Podział administracyjny Australii

Z Wikipedii

Australia

Ten artykuł jest częścią serii: Ustrój i polityka Australii Ustrój polityczny Konstytucja Monarcha Elżbieta II Gubernator generalny Michael Jeffery Parlament Izba Reprezentantów Senat Premier Kevin Rudd Rząd Podział administracyjny Partie polityczne Polityka zagraniczna Wikiprojekt Polityka

Australia to państwo federalne podzielone na 6 stanów i 3 terytoria federalne:

Nr.	Stan	Stolica	Populacja	Powierzchnia	Gęstość zaludnienia
1	Australia Południowa	Adelajda	1 534 300	1 043 514 km²	1,55 os./km²
2	Australia Zachodnia	Perth	1 952 280	2 645 615 km²	0,77 os./km²
3	Nowa Południowa Walia	Sydney	6 657 400	809 444 km²	8,32 os./km²
4	Queensland	Brisbane	3 796 800	1 852 642 km²	2,2 os./km²
5	Tasmania	Hobart	478 400	90 758 km²	6,92 os./km²
6	Wiktoria	Melbourne	5 000 000	237 629 km²	22 os./km²
Nr.	Terytorium	Stolica	Populacja	Powierzchnia	Gęstość zaludnienia
1	Australijskie Terytorium Stołeczne	Canberra	308 700	2 358 km²	137 os./km²
2	Terytorium Jervis Bay	brak	730	73,51 km²	10 os./km²
3	Terytorium Północne	Darwin	197 700	1 420 968 km²	0,15 os./km²

Terytoria zależne

• Norfolk
• Wyspa Bożego Narodzenia
• Wyspy Kokosowe (Wyspy Keelinga)
• Wyspy Morza Koralowego
• Wyspy Heard i McDonalda
• Australijskie Terytorium Antarktyczne
• Wyspy Ashmore i Cartiera

[edytuj] Podstawowe informacje

Stany australijskie wywodzą się z dawnych brytyjskich kolonii sprzed czasów Federacji (1901). Ich niezależność chroniona jest przez konstytucję, a prawa na poziomie Związku Australijskiego obowiązują tylko tam, gdzie pozwala na to konstytucja. Inaczej jest w terytoriach, gdzie automatycznie obowiązuje legislacja federalna. Większość z terytoriów administrowana jest bezpośrednio przez rząd federalny, jedynie trzy z nich (Terytorium Północne, Australijskie Terytorium Stołeczne i Norfolk) posiadają własną administrację. Ale nawet w tych terytoriach parlament australijski posiada pełną moc prawodawczą i może uchylić prawa ustanowione przez instytucje terytoriów. W różnych ciałach międzyrządowych Terytorium Północne i Australijskie Terytorium Stołeczne traktowane są jak stany.

Każdy stan posiada gubernatora, mianowanego przez króla/królową Australii, ale faktycznie wybranego przez premiera stanu. W Terytorium Północnym i na wyspy Norfolk władzę monarszą reprezentuje administrator, wyznaczany przez gubernatora generalnego Australii. W Australijskim Terytorium Stołecznym nie ma ani gubernatora, ani administratora, za to niektóre z jego funkcji sprawuje sam gubernator generalny Australii.

W każdym stanie jest dwuizbowy parlament wzorowany na parlamencie federalnym, poza Queenslandem, który zniósł wyższą izbę w 1922. Niższa izba nazywana jest Zgromadzeniem Ustawodawczym (Legislative Assembly), jedynie w Australii Południowej i na Tasmanii nazywany jest House of Assembly. Wyższa izba nazywana jest Radą Ustawodawczą (Legislative Council). Wspomniane wyżej trzy samorządne terytoria mają jednoizbowy parlament.

Głową rządu w każdym stanie jest premier, wyznaczany przez gubernatora stanu z partii lub koalicji stanowiącej większość w niższej izbie parlamentu stanowego. W przypadku kryzysu konstytucjonalnego może wyznaczyć jednak kogoś innego. Na czele rządu w terytoriach stoi główny minister.