QWERTY

Z Wikipedii

Treść tego hasła może nie być zgodna z zasadami neutralnego punktu widzenia. Zajrzyj na stronę dyskusji i pomóż go poprawić.

QWERTY – symboliczna nazwa układu liter do alfabetu podstawowego na klawiaturze maszyny do pisania i komputera, wzięta od pierwszych sześciu liter w szeregu pod rzędem cyfr, patrząc od lewej.

W pierwszych maszynach do pisania stosowano alfabetyczne ustawienie klawiszy. Okazało się jednak, że przy szybkim pisaniu sąsiedztwo często używanych klawiszy powodowało wzajemne zakleszczanie się ramion z czcionkami. W 1878 r., w celu likwidacji problemów, opatentowano układ klawiatury QWERTY. Powstał w wyniku analizy częstości występowania po sobie poszczególnych liter alfabetu w języku angielskim. Następnie znaki rozmieszczono w taki sposób, aby czcionki z literami występującymi najczęściej po sobie nie były umieszczone zbyt blisko.

Według niektórych ten układ spowalnia tempo pisania, w praktyce jednak jest efektywniejszy niż alfabetyczny. Mimo że osobom niedoświadczonym trudno jest zapamiętać układ liter i nie daje optymalnej szybkości pisania, stał się standardowym układem klawiatury we współczesnych urządzeniach.

Nie jest to jednak układ gwarantujący najszybsze z możliwych tempo pisania. Istnieją inne sposoby rozmieszczenia klawiszy (np. klawiatura Dvoraka), których układ został zoptymalizowany pod względem szybkości wprowadzania znaków, a nie by uniknąć zakleszczania czcionek. W takich klawiaturach, znaki najczęściej występujące po sobie umieszczone są obok siebie, co zmniejsza drogę jaką mają do pokonania palce przy pisaniu.

Dla poszczególnych języków układy nieznacznie różnią się. Spowodowane jest to dodawaniem charakterystycznych dla danego języka znaków diakrytycznych. W Polsce układ klawiatury pozwalający uzyskać dodatkowe polskie znaki nazywa się klawiaturą programisty (w odróżnieniu od klawiatury maszynistki bazującej na układzie QWERTZ). Polskie znaki diakrytyczne (ą, ć, ę, ł, ń, ó, ś, ż, ź) uzyskuje się zazwyczaj poprzez równoczesne wciśnięcie klawisza "Alt" i litery podobnej do znaku (np. "ę" uzyskujemy kombinacją klawiszy Alt i e). Wyjątkiem jest litera "ź", którą uzyskuje się poprzez wciśnięcie równocześnie klawiszy Alt oraz x. W komputerach typu Macintosh firmy Apple litery ż i ź były zamienione miejscami, tj. Option+Z dawało Ź, a Option+X Ż. Od systemu Mac OS X 10.5 Leopard układ jest taki sam jak w urządzeniach innych producentów.

Układ programisty poza Polską jest używany także w Czechach. Czeskie znaki diakrytyczne (á, č, ě, é, í, ř, š, ů, ú, ý, ž) uzyskuje się poprzez równoczesne wciśnięcie klawisza Alt (lub AltGr) i odpowiednich klawiszy takich jak: 8, 4, 2, 0, 9, 5, 3, ;, [, 7, 6.

Spis treści 1 Mity na temat QWERTY i zakleszczających się czcionek 2 Ciekawostka 3 Przypisy 4 Zobacz też

[edytuj] Mity na temat QWERTY i zakleszczających się czcionek

W treści tego hasła występują prawdopodobnie wyrażenia zwodnicze, co nie jest zgodne z zasadami przyjętymi w Wikipedii. Zajrzyj na stronę dyskusji i pomóż go poprawić.

Powszechną legendą jest twierdzenie, że układ QWERTY powstał jako odpowiedź na problem zakleszczających się czcionek^[1].

• Po wielu publikacjach^[2] Augusta Dvoraka, propagującego swoją teorię sabotażu ^[3], świat przyjął hipotezę, iż układ QWERTY powstał w celu ograniczenia prędkości pisania. Najbardziej natomiast zoptymalizowanym układem klawiszy miał być układ Augusta Dvoraka. Jednakże nawet porównanie obu układów wykazuje niewielkie różnice pomiędzy nimi. Kilka liter jest przesuniętych zaledwie o jedno miejsce, dwie natomiast są w tym samym miejscu^{[potrzebne źródło]}.

• Legenda stworzona przez Dvoraka, bez żadnej weryfikacji była powtarzana przez innych. Nawet kiedy Business Week opublikował artykuł stwierdzający zaledwie 10% wzrost wydajności przy zastosowaniu układu Dvoraka, Parkinson nadal powtarzał^[4] iż QWERTY to antidotum na problem zakleszczających się czcionek. Nigdzie też w żadnym miejscu nikt nie prezentuje jak wyglądał ten nieoptymalny układ zakleszczający czcionki. Nie ma żadnego zdjęcia ani żadnej publikacji na ten temat.

• Chyba pierwszym momentem kiedy ktoś uznał układ QWERTY za nieoptymalny był rok 1943 i zrobił to Dvorak. Jeśli faktycznie miałby rację to czy układ Sholes'a opatentowany raz w 1876 i ponownie w 1878 nie powinny być przecież różne?^[5] Poza tym w ilustracjach z 1872^[6] w Scientific American, także zaprezentowano klawisze w układzie QWERTY.

• W roku 1989 Dickerson ^[7] posługując się autorskim programem porównywał komputerowo najczęściej występujące pary liter języka angielskiego skutkiem czego wyodrębniono następujące TH, HE, RE, ER, ON. Jednakże klawisze TH i RE są położone w bezpośrednim sąsiedztwie.

• Mitem mało znanym w Polsce, jest oskarżanie Sholesa, o to iż projektując QWERTY przyświecały mu cele marketingowe^{[potrzebne źródło]}. Układ Sholesa pozwala na szybkie napisanie słowa „Typewriter”, korzystając wyłącznie z pierwszego rzędu klawiszy, o czym sam autor nawet nie wiedział^{[potrzebne źródło]}. Jednakże, trik ten z powodzeniem wykorzystywali pierwsi sprzedawcy maszyn do pisania.^[8] Spostrzeżenie to było korzystne także dla Dvoraka i jego teorii sabotażu.

[edytuj] Ciekawostka

• Pierwszy na świecie e-mail, wysłany w 1971 przez twórcę tej formy komunikacji, Raya Tomlinsona, zawierał ciąg znaków: "QWERTY". Według słów samego Tomlinsona, był to jakiś nieznaczący ciąg znaków "QWERTYUIOP lub coś bardzo podobnego". QWERTYUIOP - to klawisze pierwszego górnego wiersza klawiatury ^[9]

• Oddając honor układowi QWERTY, planetoid odkryty w 1988 roku nazwano 6600 Qwerty.^[10]

• Niektóre długie słowa języka Angielskiego można napisać używając wyłącznie górnego rzędu liter np. typewriter, proprrietor, perpetuity.

• QWERTY jest także często powszechnie używanym hasłem.

Przypisy

[edytuj] Zobacz też

• klawiatura maszynistki
• klawiatura programisty
• AZERTY
• QWERTZ
• klawiatura Dvoraka
• RSI - choroby na skutek długotrwałej pracy z klawiaturą
• Pisanie bezwzrokowe