Powiat nowomiejski
Z Wikipedii
Powiat nowomiejski | |||||||||||
|
|||||||||||
Położenie na mapie województwa |
|||||||||||
Województwo | warmińsko-mazurskie | ||||||||||
Siedziba władz powiatu | Nowe Miasto Lubawskie | ||||||||||
Starosta | Stanisław Czajka | ||||||||||
Powierzchnia | 695,01 km² | ||||||||||
Populacja (2006) - liczba ludności - gęstość |
43 374 63 osób/km² |
||||||||||
Urbanizacja | 25,6% | ||||||||||
Tablica rejestracyjna | NNM | ||||||||||
|
|||||||||||
Starostwo
Rynek 113-300 Nowe Miasto Lubawskie tel. 56 472-42-20; faks 56 472-42-22 |
|||||||||||
Strona internetowa powiatu |
Powiat nowomiejski - powiat w Polsce (województwo warmińsko-mazurskie), istniał w latach 1948 - 1975 (jako następca powiatu lubawskiego, a ponownie utworzony w roku 1999 w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Nowe Miasto Lubawskie.
Spis treści |
[edytuj] Charakterystyka
Powiat nowomiejski leży w południowo- zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego i składa się z:
- gminy miejskiej: Nowe Miasto Lubawskie
- gmin wiejskich: Biskupiec, Grodziczno, Kurzętnik, Nowe Miasto Lubawskie
- miasta: Nowe Miasto Lubawskie.
Powiat nowomiejski graniczy od północy z powiatem iławskim, od wschodu z powiatem działdowskim, od południa z brodnickim, a od zachodu – z grudziądzkim. Powiat nowomiejski jest jednym z najmniejszych w województwie warmińsko-mazurskim. Zajmuje obszar 69 208 ha, a jego ludność liczy nieco ponad 43 tys. mieszkańców. Średnia gęstość zaludnienia w powiecie wynosi 62,6 osób/km2. Sieć osadnicza powiatu związana jest od początków ze szlakami komunikacyjnymi oraz rzeką Drwęcą. Siedziba władz powiatu – Nowe Miasto Lubawskie, mieści się w centrum powiatu nad Drwęcą, przy drodze krajowej nr 15, łączącej zachodnią granicę ze wschodem kraju. Siedziby władz gmin oraz większe miejscowości znajdują się przy drodze krajowej nr 15 i drodze wojewódzkiej nr 538 relacji Radzyń Chełmiński – Rozdroże.
[edytuj] Władze
Starosta - Stanisław Czajka, Wicestarosta - Jan Rochewicz, Sekretarz - Roman Sosnowski, Skarbnik - Halina Bartkowska
Przewodniczący Rady Powiatu - Marcin Lesiński Z-ca przewodniczącego - Danuta Mazurkiewicz
[edytuj] Starostowie po 1999
- Zbigniew Muchliński (I-IV 1999)
- Wacław Derlicki (IV 1999-X 2003)
- Stanisław Czajka (X 2003-X 2007, X 2007-nadal)
[edytuj] Historia
W latach 1818-1948 na terenie obecnego województwa warmińsko-mazurskiego, istniał powiat lubawski poprzednik obecnego powiatu nowomiejskiego. Powiat powstał 1 kwietnia 1818 na terenie Prus Zachodnich. Był jednym z najrdzenniejszych polskich powiatów (o wskaźniku 96,6% ludności polskiej). Mimo że nazwa powiatu wywodzi się od miasta Lubawy, ośrodkiem administracyjnym było ważniejsze pod względem społeczno-gospodarczym Nowe Miasto Lubawskie (dawniej Nowe Miasto nad Drwęcą). Urzędował tu landrat pruski).
Na mocy traktatu wersalskiego z 28 czerwca 1919 powiat został przyłączony do Polski. Polskie władze przejęły powiat 19 stycznia 1920). W okresie międzywojennym powiat lubawski należał do województwa pomorskiego z siedzibą w Toruniu i był powiatem przygranicznym (na odcinku ok. 100 km). Również po II wojnie światowej przejściowo (do 1950 roku) podlegał władzom w Bydgoszczy. Na krótko, siedzibą powiatowej rady ludowej przejściowo została Lubawa, jako najsilniejszy ośrodek polski.
