Pederastia

Z Wikipedii

Pederastia (gr. παῖς chłopiec + gr. ἐραστής – w przekładzie Witwickiego: miłośnik) – określenie kontaktów seksualnych dojrzałych mężczyzn z dojrzewającymi chłopcami^[1]. Pojęcie obejmuje szerokie praktyki erotyczne pomiędzy dorosłymi i nastoletnimi chłopcami (od 12 do 17 lat^[2]). Tego typu związki były szczególnie rozpowszechnione i akceptowane w Starożytnej Grecji.

W języku polskim obok pierwotnego znaczenia terminu spotykane jest jego użycie jako określenie wszelkich kontaktów seksualnych między mężczyznami^[3][4][5]. Termin w takim znaczniu użyty w stosunku do osób homo- lub biseksualnych posiada wydźwięk pejoratywny, gdyż może sugerować kontakty seksualne z małoletnimi^[6]. Także w takim znaczeniu współcześnie jest używany szczególnie przez osoby negatywnie nastawione do osób homoseksualnych^[7].

Spis treści 1 Ewolucja znaczenia terminu 2 Starożytna Grecja 2.1 Rzym i starożytna Grecja w czasach rzymskich 3 Zjawiska analogiczne w innych obszarach kulturowych 3.1 Chiny 3.2 Korea 3.3 Ameryka Środkowa 4 Zobacz też 5 Bibliografia 6 Przypisy

[edytuj] Ewolucja znaczenia terminu

Pierwotne znaczenie terminu pederastia określa jego etymologia: greckie paiderastía oznacza dosł. miłość do chłopców. W starożytnej Grecji powszechne były związki dojrzewających chłopców z dorosłymi mężczyznami. Ich celem była głównie edukacja i rozwój duchowy młodego pokolenia. Zdaniem starożytnych Greków, miłość, także erotyczna, między mistrzem a uczniem sprzyjała przekazywaniu wiedzy.

Termin pederastia zaczął być stosowany w szerszym znaczeniu w kontekście kultury judeochrześcijańskiej, w której homoseksualizm był piętnowany. Postępująca chrystianizacja Europy odbywająca się kosztem kultury hellenistycznej^{[potrzebne źródło]} spowodowała upadek wzorców wypracowanych w starożytnej Grecji – dotyczyło to także związków pederastycznych. Wraz z rozwojem kultury judeochrześcijańskiej pederastią zaczęto nazywać jakiekolwiek kontakty seksualne między mężczyznami bez rozróżniania intencji czy wieku partycypujących w nich osób (analogicznie do sodomii). Jednocześnie, wprowadzenie nowego wzorca kulturowego, wiążącego się m.in. z potępieniem homoseksualizmu, spowodowało, że termin pederastia nabrał charakteru pejoratywnego. Tym samym współcześnie używanie słowa "pederastia" jako synonimu homoseksualizmu spotyka się z kontrowersjami. Uważa się bowiem, że słowo to jest obraźliwe^[8]. Przykładowo według Rzecznika Praw Obywatelskich Janusza Kochanowskiego określenie to przynależy do mowy nienawiści używanej w celu dyskryminacji jednostek lub grup społecznych. Jednocześnie dodając, że posługiwanie się nim nie respektuje wymogu poszanowania godności przynależnej każdemu człowiekowi^[9].

W antropologii spotykane jest przedstawianie pederastii jako przykładu jednego z trzech rodzajów homoseksualności - "homoseksualności ze strukturą wiekową" (z ang. age structured homosexuality) - najmniej akceptowaną współcześnie w kulturze Zachodu^[10][11].

[edytuj] Starożytna Grecja

Związki pederastyczne były powszechne i społecznie akceptowane w starożytnej Grecji. Uczta Platona – pierwsze dzieło filozoficzne traktujące o miłości, poświęca tej kwestii sporo uwagi:

„	Przecież tacy młodzi panowie, jak tylko który podrośnie, zaraz się poświęca karierze politycznej, a kiedy który jest już dojrzałym mężczyzną, poświęca się wówczas pederastii, niewiele dbając o żonę i o robienie dzieci. W celibacie żyje każdy, a jeden drugiemu wystarcza. Otóż tak w ogólności pederastia i czuła przyjaźń z mężczyznami powstaje w nas na tle przywiązania do tego, co jest nam samym pokrewne.	”
— Platon, "Uczta"[12]

„	W Jonii natomiast i wielu innych stronach uważają to [miłość homoseksualną] za zbrodnię: tam, gdzie barbarzyńskie ludy mieszkają. Naturalnie, dla barbarzyńców to jest zbrodnia, podobnie jak filozofia. (...) Tak więc gdzie prawo uważa oddawanie się miłośnikom za występek, tam to prawo stoi tylko dzięki nieposkromionej żądzy panowania rządzących i dzięki tchórzostwu rządzonych.	”
— Platon, "Uczta"[13]

Związki między dojrzałym mężczyzną (gr. ἐραστής – erastes; w przekładzie Witwickiego miłośnik) oraz dojrzewającym chłopcem (gr. ἐρώμενος – eromenos; tłumaczone jako oblubieniec) miały na celu wszechstronny rozwój intelektualny:

„	I jest u nas rzeczywiście taki pogląd przyjęty, że gdy się ktoś oddaje drugiemu, bo wierzy, że się za jego sprawą stanie lepszym, mądrzejszym czy dzielniejszym w jakim innym kierunku, wówczas taka dobrowolna niewola ani nie uwłacza nikomu, ani za podłe nie uchodzi pochlebstwo.	”
— Platon, Uczta[14]

Platon jako jeden z pierwszych filozofów twierdził, że miłość pozbawiona elementu seksualnego jest wznioślejsza od miłości erotycznej, a przedmiotem miłości powinna być raczej dusza niż ciało (stąd określenie miłość platoniczna). Jednocześnie nie potępiał aktów seksualnych, uważając, że człowiek najpierw kocha ciało, a dopiero potem, w miarę rozwoju duchowego, zaczyna dostrzegać piękno duszy, aż w końcu pokocha samą ideę piękna.

