Pluszcz

Z Wikipedii

Pluszcz
Systematyka
Domena	eukarioty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Nadrząd	neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	pluszcze
Gatunek	pluszcz
Nazwa systematyczna
Cinclus cinclus
(Linnaeus, 1758)
Status ochronny
Kategoria zagrożenia (CzKGZ) EX EW CR EN VU NT LC Kategoria: niższego ryzyka
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Pluszcz (Cinclus cinclus) - mały ptak z rodziny pluszczy (Cinclidae) zamieszkujący Europę, Bliski Wschód i wyspowo północną Afrykę. Zasadniczo osiadły, ale część północnych populacji przemieszcza się zimą bardziej na południe, a pozostałe schodzą w niższe partie gór. Poszczególne podgatunki zamieszkują:

• Cinclus cinclus cinclus - północną Europę i północno-zachodnią Francję
• Cinclus cinclus aquaticus - środkową Europę (w tym Polskę)
• Cinclus cinclus gularis - Wyspy Brytyjskie.

W Polsce nieliczny ptak lęgowy w górach, głównie Karpatach i Sudetach.

Cechy gatunku 

Sylwetka krępa, skrzydła krótkie i zaokrąglone, ogon krótki i zadarty. Obie płci ubarwione jednakowo. Głowa i kark ciemnobrązowe, wierzch ciała ciemnoszary, prawie czarny, z lekkim łuskowaniem. Gardło, pierś i góra brzucha białe. Dół brzucha ciemny, czarnobrązowy. U podgatunków C. cinclus aquaticus i C. cinclus gularis kasztanowobrązowy pas pomiędzy białą a ciemną częścią brzucha. Nogi i dziób czarnobrązowe. Białe powieki (widoczne, gdy ptak zamyka oczy).
Młode z wierzchu ciemnoszare z wyraźnym wzorem łusek (utworzonym przez czarne brzegi piór), a od spodu białe w poprzeczne szare prążki.

Wymiary średnie 

dł. ciała ok. 18 cm, w tym ogon 5 cm
rozpiętość skrzydeł ok. 26-30 cm, dł. skrzydła złożonego: 8,3-9,8 cm
waga ok. 50-70 g

Biotop 

Bystre górskie strumienie i rzeki. W zimie pozostaje tam, gdzie potoki nie zamarzają.

Gniazdo 

Kuliste, utkane z mchów, liści i źdźbeł traw. Przeważnie usytuowane nad wodą, w skalnej szczelinie lub na mostowych konstrukcjach.

Jaja 

Dwa lęgi w roku: pod koniec kwietnia i w końcu czerwca. Składa 4-6 jaj.

Wysiadywanie 

Młode wykluwają się po 15-17 dniach, a po kolejnych 3 tygodniach opuszczają gniazdo. Rodzice opiekują się nimi jeszcze przez miesiąc, a potem zakładają kolejne gniazdo.

Pożywienie 

Zjada głównie wodne owady, ich larwy, skorupiaki oraz mięczaki. Czatuje na zdobycz stojąc na kamieniach leżących w wodzie. Nurkuje w zimnej wodzie potoku często na metr głębokości.

Ochrona 

Objęty ochroną gatunkową.

Ciekawostki 

Pluszcz to jedyny ptak śpiewający Polski, który potrafi nurkować w wodzie.

Pluszcz jest narodowym ptakiem Norwegii.

Zobacz też: ptaki Polski