Niewiedza (buddyzm)
Z Wikipedii
Niewiedza (sanskryt Avidya, pali Avijja, tybetański ma.rig.pa) - inna nazwa Awidja, to pojęcie związane z niewystarczającą refleksyjną postawą wobec rzeczywistości, w religiach Wschodu opisujące indywidualny stan niewiedzy (większe lub mniejsze, ale nadal jeszcze zagubienie danej jaźni w świecie). W życiu awidja przejawia się cierpieniami, których zakres zależy od zakresu samoświadomości ("im więcej świadomości, tym mniej cierpienia").
Niewiedza jest kluczowym i głównym obok splamień warunkiem istnienia Cierpienia (Dukkha) w buddyzmie. Jest pierwszym i fundamentalnym ogniwem spośród Dwunastu ogniw współzależnego powstawania. Niewiedza zgodnie z teorią buddyzmu jest brakiem zrealizowania stanu Siunjata, poza konceptualnej obecności natury rzeczywistości i umysłu, stanu poza wszelkim dualistycznym przebywaniem i rozproszeniem. Splamienia natomiast są stanami konceptualnymi bardziej lub mniej subtelnymi, które muszą być usunięte przez Arhata, aby zrealizować wyzwolenie od Cierpienia (Dukkha). Jednak całkowite usunięcie wszystkich negatywności i błędów wiąże się jeszcze z usunięciem bardziej subtelnych przeszkód, mianowicie zaciemnień od Niewiedzy. Zaciemnienia od Niewiedzy, według nauk Mahajany, usuwa się dopiero podczas zrealizowania Doskonałego Oświecenia (sanskryt Anuttara Samjak Sambodhi) w wyniku praktyki Bodhisattwy. W buddyzmie tybetańskim ścieżka Wadżrajany utożsamia stan braku Niewiedzy z osiągnięciem obecności Przejrzyste Światło w praktyce tantr Jogi Najwyższej lub stanem Rigpa w praktyce Dzogczen, które następnie należy pogłebiać, zbierając tzw. nagromadzenia Zasługi, aż do Całkowitego Oświecenia. Niewiedzy, tego najbardziej subtelnego zaciemnienia, nie można więc porównywać do jednego sposród sześciu głównych splamień (pożądania, gniewu, dumy, ignorancji, zwątpienia, pomieszanego poglądu) tj. ignorancji, inaczej tłumaczonej jako głupoty bądź tępoty, czyli zgrubnego splamienia pomieszanego stanu konceptualnego. To samo dotyczy jednej z pięciu trucizn umysłu (pożądania, gniewu, ignorancji, zazdrości i dumy) również tłumaczonej jako ignorancja.
[edytuj] Bibliografia
- Je Gampopa "Gems of Dharma, Jewels of Freedom", Altea Publishing. ISBN 978-0-9524555-0-9
- Geshe Kelsang Gyatso "Joyful Path of Good Fortune: The Complete Buddhist Path to Enlightenment", Tharpa Publication. ISBN 978-0-948006-96-8
