Rejnald z Chatillon

Z Wikipedii

Renald de Châtillon (ur. 1125 zm. 4 lipca 1187) - książę-regent Antiochii w latach 1153-1160, następnie wasal Królestwa Jerozolimskiego i senior Zajordania (od 1175 roku).

Był Francuzem, młodszym synem Henryka de Châtillon-sur-Loing i Ermengardy de Montjay. Przybył do Palestyny jako uczestnik II krucjaty i, nie mając większych perspektyw w ojczyźnie, postanowił pozostać na Bliskim Wschodzie. W 1151 roku zaciągnął się na służbę u króla jerozolimskiego Baldwina III. Wraz ze świtą monarchy udał się do Antiochii, gdzie poznał księżną Konstancję, wdowę po Rajmundzie z Poitiers. Renald spodobał jej się. Dwa lata później zostali małżeństwem, a Renalda ogłoszono oficjalnie księciem. Spotkało się to z niechęcią zarówno baronów, jak i formalnego seniora Antiochii, cesarza bizantyjskiego Manuela I Komnena. Para miała prawdopodobnie dwie córki:

• Agnieszkę de Châtillon (1154-1184), żonę króla Węgier - Béli III Ślepego,
• Joannę, drugą żonę markiza Montferratu - Bonifacego I (według Niketasa Choniatesa, bizantyjskiego historyka).

Renald prowadził agresywną politykę. Za namową cesarza Manuela, który obiecał uznać prawa księcia do władzy nad Antiochią, wypowiedział wojnę ormiańskiemu księciu Torosowi. Odebrał mu okolice Aleksandretty, które podarował templariuszom. Od tej pory członkowie zakonu byli stronnikami Renalda.

Wkrótce potem książę zawarł układ z Torosem, skierowany przeciwko Bizancjum. Renald zaczął snuć plany inwazji na rządzony przez namiestnika cesarskiego, Jana Komnena, Cypr. Potrzebne do realizacji tego zamierzenia pieniądze dał Renaldowi, po ciężkich torturach, niechętny mu patriarcha Antiochii Emeryk. W 1156 roku oddziały Renalda złupiły doszczętnie Cypr i wzięły do niewoli namiestnika oraz wszystkich dostojników. Ewakuowały się z wyspy dopiero na wieść o zbliżaniu się floty bizantyjskiej.

Na początku 1159 roku dotarła do Renalda informacja o tym, że w stronę jego księstwa kieruje się silna armia, dowodzona osobiście przez cesarza Manuela. Książę nie miał złudzeń co do szans swoich wojsk w starciu z Bizantyjczykami. Udał się w worze pokutnym do obozu cesarskiego pod Mamistrą i tam publicznie ukorzył się przed cesarzem. Manuel przebaczył mu, postawił jednak trzy warunki. Po pierwsze, zamek w Antiochii miał być na każde żądanie oddany załodze bizantyjskiej. Po drugie, Renald miał oddać do dyspozycji cesarza oddział wojska. Po trzecie, patriarchat łaciński w Antiochii powinien być zastąpiony patriarchatem greckim. Z tego ostatniego postulatu cesarz zrezygnował, prawdopodobnie pod wpływem rozmów z królem Baldwinem, który wkrótce także przybył do cesarskiego obozu. Po tych ustaleniach, 12 kwietnia 1159 roku Manuel uroczyście wkroczył do Antiochii. Podczas jego wjazdu, Renald prowadził za uzdę cesarskiego konia.

Rządy Renalda w Antiochii zakończyły się w listopadzie 1160 roku, kiedy to w czasie jednej z łupieskich wypraw książę został wzięty do niewoli przez Madżd ad-Din Ibn ad-Daja, namiestnika Aleppa. Ani antiocheńczycy, ani król Baldwin, ani cesarz Manuel nie zainteresowali się wykupieniem go z niewoli.

Muzułmanie wypuścili go na wolność wraz z Joscelinem III de Courtenayem dopiero w 1175 roku. Kilka miesięcy później Renald ożenił się ze Stefanią de Milly, córką Filipa de Milly, dziedziczką Keraku, wdową po Humphrey'u III z Toron i Milesie de Plancy. Miał z nią prawdopodobnie jedną córkę:

• Alix de Châtillon, żonę Azzo V d'Este (możliwe jednak, że była to córka z małżeństwa z Konstancją).

W Królestwie Jerozolimskim Renald należał do stronnictwa Lusignanów, Courtenayów i templariuszy. Nie zgadzał się z pokojową polityką króla Baldwina IV - nieustannie organizował napady na karawany muzułmańskie, co kilkakrotnie doprowadziło do zerwania rozejmu między Królestwem Jerozolimskim i Saladynem.

W 1183 Renald zdobył port Ajla (zajęty przez Saladyna w grudniu 1170 roku). Natychmiast przystąpił do realizacji planu, z którym nosił się już od dłuższego czasu. Zwodował na Zatoce Akaba flotyllę statków, których zadaniem miało być łupienie okrętów muzułmańskich na Morzu Czerwonym oraz nadmorskich miast. Korsarze splądrowali miasteczka na wybrzeżu Afryki, spalili statki w kilku arabskich portach i zatopili okręt wiozący pielgrzymów do Dżiddy. Ten ostatni czyn wywołał gwałtowną reakcję całego muzułmańskiego świata i nastawił wrogo do Franków wszystkich władców islamskich, nawet dotychczasowych ich sojuszników, co znacznie pogorszyło sytuację Królestwa Jerozolimskiego.

Skutkiem działań Renalda była także kolejna wojna z muzułmanami w 1187 roku, która doprowadziła do zajęcia przez nich prawie całego królestwa. Sam Renald po bitwie pod Hittin dostał się do niewoli, następnie zaś został ścięty mieczem przez Saladyna.

Był jednym z bohaterów powieści Król Trędowaty Zofii Kossak.