Dolina Prądnika

Z Wikipedii

Widok z Góry Okopy

Widok z Góry Koronnej

Igła Deotymy

Panieńskie Skały

Dolina Prądnika – dolina rzeki Prądnik na obszarze Ojcowskiego Parku Narodowego oraz leżących na południe od niego obszarów rolniczych.

Spis treści

1 Położenie
2 Budowa geologiczna i ukształtowanie powierzchni
3 Atrakcje turystyczne doliny
4 Klimat
5 Historia
6 Informacje turystyczne
7 = Zobacz też
- 7.1 Przypisy
- 7.2 Linki zewnętrzne

[edytuj] Położenie

Położona jest w województwie małopolskim na Wyżynie Olkuskiej będącej częścią Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Ma powierzchnię ok. 2146 ha, rozpoczyna się w okolicach Sułoszowej, gdzie znajdują się źródła Prądnika i biegnie przez całą długość OPN. Znajduje się na terenie miejscowości: Sułoszowa, Ojców i Prądnik Korzkiewski. Jest z rzadka zabudowana.

[edytuj] Budowa geologiczna i ukształtowanie powierzchni

Dolina zbudowana jest głównie z wapieni z okresu górnej jury i kredy. Powstały one 150 mln lat temu, a ich grubość dochodzi do 200 m. W niektórych miejscach pokryte są warstwą lessu. W wapieniach tych bardzo dobrze rozwinęły się zjawiska krasowe, efektem czego jest powstanie licznych jaskiń (ok. 300), wąwozów i jarów z wywierzyskami, bram skalnych, iglic i ostańców o fantastycznych kształtach. Wystające nad powierzchnię formy skalne zbudowane są z skalistych wapieni o dużej twardości i zwięzłości, położonych pomiędzy bardziej miękkimi wapieniami ławicowymi. Wśród skamieniałości najczęściej występują gąbki i ramienionogi, bardzo rzadko tylko spotyka się amonity.

Dolina powstała głównie w wyniku erozyjnego działania płynącej jej dnem wody. Na zboczach doliny obserwować można terasy powstające w różnych okresach powstawania doliny. W Pieskowej Skale znajdują się one na wysokości 12 i 40 m nad dnem doliny, w Ojcowie na wysokości 30-40m oraz 80 m. To na tych właśnie terasach wznosi się Zamek w Ojcowie i Zamek w Pieskowej Skale.

[edytuj] Atrakcje turystyczne doliny

Jest powszechnie uznawana za najładniejszą dolinę całej Jury. Do największych jej atrakcji należą:

Zamek w Pieskowej Skale i Zamek w Ojcowie
udostępniona turystycznie Jaskinia Ciemna z obozowiskiem neandertalczyków
skały, m. in: Maczuga Herkulesa, Skały Wernyhory, Igła Deotymy, Panieńskie Skały, Rękawica, Łaskawiec, Brama Krakowska
Muzeum Ojcowskiego Parku Narodowego
Kaplica "Na Wodzie"

[edytuj] Klimat

Klimat doliny różni się od klimatu pozostałej części Wyżyny Olkuskiej. Nasłonecznieniem, dużymi dobowymi zmianami temperatur, częstymi inwersjami termicznymi, wilgotnością przypomina klimat górski. Średnia roczna temperatura wynosi +7° C, średni opad roczny 737,7 mm. Dominują wiatry zachodnie, przy czym w dnie doliny są one słabsze i wieją wzdłuż jej osi, a w bocznych dolinach jeszcze bardziej tracą na impecie. Częściej niż na sąsiednich terenach występują tu okresy bezwietrzne^[1].

[edytuj] Historia

Wysoko położone nad dnem doliny terasy i skały stanowiły z natury doskonałe miejsce obronne. W dolinie Prądnika zachowało się kilka śladów grodzisk z wczesnego Średniowiecza. Są to: gród na Górze Okopy, Ogrojec obok Jaskini Ciemnej oraz grodziska w Sułoszowej i Grodzisku Skale. W Ojcowie i w jego okolicach znalazł schronienie Władysław Łokietek w czasie swoich walk o zjednoczenie Polski (stąd legenda o Jaskini Łokietka. Z czasów Kazimierza Wielkiego pochodzi zachowana do dziś warownia - Zamek w Pieskowej Skale i ruiny zamku w Ojcowie. Warownie te strzegły szlaku handlowego z Krakowa na Śląsk. Od XVI w. zaczęły powstawać zabudowania w samej Dolinie Prądnika: domy, tartaki, młyny, folusze, papiernie, prochownie. Dolina Prądnika stała się popularnym miejscem do turystyki i rekreacji wśród krakowskiej inteligencji. Bywali tu m. in: Julian Ursyn Niemcewicz, Fryderyk Chopin, Jadwiga Łuszczewska (od jej pseudonimu pochodzi nazwa Igła Deotymy), Wojciech Gerson, Stanisław Staszic. Niektórzy z nich pozostawili publikacje naukowe, pamiętniki i opisy doliny. W czasie powstania styczniowego ukrywali się w dolinie powstańcy z oddziału Mariana Langiewicza (okresowo nawet w liczbie 2 tys.), stoczono walki w Pieskowej Skale i w Skałe. Ruch oporu przeciwko okupantowi istniał tutaj również w czasie II wojny światowej. Po wojnie należące do rodu Czartoryskich obszary doliny przeszły na własność Skarbu Państwa^[2]. W 1956 r. niemal cała Dolina Prądnika włączona została do utworzonego wtedy Ojcowskiego Parku Narodowego.

[edytuj] Informacje turystyczne

Dolina może być zwiedzana pieszo, lub na rowerze. Parkingi dla samochodów osobowych znajdują się: pod zamkiem w Ojcowie, na Złotej Górze, w Czajowicach i w Pieskowej Skale. Na Złotej Górze pole namiotowe.

Szlaki turystyczne (ważniejsze): - czerwony Szlak Orlich Gniazd, odcinek od Sułoszowej przez Dolinę Prądnika do Prądnika Korzkiewskiego,; - niebieski Szlak Warowni Jurajskich, odcinek od Doliny Prądnika, przez Wąwóz Ciasne Skałki do Doliny Będkowskiej,