Papież Mikołaj I

Z Wikipedii

Św. Mikołaj I Wielki (ur. w Rzymie - zm. 13 listopada 867) - papież – jego pontyfikat przypadał w okresie od 24 kwietnia 858 do 13 listopada 867.

Tak jak Leon I Wielki uważał, że papież jest zastępcą Chrystusa na Ziemi i zwierzchnikiem Kościoła. Mikołaj I był wielkim papieżem reformatorem, miał ogromne ambicje dotyczące przywilejów biskupa Rzymu, co stało w konflikcie z poglądem patriarchów Wschodu odnośnie pozycji papiestwa w świecie chrześcijańskim. Na tym tle doszło do drugiego rozłamu (pierwszym była tzw. schizma akacjańska), zwanego schizmą focjańską bądź schizmą Mikołaja. W roku 858 wybrano nowego patriarchę Konstantynopola, Focjusza. Został on wyświęcony po wygnaniu swego poprzednika Ignacego przez cesarza. Ignacy I, zmuszony do rezygnacji, oraz jego zwolennicy uważali jednak Focjusza za uzurpatora - kiedy więc Focjusz poinformował listownie papieża o objęciu urzędu, Mikołaj uznał, że spór między obiema stronami musi zostać rozpatrzony przed przyjęciem nominacji. Wysłani legaci zostali przyjęci z poważaniem i wraz z całym soborem w Konstantynopolu uznali, że prawowitym patriarchą jest Focjusz. Mikołaj postanowił jednak wykorzystać sytuację do podniesienia rangi Stolicy Apostolskiej, stwierdził, że legaci przekroczyli swoje kompetencje i po rozpatrzeniu kwestii na nowo na soborze w Rzymie osądził, że patriarchą jest Ignacy, Focjusza zaś pozbawił godności kapłańskiej. Bizantyńczycy zignorowali rozstrzygnięcie papieża nie wysyłając żadnej odpowiedzi do Rzymu i uznając rewizję procesu za niezgodną z warunkami ustalonymi w kanonie trzeciego soboru lokalnego w Sardyce (343), według którego papież może zarządzić rewizję potępienia biskupa, ale może być ona przeprowadzona tylko przez biskupów prowincji przyległych do prowincji potępionego biskupa.

Spór między stolicą rzymską i konstantynopolitańską zaostrzył się w roku 867. Wówczas to Focjusz w encyklice do pozostałych patriarchów Wschodu ostro skrytykował coraz bardziej rozprzestrzeniający się na Zachodzie dodatek do Symbolu Wiary - Filioque, a chrześcijan używających go oskarżył o herezję. Konsekwencją listu była nałożona na Mikołaja ekskomunika, ogłoszona na soborze w Konstantynopolu. W tym samym roku, w kluczowym dla sporu momencie Focjusz został wygnany przez cesarza a na jego miejsce powrócił Ignacy, który przywrócił łączność z Rzymem a następnie w latach 869-870 zwołał kolejny sobór w Konstantynopolu, który w niepełnym składzie anatematyzował Focjusza. Ten pierwszy widoczny rozbrat pomiędzy wschodnim i zachodnim chrześcijaństwem znalazł jednak swój koniec dopiero w następnej dekadzie, po śmierci Mikołaja. Obaj patriarchowie Konstantynopola pojednali się, a po śmierci Ignacego w 877 roku jego miejsce ponownie zajął Focjusz. Zwołany przezeń w 879 kolejny sobór unieważnił wszystkie postanowienia i potępienia sprzed 10 lat, a papież Jan VIII nie wystosował już w tej sprawie żadnego sprzeciwu.