Odporność

Z Wikipedii

Odporność – cecha organizmu wyższego, zestaw wszystkich mechanizmów biorących udział w wytworzeniu odpowiedzi odpornościowej. W znaczeniu bardziej ogólnym oznacza zdolność do czynnej i biernej ochrony organizmu przed patogenami.
Badaniem odporności zajmuje się immunologia.

Zależnie od przyjętych kryteriów można wyróżnić różne typy odporności:

• odporność nieswoista:
  • bierna
  • czynna
• odporność swoista:
  • bierna
    • naturalna
    • sztuczna
  • czynna
    • naturalna
    • sztuczna
  • komórkowa
  • humoralna

Bierna, nieswoista część odporności, zwana czasem opornością zależy głównie od budowy i funkcji barier jak: skóra i błony śluzowe. Dlatego należy pamiętać, że oporność jest aktem biernym, w który nie jest zaangażowany układ immunologiczny. Termin oporność i odporność są często ze sobą mylone.

Za aktywną (czynną) część odporności odpowiada głównie układ immunologiczny zapewniając zdolność organizmu do rozpoznawania elementów należących do własnego, jak i obcego organizmu, oraz eliminowanie tych ostatnich.

Do wyznaczników oporności nieswoistej, biernej należą:

• występowanie niskiego pH na powierzchni skóry (pH 3-5), w pochwie (kwas mlekowy) oraz żołądku (kwas solny)
• występowanie bakteriobójczych składników wydzielin, na przykład lizozym w łzach lub interferon we krwi

Do wyznaczników oporności nieswoistej, czynnej należą:

• gwałtowne reakcje oczyszczające drogi oddechowe i pokarmowe, m.in. kaszel, kichanie, wymioty, biegunka
• podwyższona temperatura ciała i przyspieszony metabolizm
• fagocytoza

Odpowiedzialne za odporność swoistą, czynną są wytworzone przez organizm:

• limfocyty B, które w wyniku kontaktu z antygenem ulegają aktywacji i przekształceniu w plazmocyty
• przeciwciała czyli inaczej immunoglobuliny, które mają zdolność do swoistego wiązania się z antygenem
• limfocyty T, które dojrzewają w grasicy, gdzie nabywają zdolności do odporności immunologicznej

Natomiast odporność swoista, bierna polega na posiadaniu limfocytów B i T oraz przeciwciał, pochodzących spoza organizmu - w odporności swoistej, biernej, naturalnej źródłem tych czynników obronnych jest krew matki, przekazującej je dziecku przez łożysko, natomiast w odporności swoistej, biernej, sztucznej ich źródłem jest podana surowica.