Polskie Stronnictwo Ludowe Piast (1913-1931)

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy partii działającej w latach 1913-1931. Zobacz też: PSL Piast w III Rzeczypospolitej.

[edytuj] PSL "Piast" (1913-1931)

Polskie Stronnictwo Ludowe "Piast" powstało w grudniu 1913 roku (lub 1 lutego 1914) w Tarnowie z rozłamu w Polskim Stronnictwie Ludowym. Ugrupowanie założyli działacze skupieni wokół tygodnika Piast oraz członkowie PSL Zjednoczenie Niezawisłych Ludowców (wcześniejsza secesja PSL). Na czele partii stanął Jakub Bojko, którego zastąpił w 1918 r. dotychczasowy wiceprezes Wincenty Witos.

Podczas I wojny światowej działacze PSL Piast weszli do Naczelnego Komitetu Narodowego oraz poparli werbunek do Legionów. Po 1917 Stronnictwo zbliżyło się do Narodowej Demokracji. W październiku 1918 współtworzyło Polską Komisję Likwidacyjną. W latach 1918–19 do PSL Piast przyłączyły się: część Zjednoczenia Ludowego w Królestwie Polskim, Zjednoczenie Włościan w Wielkopolsce, ludowcy z Pomorza Gdańskiego oraz część działaczy PSL Wyzwolenie.

W wyborach sejmowych w roku 1922 PSL Piast uzyskał 70 mandatów poselskich i 17 senatorskich. Stronnictwo było najsilniejszą partią chłopską, w sejmie zajmowało pozycję centrową.

PSL Piast wielokrotnie uczestniczyło w koalicjach rządowych. W 1923 i 1926 wspólnie z ND i Chadecją utworzyło rząd tzw. Chjeno-Piasta, a Witos był trzykrotnie premierem (1920–21, 1923, 1926). Po 1926 PSL Piast pozostawało w opozycji do sanacji, od 1929 r. wchodziło w skład Centrolewu. W 1930 jego działacze byli aresztowani i więzieni, następnie skazani w procesie brzeskim.

Stronnictwo miało silne wpływy w organizacjach społeczno-gospodarczych, m.in. w Małopolskim Towarzystwie Rolniczym i Centralnym Związku Kółek Rolniczych.

PSL Piast opowiadało się za ustrojem demokracji parlamentarnej, głosiło konieczność reformy rolnej za odszkodowaniem i tworzenia dużych gospodarstw chłopskich, było partią o światopoglądzie chrześcijańskim.

W 1931 PSL Piast połączyło się z PSL Wyzwolenie i Stronnictwem Chłopskim, tworząc Stronnictwo Ludowe.