Ostra Brama w Wilnie

Z Wikipedii

Kaplica Ostrobramska, za nią widoczna Ostra Brama. Widok od strony starówki.

Ołtarz w kaplicy z obrazem

Zbliżenie Kaplicy Ostrobramskiej. Przez okno widoczny obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej

Druga strona Ostrej Bramy

Zobacz galerię na Wikimedia Commons:
Ostra Brama w Wilnie

Ostra Brama w Wilnie (lit. Aušros Vartai, biał. Вострая брама), brama miejska w Wilnie, gotycka, wzniesiona w latach 1503–1522; wraz z przylegającym do niej fragmentem muru obronnego stanowi jedyną pozostałość dawnych fortyfikacji miejskich; od strony wewnętrznej bramy znajduje się kaplica Ostrobramska z obrazem Matki Boskiej Ostrobramskiej Królowej Korony Polskiej (Matki Boskiej Miłosierdzia), klasycystyczna, wzniesiona w 1829.

W średniowieczu istniał zwyczaj, że we wnękach wież bramnych, nad bramą, umieszczano święte obrazy. Wilno pierwotnie miało pięć bram miejskich, w tym Brama Miednicka (od drogi prowadzącej do Miednik). Brama ta nazywała się też Ostrą, od nazwy części południowego przedmieścia, które nazywało się Ostry Koniec. W przywileju Aleksander Jagiellończyk z 6 września 1503 zwiększył liczbę bram do dziewięciu. Z tej liczby bram pozostała tylko Ostra Brama.

Na Bramie pierwotnie znajdował się napis w języku polskim "Matko Miłosierdzia, pod Twoją obronę uciekamy się", jednak w 1867 z polecenia Rosjan usunięto go zamieniając na łaciński. Po odzyskaniu Wilna przez Polskę pierwotny napis przywrócono, jednak po 1946 ponownie go usunięto zastępując łacińskim.

[edytuj] Obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej

Obraz Matki Bożej Miłosiernej – Ostrobramskiej umieszczony został na bramie na początku XVII w. Słynący łaskami wizerunek Madonny namalowany został na deskach dębowych techniką temperową na podkładzie klejowo-kredowym. Obraz posiada wymiary 200 x 165 cm.

Kto malował obraz – nie wiadomo. Niektórzy przypisują autorstwo Łukaszowi – artyście krakowskiemu, który namalował podobny obraz w 1624 dla kościoła Bożego Ciała w Krakowie. Według legendy posiada rysy Barbary Radziwiłłówny.

Obecnie postać Maryi zakrywa błyszcząca złotem sukienka. Widoczna jest tylko wyrazista twarz i skrzyżowane na piersiach dłonie. Pod metalową sukienką Ostrobramska Pani ubrana jest w czerwoną tunikę z podwiniętymi rękawami. Szyja okryta jest szalem, a głowa białą chustą. Całą postać Maryi okrywa zielonkawo-błękitny płaszcz luźno zarzucony na głowę i ramiona. Tło obrazu ma odcień brązu.

Wizerunek Matki Miłosiernej zasłonięty został srebrną, złoconą sukienką około 1671 r. Srebrzysty półksiężyc z wygrawerowanym napisem "Dzięki Tobie składam Matko Boska za wysłuchanie próśb moich i proszę Cię Matko Miłosierdzia zachowaj mnie w łasce" znajdujący się w dolnej części obrazu jest wotum z 1849 r. Na cała kompozycję wizerunku Pani Ostrobramskiej składają się dwie korony (nałożona jedna na drugą). Korony są ze złoconego srebra, jedna barokowa dla Królowej Niebios, druga rokokowa dla Królowej Polski.

Obraz Panny Świętej z Ostrej Bramy uroczyście był koronowany w dniu 2 lipca 1927 roku przez metropolitę warszawskiego kardynała Aleksandra Kakowskiego w obecności Józefa Piłsudskiego i Ignacego Mościckiego (do koronacji użyto nowych sporządzonych ze złota koron; korony te zaginęły w czasie II wojny światowej).

Obraz Matki Bożej Ostrobramskiej znajduje się w specjalnie wybudowanej kaplicy, znajdującej się w górnej części bramy. Pierwotnie powstaje kaplica drewniana wzniesiona przez oo. karmelitów w 1671, a w 1722 murowaną. W latach 1829-1830 dokonano restauracji kaplicy, a także w latach 1927-1932 oraz w 1993 przed wizytą Jana Pawła II.

[edytuj] Zobacz też

[edytuj] Bibliografia

Charkiewicz Jarosław, Ikony Matki Bożej. Styczeń-grudzień, Hajnówka 2000
Kuleszo Adam, Historja cudownego obrazu Najświętszej Marji Panny Matki Miłosierdzia na Ostrej Bramie w Wilnie, Wilno 1927 [1]
Nowakowski Edward, O cudownym obrazie Najśw. Maryi P. Ostrobramskiej : wiadomość historyczna, Kraków 1895 [2]
Rolewicz M., Wiadomość o cudownym obrazie Najświętszej Marii Panny na Ostrej Bramie, Wilno 1907 [3]
Sankowski P., Matka Boska Miłosierdzia w Ostrej Bramie, Wilno 1927 [4]
Sieczka Tadeusz, Kult obrazu N. Marji Panny Ostrobramskiej w dziejowym rozwoju, Wilno 1934 [5]
Skrudlik Mieczysław, W sprawie twórcy obrazu N. Maryi Panny Ostrobramskiej, Wilno 1927 [6]