Muchołówka białoszyja

Z Wikipedii

Muchołówka białoszyja
Systematyka
Domena	eukarioty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Nadrząd	neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	muchołówki
Gatunek	muchołówka białoszyja
Nazwa systematyczna
Ficedula albicollis
(Temmnick, 1815)
Status ochronny
Kategoria zagrożenia (CzKGZ) EX EW CR EN VU NT LC Kategoria: niższego ryzyka
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Muchołówka białoszyja (Ficedula albicollis) — mały ptak z rodziny muchołówek, zamieszkujący południowo-wschodnią Europę i południowo-zachodnią Azję. Najdalej na północy Europy spotykany na Olandii i Gotlandii. Wędrowny, zimuje w subsaharyjskiej Afryce.

W Polsce muchołówka białoszyja jest nielicznym ptakiem lęgowym wyłącznie w południowej i wschodniej części kraju. Występuje głównie w Puszczy Białowieskiej i Niepołomickiej, osiągając tam wysoką liczebność, oraz na Dolnym Śląsku w dolinie Odry. Od lat 90. XX wieku wykrywano ponadto kolejne stanowiska lęgowe w Małopolsce i na Roztoczu.

Spis treści 1 Charakterystyka 2 Środowisko 3 Pożywienie 4 Lęgi 5 Status i ochrona 6 Ciekawostki 7 Przypisy

[edytuj] Charakterystyka

Wygląd zewnętrzny 

Samiec w szacie godowej z wierzchu czarny, od spodu biały. Głowa czarna z wyjątkiem białego czoła, wokół szyi szeroka biała obroża. Na czarnych skrzydłach duża biała plama. Ogon czarny, na kuprze niewyraźna biaława plama. Dziób i nogi czarne. Podobna muchołówka półobrożna ma niepełną obrożę i biało obrzeżony ogon; również podobna muchołówka żałobna jest ubarwiona mniej kontrastowo (zamiast koloru czarnego występuje raczej ciemnoszarobrązowy), ma mniejszą plamkę na czole (a często dwie plamki), mniejsze lusterko na skrzydłach i brak obroży.

Samce w szacie spoczynkowej, samice i młode są bardzo do siebie podobne, o szarobrązowym grzbiecie i białym spodzie. Trudno je odróżnić od osobników muchołówki żałobnej.

Rozmiary 

długość ciała ok. 13,5 cm, rozpiętość skrzydeł ok. 23 cm, długość skrzydła złożonego ok. 7,8-8,5 cm, długość ogona ok. 5,6 cm

Waga 

ok. 10-15 g

Głos 

Wabi wydłużonym "fii", alarmuje twardym "pik" i suchym terkotem. Śpiewa w powolnym tempie, jest to prosta piosenka złożona z kilku zgrzytliwych tonów różnej wysokości, niekiedy z wplecionymi czystszymi dźwiękami, podobnymi do śpiewu muchołówki żałobnej.

Zachowanie 

Siada na eksponowanych miejscach wyczekując na owady. Wędrówki w IV-V i VII-IX.

[edytuj] Środowisko

Stare, wysokopienne lasy liściaste i mieszane z dziuplastymi drzewami. W Polsce na niżu zamieszkuje głównie grądy i łęgi, w górach - buczyny i łęgi. Spotykana również w starych parkach (m.in. we Wrocławiu, być może w wyniku wycięcia pobliskich starych lasów pod Oławą i Brzegiem^[1]), ogrodach i sadach owocowych.

[edytuj] Pożywienie

Głównie owady chwytane w locie. Zbiera również gąsienice z liści, a sporadycznie nawet jagody.

[edytuj] Lęgi

Gniazdo 

W dziupli, wyłożonej butwiejącymi liśćmi, z wyściółką z traw, włosia i sierści. Wykorzystuje również budki lęgowe.

Jaja 

Samica składa 5-7 bladoniebieskich jaj.

Wysiadywanie 

Jaja są wysiadywane przez 12-14 dni.

Pisklęta 

Młode opuszczają gniazdo po 15-18 dniach.

[edytuj] Status i ochrona

W Polsce objęta ochroną gatunkową ścisłą. Gatunek wymieniony w załączniku nr 1 do Dyrektywej Ptasiej. Zagrożeniem jest wycinanie starodrzewów liściastych.

[edytuj] Ciekawostki

Na niektórych obszarach, m.in. na Gotlandii i w Puszczy Białowieskiej, muchołówka białoszyja krzyżuje się z muchołówką żałobną, tworząc mieszańce o pośrednich cechach upierzenia. Mogą one przypominać z wyglądu muchołówkę półobrożną. Mieszańce takie są bezpłodne.

Muchołówka żałobna i białoszyja to gatunki bliźniacze, które powstały w wyniku rozdzielenia pierwotnej populacji podczas ostatniego zlodowacenia, i są genetycznie bardzo mało zróżnicowane^[2].

Przypisy