Otorowo (województwo wielkopolskie)

Z Wikipedii

Współrzędne: 52°33'41.08" N 16°26'08.78" E


Otorowo
Województwo	wielkopolskie
Powiat	szamotulski
Gmina	Szamotuły
Sołtys	Lucjan Ratajczyk
Położenie	52° 33' 41.08'' N 16° 26' 08.78'' E
Liczba mieszkańców • liczba ludności	1300
Strefa numeracyjna (do 2005)	61
Kod pocztowy	64-551
Tablice rejestracyjne	PSZ
Położenie na mapie Polski Otorowo

Otorowo (niem. Otoswalde) – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie szamotulskim, w gminie Szamotuły. W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie poznańskim. Otorowo to rozległa wieś sołecka, położona 12 km na południowy zachód od Szamotuł i 15 km na północny wschód od Pniew.

Obecnie Otorowo jest wsią pełniącą funkcje rolniczo - usługowe. We wsi działa Dom Kultury oraz Biblioteka Publiczna przy ul. Łąkowej. W Otorowie znajduje się również Zespół Szkół składający się ze szkoły podstawowej i gimnazjum. Działa tu również Ludowy Zespół Sportowy Otorowo, który obecnie występuje w Lidze Nadwarciańskiej.

[edytuj] Historia

Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1284 r. kiedy to została wymieniona jako własność Tomisława z Szamotuł. Od 1298 r. w źródłach pojawia się jako parafia. W latach 1580-1740 Otorowo często zmieniało właścicieli. Od połowy XVIII w. znajdowało się w rękach Moszczeńskich. W 1888 r. było własnością księcia Ernesta von Sachse-Altenburg. Od 1922 r. wieś przejęły siostry urszulanki szare. W latach 1843 - 1844 u hrabiny Moszczeńskiej mieszkał Roman Zmorski (1822-1867) - poeta, tłumacz, zbieracz i wydawca podań ludowych. W okresie międzywojennym bywali tutaj Juliusz Kaden - Bandrowski (1855-1944) - wybitny pisarz i jego brat - Jerzy Bandrowski (1883-1940) - pisarz i dziennikarz. Juliusz był żołnierzem legionów polskich i jakiś czas adiutantem Józefa Piłsudskiego. W 1867 r. w Otorowie powstało istniejące do dziś Kółko Rolnicze, odznaczone w 1984 r. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. W 1937 r. odbył się tu głośny strajk chłopski. Po wkroczeniu wojsk niemieckich w 1939 r. 12 października oddział Wehrmachtu dokonał - pod ścianą kościoła - egzekucji 5 Polaków oskarżonych o wywieszenie flagi narodowej na budynku Urzędu Gminy. Kolejne 5 osób z Otorowa rozstrzelano publicznie dzień później na Rynku w Szamotułach. Po wojnie 12 października 1945 r. dokonano ekshumacji zwłok z cmentarza szamotulskiego i pochowano je na cmentarzu w Otorowie. We wsi w czasie okupacji hitlerowskiej istniał areszt policyjny. Na mieszkańców Otorowa nałożono kontrybucję w wysokości 10 tys. zł, zabroniono wychodzić z domów między godziną 1.00 a 5.00 rano - do 1 listopada, zakazano im również odwiedzania miejscowego cmentarza (w przededniu Święta Zmarłych) oraz bezterminowo wstrzymano przepustki na wyjazd poza obręb wsi.

[edytuj] Zabytki

W Otorowie znajdują się: kościół parafialny z XVI w., dwór z XVIII w., park krajobrazowy oraz liczne pomniki przyrody.

