Oksymoron
Z Wikipedii
Oksymoron (z gr. oksýmōron, od oksýs ostry i mōros głupi), antylogia, epitet sprzeczny – figura retoryczna, którą tworzy się przez zestawienie wyrazów o przeciwstawnych, kłócących się ze sobą znaczeniach.
Oksymoron najczęściej składa się z rzeczownika i określającego go przymiotnika (np.gorący lód, żywy trup), albo z czasownika i określającego go przysłówka (np. śpieszyć się powoli). Jest odmianą paradoksu o znaczeniu metaforycznym. Oksymorony pojawiały się często w literaturze baroku, np. w wierszu Andrzeja Morsztyna Vaneggiar d'una innamorata:
- I mrozem pałam, i ogniami leję [...] Mróz gorejący, a ogień lodowy [...] Żyjąc umieram, konam nieśmiertelnie.
Zastosował je również Franciszek Karpiński w swoim wierszu Pieśń o narodzeniu pańskim, np.: Ogień krzepnie, blask ciemnieje.
Ciekawostką jest, że niektóre oksymorony wchodzą do powszechnego użycia, tracąc swoje paradoksalne, sprzeczne znaczenie. Takimi wyrazami są np. "wirtualna rzeczywistość" czy "ciepłe lody".