Pętla (transport publiczny)
Z Wikipedii
|
 |
|
od lewej: tramwaj linii "1", "7" i dwie "15" czekające na odjazd; po prawej tramwaj "1" w trakcie wysiadania pasażerów |
Pętla - element infrastruktury służący do zmiany kierunku ruchu pojazdu w postaci odcinka trasy (toru, jezdni) zakrzywionego w planie o 180°.
Pętle występują przede wszystkim w sieciach tramwajowych, w przypadku, jeśli stosowane są wagony jednokierunkowe. Przystanek końcowy znajduje się przy samej pętli lub na odcinku szlaku bezpośrednio przed pętlą. Analogiczne urządzenia w postaci placów lub zawracającej jezdni używa się dla autobusów i trolejbusów. Rzadziej spotyka się pętle na liniach metra, np. linia tramwaju numer 13 w Oslo, niektóre linie w Paryżu, a wyjątkowo na szlakach pełnej kolei, np. S-Bahn w Stuttgarcie.
Na końcowych przystankach linii tramwajowych i autobusowych buduje się obiekty towarzyszące służące celom eksploatacyjnym, takie jak zabudowania socjalne dla kierowców lub motorniczych, stacje transformatorowe lub dyspozytornie.
W przypadku krótszych pojazdów praktyczniejszym od pętli rozwiązaniem jest plac do zawracania wymagający przebycia krótkiego odcinka na biegu wstecznym. W przypadku tramwajów spotyka się trójkąty torów, funkcjonujące w podobny sposób. Niegdyś w kolejnictwie do zawracania stosowano obrotnicę, obecnie używa się niemal wyłącznie pojazdów dwukierunkowych.
|
|
Najprostszym rozwiązaniem pętli pojazdów szynowych jest pojedynczy tor w kształcie litery U. Rozwiązania takie stosuje się zwłaszcza tam, gdzie brak miejsca na ułożenie większej ilości torów i rozjazdów, bo jego wadą jest to, iż pierwszy z pojazdów, który wjedzie na pętlę również pierwszy musi go opuścić. Utrudnia to wykorzystanie pętli dla linii kursujących na różnych trasach (opóźnienie na jednej linii może się wówczas odbić opóźnieniem na drugiej), a wręcz uniemożliwia wykorzystanie jej dla linii kursujących z różnymi częstotliwościami. Dlatego, o ile to tylko jest topograficznie i finansowo możliwe, stosuje się ukrotnienie torów na pętli w celu odstawiania pojazdów lub umożliwienia uzyskania właściwej kolejności odjazdu pociągów różnych linii. Przy takim rozwiązaniu tramwaj każdej linii, po dojechaniu do końcowego przystanku dla wysiadających, może ustawić się na torze przeznaczonym dla jego linii i tam oczekiwać swojej pory odjazdu, i nie ma potrzeby uzależniania terminu odjazdu jednej linii od drugiej.
Wariantem tego rozwiązania jest układ pętli powiązanej z rozwiązaniem hiszpańskim, w którym pojazd każdej linii ma własny przystanek (peron) zarówno dla wsiadających, jak i wysiadających (jak na schemacie stacji kolejowej Olympic Park w Sydney obok na rysunku oraz jak na zdjęciu z wrocławskiego Oporowa pod rysunkiem).