Otorowski Kościół istniał we wsi już w 1298 r. Obecny kościół p.w. Wszystkich Świętych zbudowano w 1533 r. staraniem Otorowskich. Późnogotycką, jednonawową budowlę o gwieżdzistym sklepnieiu restaurowano w latach 1784 i 1824. W 1837 r. od strony północnej dobudowano według projektu Karola Ceptowskiego - późnoklasycystyczną kaplicę grobową Moszczeńskich, a w 1872 r. od południa neogotycką kruchtę. W narożniku południowo - zachodnim znajduje się niewieka cylindrycnza wieżyczka. Na północnej ścianie kaplicy wmurowana jest tablica epitafijna Stanisława Nałęcz Moszczeńskiego ufundowana w 1837 r. przez żonę. Wejście ujęte w dwie niewielkie szkarpy zostało dostawione w XIX w. Szczyt fasady pochodzi z przełomu XVIII i XIX w. Wnetrze kościoła nakryte jest sklepieniami gwiaździstymi, w zakrystii sklepienia kolebkowe. W części zachodniej znajduję się empora wsparta na 4 kolumnach. Na ścianie północnej, nad zamurowanym wejściem do kaplicy grobowej, widnieje hern Nałęcz podtrzymywany przed dwa lwy. Na ołtarzu głównym wisi obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem w typie Śnieżnej z pierwszej połowy XVII w. W nawie znajduje się rokokowa chrzcielnica ze stojącą pod baldachimem postacią św. jana Chrzciciela trzymającego misę chrzcielną z końca XVIII w. W prezbiterium zwraca uwage barokowy krucfiks z przełomu XVII i XVIII w. Na cmentarzu przykościelnym wznisiono 2 nagrobki późnoklasycystyczne: Weroniki Cichockiej (zm. 1828 r.) i Weroniki z Kamieńskich Wasilkowskiej (zm.1819 r.) oraz Wawrzyńca Rakowskiego a także groby uczestników powstania listopadowego 1830-31; Jana Mierzyńskiego (1801-1880) - kapitana i Aleksandra Brudzewskiego (1814-1858) - oficera, dziedzica Otorowa. Znajduje się tu także grób zbiorowy 10 mieszkańców Otorowa rozstrzelanych 12 X 1939 r. w Otorowie i 13 X 1939 r. w Szamotułach. Wokół kościoła rosną lipy, kasztanowce, 8 cisów o obwodzie do 175 cm. Przykościelny cmentarz otoczony jest murem z charakterystyczną późnobarokową bramą - dzwonnicą z końca XVIII w. Na murze widnieje tablica pamiątkowa z 1984 r. ku czci 10 rozstrzelanym.
Drugim najbardziej popularnym zabytkiem Otorowa jest zespół dworski przy ul. Urszuli Ledóchowskiej. Usytuowany na skraju wsi dwór zbudowano w 1738 r. dla Bronikowskich, później stanowił własność Moszczeńskich; w 1912 r. został gruntownie odnowiony, a w 1922 r. przejęty i adaptowany dla potrzeb Zgromadzenia Sióstr Urszulanek. W 1933 r. dobudowano południowe piętrowe skrzydło. Jest to dwór późnobarokowy, parterowy z piętrem w mansardzie. Jego trzyosiowa fasada zwrócona jest na zachód. Szcyt wypełnia ornament roślinny. W pomieszczeniu przylegającym od południa do klatki schodowej przetrwały elementy dekoracji stiukowej. Obecnie dwór pełni funkcje Domu Dziecka, a w skrzydle południowym ulokowano dom zakonny. W latach 1946-53 u urszulanek przebywał Władysław Komar (1940-1998) - najbarwniejsza postać polskiego sportu: bokser, kulomiotacz, potem aktor ekstradowy. Ukończył Poznańską Akademię Wychowania Fizycznego.
Obok dworu stoją dwie oficyny z zbudowane w końcu XVIII w. W północnej znajduje się kaplica p.w. Najświętszego Serca Jezusa. Wokół rozciąga sie park o pow. 8,1 ha, w tym 0,2 ha wody, założony na przełomie XVIII i XIX w. W parku krajobrazowym dominuja następujące gatunki drzew: jesion, klon pospolity, świerk, lipa drobnolistna, 5 dębów szypułkowych o obw. do 485 cm, grupa lip o obw. do 470 cm, wiązy szypułkowe o obw. do 291 cm. Zespół dworski jest otoczony murem z zachowaną bramą w kształcie 2 opilastrowanych słupów. Od bramy prowadzi dawna aleja, rozszerzająca się w prawie kwadratowy plac z gazonem pośrodku, w jego centrum stoi figura Serca Jezusowego.
We wsi znajduje się również gorzelnia zbudowana w 1897 r., później rozbudowana, obecnie urządzono w niej mieszkania; ciekawy jest również młyn zbudowany w końcu lat 20., który uległ spaleniu na początku XXI w.
Na skraju lasu, w odległości 800 na północ od zabudowań Otorowa, rośnie sosna pospolita o obw. 202 cm (pomnik przyrody). Przy leśniczówce, przy drodze leśnej do Ostroroga, rosnie dąb szypułkowy o obw. 325 cm. W lesie - około 400 m na południowy wschód od leśniczówki - znajduje się stary cmenatrz ewangelicki, a wnim kilkanaście fragmentów nagrobków i zarysy grobów.