Nanga Parbat
Z Wikipedii
Współrzędne: 35°14' N 74°36' E
Nanga Parbat | |
Państwo | Pakistan |
Pasmo | Himalaje |
Wysokość | 8125 m n.p.m. |
Wybitność | 4608 m |
Data zdobycia | 1953 |
Pierwsze wejście | Hermann Buhl |
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons |
Nanga Parbat (Nangaparbat Peak, Nanga Parvata) - dziewiąty najwyższy szczyt świata o wysokości 8125 m n.p.m. Nazwa góry jest mianem kaszmirskim, wywodzi się z sanskrytu i znaczy "Naga Góra".
Nanga Parbat położona jest w zachodniej części Himalajów Wysokich, na obszarze Kaszmiru w północno-wschodnim Pakistanie. Jest to olbrzymi masyw górski, zbudowany z prekambryjskich skał metamorficznych i krystalicznych. Od północy i zachodu otacza tę górę rzeka Indus; w kierunku północno-zachodnim szczyt oddalony jest od niej zaledwie o 25 km i wznosi się nad nią prawie 7000 m, przez co jest to największe względne wzniesienie na świecie.
Potężny, niezwykle skomplikowany masyw Nanga Parbat postrzegany jest jako olbrzymia, biegnąca łukiem grań, o długości prawie 26 km, liczonej od Szczytu Chongra (6889 m n.p.m.) na północnym wschodzie do Przełęczy Mazeno (5377 m n.p.m.) na południowym zachodzie. Najwyższą częścią góry jest śnieżno-lodowo-skalny trapezoid z wierzchołkiem głównym o wysokości 8125 m n.p.m. i drugim pod względem wysokości wierzchołkiem od strony północnej Północnym Ramieniem (8070 m n.p.m.). Na północnym zachodzie od Północnego Ramienia leży Przełęcz Bashin (7812 m n.p.m.).
Z głównego wierzchołka odchodzą trzy granie. Pierwsza, w kierunku północnym, wiedzie przez Północne Ramię do przedwierzchołka (7910 m n.p.m.) i dalej na wschód do szczytu Rakhiot (7070 m n.p.m.); druga (Grań Mazeno) opada na długości 13 km w kierunku południowo-zachodnim od Mazeno Gap (6700 m n.p.m.) do Przełęczy Mazeno; trzecia, najmniejesza północno-wschodnia grań, wiedzie w kierunku Lodowca Bazhin. Granie te wyznaczają trzy główne ściany: flankę Rupal po stronie południowej (wysokość 4500 m), północno-zachodnią flankę Diamir (3500 m) oraz północno-wschodnią flankę Rakhiot (słynna droga pierwszego wejścia). Flanka Rupal jest najwyższą ścianą (urwiskiem o nachyleniu pow. 45 stopni) na świecie.
[edytuj] Historia podboju
Historia podboju to przede wszystkim zmagania niemieckich alpinistów. Należy do szczytów wyjątkowo trudno dostępnych i niebezpiecznych, próby jego zdobycia w latach 1895-1950 pochłonęły 31 ofiar.
