Reiner Stahel

Z Wikipedii

Reiner Stahel, fin. Rainer Stahel (ur. 5 stycznia 1892 w Bielefeld, zm. 1952 lub 1955 w ZSRR) – niemiecki i fiński wojskowy ostatecznie w stopniu generała-porucznika (generalleutnant)^[1], urzędnik państwowy, członek NSDAP. Dowódca niemieckiego garnizonu Wilna w czasie akcji "Burza", dowódca garnizonu Warszawy na początku powstania warszawskiego, od 22 sierpnia 1944 szef niemieckiego garnizonu Bukaresztu. Aresztowany w Rumunii przez NKWD, resztę życia spędził w sowieckich łagrach. Dokładna data śmierci nieznana.

Stahel wstąpił do armii niemieckiej podczas I wojny światowej, początkowo w randze porucznika w 27 batalionie strzelców 130 pułku piechoty. Przed końcem wojny służył w Finlandii, gdzie po klęsce Niemiec w wojnie przeszedł do służby wojskowej w armii fińskiej. W roku 1933 został awansowany do rangi pułkownika armii fińskiej i objął dowodzenie garnizonu miasta Abo (Turku). W tym samym roku złożył swoją dymisję w armii fińskiej i powrócił do Niemiec, w związku z rozpoczętą remilitaryzacją Rzeszy.

W niemieckiej armii staż rozpoczął od stopnia kapitana. Początkowo był urzędnikiem w Ministerstwie Lotnictwa odpowiedzialnym za opracowywanie projektów obrony powietrznej Niemiec. W roku 1938 dowodził 71 batalionem artylerii przeciwlotniczej, następnie w roku 1940 został dowódcą obrony przeciwlotniczej miasta Augsburga.

Wkrótce po agresji Niemiec na Francję wysłany do Vichy jako doradca wojskowy, a po agresji Niemiec na ZSRR był dowódcą 9 pułku przeciwlotniczego, służąc na południu ZSRR.

Za męstwo wojenne na froncie wschodnim został odznaczony 18 stycznia 1942 Krzyżem Rycerskim. W marcu 1942 był awansowany do rangi pułkownika, a pod koniec tego roku awansowany do rangi dowódcy Luftwaffe broniącej południowo-wschodniego odcinka tego frontu. W styczniu 1943 był odznaczony Krzyżem Żelaznym z liśćmi dębowymi. Trzy miesiące później awansowany do rangi głównodowodzącego. W lipcu 1943 rozpoczął służbę we Włoszech, gdzie dowodził 2 Brygadą Obrony Przeciwlotniczej, utrzymującą obronę drogi do Mesyny. Po zdobyciu przez aliantów południowych Włoch oraz Sycylii przeniesiony został do Rzymu, gdzie objął dowództwo garnizonu. W lipcu 1944 roku skierowany do Wilna dla obrony tego miasta przed Armią Krajową i zbliżającą się Armią Czerwoną. 28 lipca 1944, został odznaczony Krzyżem Rycerskim z mieczami i otrzymał awans za dowodzenie siłami niemieckimi w trakcie walk o Wilno z siłami AK i Armii Czerwonej.

31 lipca 1944 mianowany komendantem wojskowym miasta Warszawy. 1 sierpnia 1944, po wybuchu powstania warszawskiego Stahel został otoczony i izolowany w kwaterze głównej w Pałacu Saskim przez powstańców, którzy jednocześnie przerwali kontrolę niemiecką nad sytuacją w mieście (nie odcinając jednakże łączności telefonicznej Stahela z Rzeszą). 2 sierpnia 1944 na podstawie rozkazu Himmlera jako dowódcy Armii Rezerwowej^[2] dowództwo nad całością sił niemieckich w obszarze Warszawy objął Erich von dem Bach-Zelewski, a Stahel uzależniony został od nowego dowódcy. Wszystkie oddziały niemieckie zostały tym samym wcielone do Korpsgruppe von dem Bach i podporządkowane von den Bachowi, który przybył do kwatery w Ożarowie wieczorem 5 sierpnia. Po odblokowaniu Pałacu Saskiego przez odsiecz niemiecką (Heinz Reinefarth), która przebiła się od strony Woli, 24 sierpnia Stahel opuścił Warszawę – oddelegowany do Bukaresztu, gdzie strona niemiecka spodziewała się wybuchu podobnego powstania jak w Warszawie. Po przewrocie wojskowym w Rumunii dokonanym przez króla Rumunii Michała, 20 września 1944 i zawarciu przez Królestwo Rumunii zawieszenia broni z ZSRR, internowany przez wojsko rumuńskie, a następnie aresztowany przez NKWD razem z marszałkiem Ionem Antonescu.

Zmarł 30 listopada 1952 w więzieniu etapowym NKWD we Włodzimierzu. Inne źródła podają rok 1955 i miejscowość Voikovo (przyczyna śmierci atak serca), kiedy miał być po odbyciu kary odesłany do Niemiec.

Przypisy