Temat pederastii był przedmiotem obszernych analiz. Jednymi z głównych dylematów, które dyskutowano były:^[15]

• Czy pederastia jest dobra, czy zła?
• Jaką postać powinna przyjąć pederastia, czystą czy seksualną?
• Jakie rodzaje działań seksualnych są prawowite?
• Czy pederastia jest wyższa nad miłość do kobiet?

[edytuj] Rzym i starożytna Grecja w czasach rzymskich

W czasach rzymskich pederastia w głównej mierze straciła status rytualnej części edukacji. Proces ten postępował u coraz bardziej kosmopolitycznych Greków i w przeciwieństwie do wcześniejszych czasów zaczęto postrzegać pederastię raczej jako aktywność kierowaną pożądaniami człowieka i rywalizującą z pożądaniem kobiet. Społeczna akceptacja związków pederastycznych zmalała pod wpływem kultury judeochrześcijańskiej, która akceptowała jedynie stosunki seksualne dla prokreacji. Konserwatywni myśliciele rzymscy potępiali pederastię razem z innymi formami oddawania się przyjemności. Tacyt piętnował zwyczaje greckie: "gymnasia et otia et turpes amores" – palaestrę, bezczynność oraz bezwstydnych kochanków.^[16]

[edytuj] Zjawiska analogiczne w innych obszarach kulturowych

[edytuj] Chiny

W X wieku w Chinach pary kochanków składały się ze starszego qi xiong (契兄) oraz młodszego qi di. (契弟). Małżeństwa z chłopcami trwały przez ustalony czas, po którym młodszy partner mógł znaleźć sobie żonę (często z pomoca starszego). Wydaje się^{[potrzebne źródło]}, że była to część kultury prowincji Fujian przed czasami nowożytnymi. Mówiło się^{[potrzebne źródło]}, że małżeństwa były celebrowane przez dwie rodziny w tradycyjnym stylu, włączając w to rytualne "dziewięć filiżanek herbaty". Popularność związków pederastcznych w Fujian (gdzie mieli nawet boskiego patrona – Hu Tianbao), dała początek eufemistycznemu określeniu seksu osób tej samej płci – "zwyczajowi południowemu".

[edytuj] Korea

Jednym z najwcześniejszych zapisów historycznych o pociągu mężczyzn do chłopców dotyczy Gongmina z Goryeo (1351-1374), 31. władcy dynastii Goryeo, który był znany z upodobania do młodych chłopców, których pozyskiwał przez założoną specjalną organizację^[17].

[edytuj] Ameryka Środkowa

Bernal Díaz del Castillo, w swojej Prawdziwej historii podboju Nowej Hiszpanii doniósł, że Aztekowie regularnie praktykują związki pederastyczne, a prostytucja dojrzałych mężczyzn skupia się w świątyniach. Konkwistadorzy, podobnie jak Europejczycy z XVI wieku byli przerażeni rozprzestrzenieniem akceptacji seksu pomiędzy mężczyznami i młodzieńcami w społeczeństwie Azteków i użyli tego jako usprawiedliwienia dla wytępienia natywnej ludności, ich religii i kultury oraz przejęcia ziem i bogactwa. Pośród wszystkich obyczajów ludzi mówiących językiem nahuatl, tylko składanie ofiar z ludzi budziło większą dezaprobatę wśród Hiszpanów w Meksyku. Obyczaj wymarł wraz z upadkiem cywilizacji azteckiej.

Chociaż uważa się, że wcześni Majowie wykazywali silny antagonizm względem stosunków płciowych pomiędzy osobami tej samej płci, to późniejsi Majowie stosowali już praktyki pederastyczne. Ich wprowadzenie było przypisywane bogu Chin. Jednym z aspektów tego było zdobycie przez ojca kochanka na swojego syna. Brat Juan de Torquemada wspomina, że kara za uwiedzenie chłopca przez obcego była równa tej jaką stosowano za cudzołóstwo. Bernal Diaz wspomniał również o istnieniu figurek męskich par uprawiających seks, które znajdowały się w świątyniach w Cape Catoche na półwyspie Jukatan.

[edytuj] Zobacz też

• efebofilia
• przyjaźń
• sodomia

[edytuj] Bibliografia

• Homosexuality and Civilization, Louis Crompton; Belknap, Harvard, 2003. ISBN 0-674-01197-X
• Growing Up Sexually: A World Atlas
• Studies in the Psychology of Sex, Vol. 2: Sexual Inversion, by Havelock Ellis
• Pederasty among primitives: institutionalized initiation and cultic prostitution, by G. Bleibtreu-Ehrenberg
• The Politicization of Pederasty Among the Colonial Yucatecan Maya, Johna C. Fouta w Journal of the History of Sexuality, wydanie 8, 1997

Przypisy