- 1835 - pierwszy rekonesans w okolicach Nanga Parbat, który przeprowadził brytyjski badacz Godfrey Thomas Vigne,
- 1856 - Adolf Schlagintweit przesyła do Europy pierwszy znany raport o Nanga Parbat, Schlagintweit dotarł do podnóża góry od zachodniej strony; kiedy zapytał tubylców o nazwę wielkiej góry, odpowiedzieli "Diámar" (Król Gór) i "Nánga Parbat" (Naga Góra),
- 1895 - pierwsza próba wejścia na szczyt podjęta przez Brytyjczyka Albert Mummery i Raghobira Thapa, tragarza z plemienia Gurkha; udało im się osiągnąć wysokość około 6100 m n.p.m. na flance Diamir; jego przypuszczalną drogę nazwano "Żebrem Mummeriego"; zginął wraz z dwoma tragarzami, próbując przejść przełęcz w drodze na Lodowiec Rakhiot,
- 1932 - pierwsza niemiecka wyprawa poprowadzona przez Williego Merkla, osiągnięto szczyt Rakhiot 7070 m n.p.m. na północny wschód od głównego wierzchołka,
- 1934 - kolejna wyprawa Williego Merkla, w której udział wzięło 5 alpinistów i 11 Szerpów, podczas której Austriacy Peter Aschenbrenner i Erwin Schneider osiągnęli wysokość około 7850 m n.p.m. na północnej flance Rakhiot; w czasie dramatycznego zejścia zginęli Merkl, Willo Welzenbach, Uli Wieland i sześciu Szerpów; Schneider, z zawodu kartograf, i inni przygotowali pomiary do map, których do dziś używa większość wspinaczy,
- 1937 - Karl Wienl (kierownik wyprawy), 9 innych wspinaczy oraz 6 Szerpów ginie w lawinie w okolicach obozu IV tuż pod szczytem Rakhiot,
- 1938 - kolejna wyprawa niemiecka pod kierownictwem Paula Bauera,
- 1950 - wyprawa brytyjska - William Crace, Robert Marsh, John Thornley oraz Tenzing Norgay i trzech innych Szerpów; Crace i Thornley giną.
Nanga Parbat nie udało się do tej pory zdobyć zimą, choć próbowało tego aż dziesięć wypraw, w tym pięć polskich (ostatnia zimą 2006/2007).
[edytuj] Zdobywcy
- 1953 - wyrusza wyprawa niemiecko-austriacka - której szefem organizacyjnym jest Karl-Maria Herrligkoffer, natomiast szefem wspinaczy jest Peter Aschenbrenner, członkami wyprawy zaś Fritz Aumann, Albert Bitterling, Hermann Buhl, Hans Ertl, Walter Frauenberger, Otto Kempter, Hermann Kollersperger, Kuno Reiner.
- 3 lipca 1953 - po ogromnych zmaganiach Hermann Buhl jako pierwszy człowiek staje na szczycie góry; zdobył go bez tlenu, ostatnie 1300 metrów przechodząc samotnie, będąc pod wpływem środka dopingującego na bazie amfetaminy,
- 1962 - Niemcy Toni Kinshofer, Siegfried Löw i Anderl Mannhardt zdobywają szczyt drogą po lewej stronie od zachodniej flanki Diamir, Löw zginął podczas zejścia,
- 1970 - pierwsze trawersowanie góry dokonane przez braci Reinholda i Güntera Messnerów; zdobyli szczyt flanką Rupal, a schodzili flanką Diamir "Żebrem Mummeriego"; Günter zginął w lawinie;
- 1976 - Austriacy Hanns Schell, Robert Schauer, Siegfried Gimpel i Hilmar Sturm zdobyli wierzchołek drogą na lewo od flanki Rupal,
- 1978 - Reinhold Messner dokonał pierwszego samotnego wejścia nową drogą na flance Diamir; wracając wytyczył kolejną nową drogę.
Polskie wejścia:
- 13 lipca 1985 - Andrzej Heinrich, Jerzy Kukuczka, Sławomir Łobodziński i Carlos Carsolio nową drogą południowo-wschodnim filarem flanki Rupal; podczas tej wyprawy zginął w lawinie Piotr Kalmus,
- 15 lipca 1985 - Anna Czerwińska, Krystyna Palmowska, Wanda Rutkiewicz (pierwszy zespół kobiecy na szczycie), oraz Dobrosława Miodowicz-Wolf, która doszła prawie na 8000 m n.p.m.,
- 1992 - Józef Goździk, Piotr Pustelnik,
- 1993 - Ryszard Pawłowski, Bogdan Stefko, Mirosław Konewka,
- 1996 - Krzysztof Wielicki,
- 2007 - Piotr Morawski, Kinga Baranowska.
Na Nanga Parbat zanotowano do 2003 roku 200 wejść, podczas zdobywania szczytu zginęło aż 61 wspinaczy.
Annapurna • Broad Peak • Czo Oju • Dhaulagiri • Mount Everest • Gaszerbrum I • Gaszerbrum II • K2 • Kanczendzonga • Lhotse • Makalu • Manaslu • Nanga Parbat • Sziszapangma