W 1948 zmieniono nazwę powiatu na powiat nowomiejski, który w 1950 przeniesiono do województwa olsztyńskiego (po raz pierwszy w dziejach Lubawy i Nowego Miasta Lubawskiego, miasta te podlegały pod Olsztyn). W 1975 roku, w związku z nową reformą administracyjną (utworzenie 49 województw i likwidacja powiatów), oba silnie ze sobą związane miasta rozdzielono przez nowe województwo olsztyńskie i województwo toruńskie.
[edytuj] Demografia
Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2005):
Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
---|---|---|---|---|---|---|
osób | % | osób | % | osób | % | |
ogółem | 43 392 | 100 | 21 926 | 50,5 | 21 466 | 49,5 |
miasto | 11 119 | 100 | 5859 | 52,7 | 5260 | 47,3 |
wieś | 32 273 | 100 | 16 067 | 49,8 | 16 206 | 50,2 |
[edytuj] Ludność w latach
- 1999 - 43 933
- 2000 - 44 083
- 2001 - 44 316
- 2002 - 43 327
- 2003 - 43 388
- 2004 - 43 380
- 2006 - 43 374
[edytuj] Grunty
Struktura powierzchni gruntów wskazuje, że powiat ma charakter typowo rolniczy. Użytki rolne zajmują większą część powierzchni powiatu - 69,86% (wśród nich grunty orne - 58,07%, łąk i pastwisk - niespełna 9,39%). Lesistość wynosi 20,45%, i mimo ciągłego wzrostu, jest to wartość znacznie niższa od średniej wojewódzkiej i krajowej. Udział gruntów pokrytych wodami (2,94%) jest większy od średniej dla kraju, lecz zdecydowanie niższy, niż w pozostałej części województwa. Grunty zabudowane i zurbanizowane to 3,05% ogólnej powierzchni powiatu. Nieużytki - 3,31% (przeważająca część to tzw.powierzchnie biologicznie czynne: oczka wodne, bagna, torfowiska czy zadrzewienia śródpolne, niezwykle istotne z przyrodniczego punktu widzenia). tereny różne zajmują 0,04% powierzchni.
[edytuj] Zabytki
- Ruiny sanktuarium maryjnego i klasztoru reformatów w Łąkach Bratiańskich
- Ruiny zamku kapituły chełmińskiej w Kurzętniku.
- Pozostałości budowli obronnych (mury, baszta, fosa) w Nowym Mieście Lubawskim
- Bazylika w Nowym Mieście Lubawskim (m.in. figura Matki Bożej Łąkowskiej, malowidła gotyckie, barokowe, gotycka grupa "Dźwiganie Krzyża, gotycki nagrobek Kunona von Liebensteina, kaplica Działyńskich, renesansowe i barokowe ołtarze]]
- Ruiny zamku w Bratianie
- Założenie urbanistyczne [[Kurzętnik]a.
- inne (zespoły dworskie, kościoły).
[edytuj] Komunikacja
Przez powiat przebiegają:
- droga krajowa nr (Trzebnica - Ostróda)
- droga wojewódzka nr (Radzyń Chełmiński - Rozdroże)
- droga wojewódzka nr (Lubawa - Dobrzyń nad Wisłą)
- linia kolejowa z Gdańska do Warszawy: stacje Montowo, Zajączkowo Lubawskie
- linia kolejowa z Poznania Wsch. do Žielieznodorožnyj: stacje: Ostrowite koło Jabłonowa, Lipinki, Biskupiec Pomorski, Jamielnik
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
Miasta: Nowe Miasto Lubawskie
Gminy miejskie: Nowe Miasto Lubawskie
Gminy wiejskie: Biskupiec • Grodziczno • Kurzętnik • Nowe Miasto Lubawskie
Miasta na prawach powiatu: Elbląg • Olsztyn
Powiaty: bartoszycki • braniewski • działdowski • elbląski • ełcki • giżycki • gołdapski • iławski • kętrzyński • lidzbarski • mrągowski • nidzicki • nowomiejski • olecki • olsztyński • ostródzki • piski • szczycieński • węgorzewski