później rolnictwo i handel (po 17%), przemysł (14%), transport (8%), budownictwo (5%) i górnictwo (1%).

Najważniejszą gałęzią przemysłu jest przetwórstwo ropy naftowej oraz produkcja stali. Znajduje się tu m.in. największa huta w całej Ameryce Łacińskiej.

Michoacán jest największym producentem awokado w całym Meksyku. Oprócz tego uprawia się tu m.in. cytrusy, sezam, sorgo, trzcinę cukrową, kukurydzę i pszenicę. Hoduje się trzodę chlewną oraz bydło mięsne. Michoacán słynie też jako producent mleka i miodu. Poławia się: ostrygi i żółwie.

Stan jest jednym z największych producentów drewna w Meksyku. Dawniej górnictwo odgrywało ważna rolę w gospodarce stanu. W dalszym ciągu wydobywa się tu rudę żelaza, złoto, cynk i miedź.