Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego i Matki Bożej Pocieszenia w Sanoku
Z Wikipedii
| Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Sanoku i Matki Bożej Pocieszenia, Dekanat Sanok I | |
 Kościół i klasztor oo. Franciszkanów w Sanoku |
|
| Wyznanie | Kościół rzymskokatolicki |
| Miejscowość | Sanok |
| Adres | 38-500 Sanok, Rynek Główny |
| Liczba wiernych | 8000 |
| Grupy parafialne | Żywy Różaniec, Oaza Rodzin, Ministranci, Akcja Katolicka, Gazeta Parafialna |
Parafia rzymskokatolicka Podwyższenia Krzyża Świętego i Matki Bożej Pocieszenia (oo. Franciszkanie) w Sanoku, należy do diecezji przemyskiej, dekanat sanocki. Parafia obejmuje swoim zasięgiem dzielnicę Sanoka – Śródmieście.
Klasztor i kościół franciszkański w Sanoku został założony 27 lutego 1377 na mocy przywileju wydanego przez księcia Władysława Opolczyka. Książę nakazał uposażyć burgrabiemu sanockiemu Maciejowi Franciszkanów w dwór oraz wybudować kościół poza murami miasta. Organizację kościoła jak i całej diecezji przeprowadził w tym czasie Eryk z Winsen. W roku 1384 matka króla Ludwika Węgierskiego Elżbieta wydała zgodę na przeniesienie siedziby franciszkanów w obręb miasta. W nowym miejscu franciszkanie wybudowali kościół pierwotnie drewniany z murowaną zakrystią pw. Znalezienia Krzyża Świętego. W roku 1384 pleban kościoła pw. św. Michała usiłował zabrać klasztor, lecz królowa Elżbiata poleciła staroście, radzie i mieszczanom chronić przed plebanem zakonników, których przeniosła spoza murów do miasta. W roku 1387 Chartman Ghyr kleryk i notariusz publiczny zatwierdził ponownie w Krośnie w obecności biskupa Eryka dokumenty zatwierdzone przez księcia Władysława Opolczyka i królową Elżbietę. W roku 1485 król Kazimierz zatwierdził dokonaną przez ks. Piotra Bala z Nowotańca, kustosza przemyskiego i pisarza królewskiego fundację dla ubogich i kalek z prepozyturą tegoż szpitala przy kościele NP Marii i uposażył go w dotacje.
W pełni murowany kościół powstał dopiero w roku 1606, dwa lata po tym jak Sanok strawił pożar. Nowy kościół wybudowano dzięki podkomorzemu sanockiemu Piotrowi II Bal. W okresie I Rzeczypospolitej pomieszczenia klasztoru były również miejscem odbywania sejmików szlacheckich dla całej ziemi sanockiej. Po spaleniu się sanockiego kościoła parafialnego pw. Michała Archanioła (obecnie parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku), kościół przyklasztorny pełnił funkcję kościoła parafialnego w latach 1782-1886.
Od 1 lipca 1969 sanoccy franciszkanie prowadzą ponownie parafię erygowaną pw. Podwyższenia Krzyża Świętego i Matki Bożej Pocieszenia. Od 19 marca 2005 w przyklasztornym kościele zostało erygowane również sanktuarium Matki Bożej Pocieszenia – Pani Ziemi Sanockiej.
Klasztor i kościół znajdują się w narożniku południowo-wschodniej pierzei sanockiego rynku obok starego ratusza miejskiego.
W maju 2008 kapituła zwyczajna południowej Prowincji Franciszkanów obradująca w Harmężach dokonała wyboru na kolejną kadencję nowego gwardiana i proboszcza klasztoru w Sanoku. Gwardianem został wybrany o. Zbigniew Kubit, ur. w Krośnie, pracujący w Lwówku Śląskim. Dotychczasowy gwardian o. Stanisław Glista (pełnił posługę w latach 2000-2008) został wybrany gwardianem klasztoru św. Franciszka w Krakowie.
Odbudowa klasztoru oraz kościoła wspierana jest finansowo przez Fundację Współpracy Polsko-Niemieckiej ze środków Republiki Federalnej Niemiec.
