Bolesław V Wstydliwy
Z Wikipedii
| Bolesław V Wstydliwy 1226-1279 |
||||||
 |
||||||
| Władca Polski | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
|
||||||
|
Bolesław V Wstydliwy (ur. 21 czerwca 1226 w Korczynie, zm. 7 grudnia 1279) – książę krakowski i sandomierski (od 1233) z dynastii Piastów.
Syn Leszka Białego i Grzymisławy, wnuk Kazimierza Sprawiedliwego, prawnuk Bolesława Krzywoustego.
Po śmierci ojca został uwięziony wraz z matką przez Konrada mazowieckiego, najpierw w Czersku, potem w Sieciechowie. W ucieczce pomógł im możnowładca Klemens z Ruszczy. W 1239 13-letni wówczas Bolesław ożenił się z 5-letnią królewną węgierską Kingą (Kunegundą), córką Beli IV. W 1241 podczas najazdu tatarskiego wraz z rodziną schronił się na Węgrzech. Po klęsce stryja Konrada mazowieckiego w 1243 w bitwie pod Suchodołem został księciem krakowskim.
Bolesław Wstydliwy 5 czerwca 1257 podczas wiecu na błoniach Koperni pod Pińczowem dokonał lokacji Krakowa na prawie magdeburskim. Książę nadał prawa miejskie także innym miejscowościom, m.in. Bochni w 1253 i Koprzywnicy dokumentem z 8 grudnia 1268. Wraz z biskupem krakowskim w 1253 doprowadził do kanonizacji Stanisława ze Szczepanowa (patrona Królestwa Polskiego). W 1264 pokonał Jaćwingów i ich sprzymierzeńców Rusinów pod Brańskiem, zabezpieczając tym samym wschodnie granice księstwa. Wspierał zbrojnie swych sprzymierzeńców Węgrów w walce z Czechami na Morawach. Dbał o interesy Kościoła, nadał liczne przywileje ekonomiczne i sądowe m.in. cystersom z Koprzywnicy w latach 1262 i 1277.
W polityce wewnętrznej Bolesław Wstydliwy miał wiele kłopotów z buntami świeckiego możnowładztwa, do którego przyłączył się biskup krakowski Paweł z Przemankowa, którego udział w akcjach świeckich magnatów jest nie do końca jasny, gdyż Bolesław Wstydliwy stale opierał się na duchowieństwie i obdarzał je bardzo rozległymi przywilejami. Za to wpływy panów świeckich starał się zdecydowanie ograniczać. Pragnąc osłabić bardzo mocne stanowisko wojewodów krakowskich, nadał szerokie kompetencje kasztelanowi krakowskiemu. Kasztelan krakowski aż do końca XVIII wieku uważany był za najwyższego świeckiego dostojnika królestwa.
Zmarł bezpotomnie ze względu na śluby czystości złożone wraz z żoną Kingą. Został pochowany w bazylice Franciszkanów w Krakowie.
[edytuj] Wywód rodowodowy
| 4. Kazimierz II Sprawiedliwy zm. 5 maja 1194 |
||||||
| 2. Leszek Biały zm. 24 listopada 1227 |
||||||
| 5. Helena znojemska zm. między 1202 a 1206 |
||||||
| 1. Bolesław V Wstydliwy zm. 7 grudnia 1279 |
||||||
| 6. Ingwar Łucki | ||||||
| 3. Grzymisława łucka zm. 1258 |
||||||
| 7. nieznana osoba | ||||||
[edytuj] Linki zewnętrzne
| Poprzednik Leszek Biały |
 |
książę sandomierski 1227-1230 rządy regentów |
|
Następca Bolesław I |
| Poprzednik Bolesław I |
|
książę sandomierski 1232-1279 samodzielne rządy od 1239 |
|
Następca Leszek Czarny |
| Poprzednik Konrad I |
 |
książę krakowski 1243-1279 |
|
Następca Leszek Czarny |
