Pszenica orkisz
Z Wikipedii
| Pszenica orkisz | |
 Triticum spelta L. C-odm. bezostkowa D-odm. ostkowa |
|
| Systematyka wg Reveala | |
| Domena | jądrowce |
| Królestwo | rośliny |
| Podkrólestwo | naczyniowe |
| Nadgromada | nasienne |
| Gromada | okrytonasienne |
| Klasa | jednoliścienne |
| Rząd | wiechlinowce |
| Rodzina | wiechlinowate |
| Rodzaj | pszenica |
| Gatunek | pszenica orkisz |
| Nazwa systematyczna | |
| Triticum spelta L. | |
 Galeria zdjęć i grafik |
|
Pszenica orkisz (Triticum spelta L.), zwyczajowo nazywana szpelcem lub orkiszem - gatunek zboża należący do rodziny wiechlinowatych. Popularna w średniowieczu, obecnie rzadko uprawiana.
Orkiszem nazywa się także jęczmień dwurzędowy (Hordeum distichon).
Spis treści |
[edytuj] Morfologia
[edytuj] Zastosowanie
Orkisz spożywany był w starożytności, w czasach rzymskich - posiłkiem gladiatorów i zawodników igrzysk. Daje mniejszy plon ziarna, a ziarno zawiera mniej białka i innych składników odżywczych niż inne odmiany pszenicy. Z tych względów jego uprawa jest marginalna.
Orkisz został zauważony przez ekologów którzy głoszą, choć większość tych stwierdzeń nie wynika z badań naukowych: Posiada właściwości krwiotrwórcze, budujące mięśnie i rozweselające. Jest pomocny podczas zmęczenia, zapobiega zmniejszeniu wydolności organizmu. Stosowany przy alergiach, zaburzeniach przemiany wapnia, dusznicy bolesnej ze strony serca i układu krążenia. Obniża poziom cholesterolu we krwi. Kleik z orkiszu jest dobry dla chorych na cukrzycę, ponieważ zmniejsza zapotrzebowanie na insulinę, oraz zwiększa tempo przemiany materii. Jest to wysokowartościowy gatunek zboża, odporny na niekorzystne warunki pogodowe i choroby. Mocna łuska skutecznie zabezpiecza przed skażeniem zanieczyszczeniami z atmosfery. Ma łagodny, przyjemny smak. Spożywa sie go w postaci kaszy, kleiku, wypieków (mąka orkiszowa).
[edytuj] Ciekawostki
Orkisz jest heksaploidem (6n=42), należy do form niewymłacanych. Brak odmiany zrejonizowanej.
[edytuj] Skład
Zawartość składników odżywczych w ziarnie orkisza.
Energia: 1340 kJ/ 320 kcal na 100 g. Zawartość składników odżywczych w 100 g.
| Składnik | Zawartość |
|---|---|
| woda | 12,5 g |
| Białko | 11,6 g |
| Tłuszcz | 2,7 g |
| Węglowodany | 62,4 g |
| Błonnik | 8,8 g |
| Sód | 3,0 mg |
| Potas | 447 mg |
| Wapń | 22 mg |
| Fosfor | 411 mg |
| Magnez | 130 mg |
| Żelazo | 4,2 mg |
| Fluor | 0,06 mg |
| Witamina E | 0,30 mg |
| Witamina B1 | 0,30 mg |
| Witamina B2 | 0,10 mg |
| Witamina PP | 1,50 mg |
| Witamina B6 | 0,30 mg |
