Olsza (Kraków)
Z Wikipedii
Olsza – dawna wieś zlokalizowana w Dolinie Prądnika, ok. 3 km na północny wschód od centrum Krakowa, obecnie w granicach Krakowa, wchodzi w skład Dzielnicy II Grzegórzki i Dzielnicy III Prądnik Czerwony.
Spis treści |
[edytuj] Etymologia nazwy
Olsza jest nazwą odapelatywną od nazwy drzewa olsza. Pierwotnie tereny Olszy porastały gęste lasy łęgowe, charakterystyczne dla dolin rzecznych (tu – dla Doliny Prądnika) i zbudowane głównie z olchy czarnej.
[edytuj] Położenie
Olsza położona jest na północny wschód od Starego Miasta. Obejmuje teren wzdłuż ulic Brodowicza, Olszyny i Pilotów. Przez Olszę przepływa rzeka Białucha (Prądnik). Olszę przecina kilkutorowa linia kolejowa Tarnów – Katowice (będąca obwodnicą Dworca Głównego, obecnie wykorzystywana przez pociągi towarowe).
Od południa Olsza graniczy z Osiedlem Oficerskim. Granica jest umowna, można przyjąć że do Osiedla Oficerskiego należy ta część zabudowy, która powstała w uporządkowanej formie do II wojny światowej. Można też przyjąć umowną granicę na linii ul. Grochowskiej i rzeki Białuchy.
[edytuj] Historia
Pierwsza wzmianka na temat Olszy pochodzi z XVII w. kiedy to stanowiła część Prądnika Czerwonego, jednak z osobnym folwarkiem (w rejonie obecnych ulic Kosynierów i Sokołowskiego).
Większość obecnej zabudowy Olszy powstała na działkach budowlanych wytyczonych po II wojnie światowej z majątku rodziny Potockich.
[edytuj] Zabytki
- Dwór Potockich
- (ul. Sokołowskiego 19). Już w XVII wieku na terenie tzw. Starej Olszy istniał oddzielny folwark. W drugiej połowie XVIII wieku wybudowany został przez karmelitów bosych dwór. W pierwszej połowie XIX stulecia został on przebudowany w stylu klasycystycznym, z kolumnowym portykiem od południa. Otoczenie dworku zmieniono na park krajobrazowy.
- Dwór wraz z parkiem o powierzchni 3,3 ha jest wpisany pod nazwą "Ogród w Olszy" do ewidencji zabytków Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków.
[edytuj] Infrastruktura
- Na ulicy Brodowicza usytuowany jest kościół pw. Miłosierdzia Bożego, który jest kościołem parafialnym dla większości mieszkańców.
- Przy Zespole Szkół Sportowych na ul. Grochowskij nr 20 znajduje się 25-metrowy basen kryty wykorzystywany przez MKS Jordan.
- Mieszkańcy mogą korzystać z 50-metrowego basenu odkrytego "Krakowianka".
- Przy ulicy Pilotów usytuowany supermarket Alma i Castorama.
[edytuj] Szkolnictwo
Na terenie dzielnicy Olsza działają:
- Gimnazjum nr 5
- XXIV LO im. Jana Pawła II
- Szkoła Podstawowa nr 75
- Liceum ogólnokształcące Mistrzostwa Sportowego
- Gimnazjum nr 8 Mistrzostwa Sportowego
W Zespole Szkół Mistrzostwa Sportowego działa Międzyszkolny Klub Sportowy Jordan Kraków. W sekcji pływackiej trenuje obecnie 160 młodych pływaków. Przez ok. trzy lata w Jordanie trenowała obecna mistrzyni Olimpijska Otylia Jędrzejczak.
Na ul. Lotniczej działa również Młodzieżowy Dom Kultury "Dom Harcerza". Prowadzi on zajęcia nauki gry na instrumentach (gitara klasyczna, perkusja, keyboard) oraz koła zainteresowań (malarskie, fotograficzne, taneczne itd.)
[edytuj] Źródła
- Encyklopedia Krakowa. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Kraków 2000
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Stowarzyszenie "Olsza – nasz dom"
- Oficjalna Strona informacyjna XXIV LO
- Strona Gimnazjum nr 5 w Krakowie
Olsza · Olsza II · Prądnik Czerwony · Rakowice · Ugorek · Wieczysta