Nagłowice
Z Wikipedii
Współrzędne: 50°40'45" N 20°06'24" E
Nagłowice | |||
|
|||
Województwo | świętokrzyskie | ||
Powiat | jędrzejowski | ||
Gmina | Nagłowice | ||
Położenie | 50° 40' 45'' N 20° 06' 24'' E |
||
Liczba mieszkańców (2006) • liczba ludności |
950 |
||
Strefa numeracyjna (do 2005) |
41 | ||
Kod pocztowy | 28-362 | ||
Tablice rejestracyjne | TJE | ||
Położenie na mapie Polski
|
|||
Muzeum Mikołaja Reja w Nagłowicach |
|||
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons |
Nagłowice – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie jędrzejowskim, w gminie Nagłowice. Miejscowość jest siedzibą gminy Nagłowice. W latach 1973-1976 miejscowość była siedzibą gminy Nagłowice-Oksa.
W Nagłowicach przez pewien czas mieszkał i tworzył "ojciec literatury polskiej" - Mikołaj Rej.
Spis treści |
[edytuj] Położenie
Wieś położona jest na Płaskowyżu Jędrzejowskim, 15 km na północny zachód od Jędrzejowa. 4 km na północ od miejscowości przepływa rzeka Biała Nida. W Nagłowicach znajduje się skrzyżowanie drogi krajowej nr 78, z drogą wojewódzką nr 742. W miejscowości występują pokłady torfu oraz kamienia wapiennego.
Przez wieś przechodzi niebieska ścieżka rowerowa do Radkowa.
[edytuj] Historia
Pierwsza wzmianka o Nagłowicach pochodzi z 1269 r. Wówczas to książę Bolesław Wstydliwy nadał wojewodzie krakowskiemu Sulkowi trzy łany ziemi w Nagłowicach i Łątczynie. Sulko oddał te łany klasztorowi jędrzejowskiemu, w zamian za części w Krzesławicach. W 1369 r. Kazimierz Wielki wydał przywilej na założenie miasta Przyrowa wywodzącemu się z Nagłowic Jakubowi Rechickiemu.
Na początku XV w. Nagłowice znalazły się w posiadaniu Rejów. Wśród walczących pod Grunwaldem Jan Długosz wymienia Jana Reja z Nagłowic (Johannes Rey de Naglowycze de armis Okscha). W 1434 r. wieś była własnością Jan Reja, sędziego sandomierskiego. Jego syn Mikołaj, pisał się na Nagłowicach i Topoli. W 1465 r. wziął on w zastaw wsie Żerniki i Brzeźno za 1000 czerwonych złotych. Po jego śmierci przed 1497 r., wieś przeszła na własność jego żony Barbary oraz synów Piotra i Stanisława. Piotr jako dziedzic Nagłowic wymieniony został jeszcze w źródle z 1537 r. Jego brat Stanisław przeniósł się na Ruś i osiadł w Żurawnie nad Dniestrem.
Synem Stanisława był poeta Mikołaj Rej, który odziedziczył Nagłowice po swym wuju Piotrze. W aktach z 1545 r. występuje on już jako dziedzic Nagłowic. Siedziba ta stała się centrum gospodarczej działalności Reja. Poeta skupował okoliczne wsie, w 1554 r. na gruntach wsi Tworowa założył miasto Oksza (współcześnie Oksa). Po śmierci Mikołaja posiadłość odziedziczyli jego synowie. Nie wiadomo jak długo Nagłowice pozostawały w posiadaniu Rejów.
W drugiej połowie XV w. w Nagłowicach powstał kościół i parafia. Między 1540, a 1550 r. kościół został zmieniony przez Mikołaja Reja w protestancki zbór. O zborze pisał biskup Jerzy Radziwiłł, który wizytował Nagłowice między 1596, a 1598 r. Nie jest znana data przywrócenia świątyni katolikom. W 1734 r. wzniesiono nowy kościół drewniany.
W 1784 r. wieś stała się własnością rodziny Walewskich. W 1798 r. Antoni Walewski, podperfekt jędrzejowski, a później gubernator kielecki, wybudował w Nagłowicach dwór. Założył tu również park. Po Walewskich, dobra przeszły na własność rodziny Kosickich.
W 1827 r. było tu 364 mieszkańców i 33 domy. Pod koniec XIX w. we wsi znajdował się kościół parafialny, tartak parowy i wodny, gorzelnia, młyn oraz 45 domów.
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.
[edytuj] Zabytki
- Dwór murowany, wzniesiony po 1878 r., w środku m.in. Izba Muzealna Mikołaja Reja
- Park krajobrazowy, cenny ze względu na stare dęby i wyjątkowe na terenie Polski perukowce podolskie
[edytuj] Bibliografia
- Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa 1880, Tom VI, s. 872-873
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Mapy: Autopilot • Google Maps • Szukacz • Targeo • Zumi
- Zdjęcia satelitarne: Google Maps • Wikimapia • Zumi
Wsie: Brynica Mokra • Caców • Chycza-Brzóstki • Cierno-Żabieniec • Deszno • Jaronowice • Kuźnice • Nagłowice • Nowa Wieś • Rakoszyn • Rejowiec • Ślęcin • Trzciniec • Warzyn Drugi • Warzyn Pierwszy • Zagórze • Zdanowice
Siedziba gminy: Nagłowice