Królestwo Jerozolimskie
Z Wikipedii
| Regnum Hierosolimitanum Roiaume de Jherusalem Królestwo Jerozolimskie |
||||
|
||||
|
||||
| Język urzędowy | łacina starofrancuski włoski |
|||
| Język używany | grecki arabski hebrajski |
|||
| Stolica | Jerozolima(1099-1187) Akka (1191-1291) |
|||
| Ostatnia głowa państwa | król Henryk II | |||
| Zależne od | Państwo Kościelne | |||
| Religia dominująca | Chrześcijaństwo (Katolicym), Islam, judaizm | |||
| Terytoria zależne | Hrabstwo Edessy Księstwo Antiochii Hrabstwo Trypolisu |
|||
 |
||||
 |
||||
Królestwo Jerozolimskie to państwo założone przez krzyżowców podczas I wyprawy krzyżowej (1096-99) na terenie Syrii i Palestyny. Było ono lennem stolicy apostolskiej.
Nazywane często pierwszą europejską kolonią, było realizacją klasycznego ustroju lennego o bardzo rozbudowanych zależnościach feudalnych. Było ono wewnętrznie i zewnętrznie (z przyległymi państwami utworzonymi przez przywódców krucjat) skłócone.
[edytuj] Historia Królestwa
Królestwo powstało po zdobyciu Jerozolimy przez uczestników I wyprawy krzyżowej w 1099 roku. Miasto zostało całkowicie splądrowane, a ludność muzułmańska i żydowska wymordowana (Żydów spalono żywcem w synagodze podczas szturmu 15 lipca 1099 r.). Zwycięzcy ustanowili chrześcijańskie Królestwo Jerozolimskie, które obejmowało dawną Fenicję, Syrię i Palestynę. Było to klasyczne państwo feudalne z systemem lennym.
- Gotfryd de Bouillon - władca Królestwa Jerozolimskiego w latach 1099-1100. Odmówił przyjęcia tytułu króla w mieście, gdzie włożono Chrystusowi na głowę koronę cierniową. Nazwał się Obrońcą Grobu Świętego (Advocatus Sancti Sepulchri). Zmarł jednak w roku następnym, a na króla koronował się jego brat, hrabia Edessy, Baldwin I.
- Baldwin I - król Królestwa Jerozolimskiego w latach 1100-1118. Poszerzył on terytorialnie królestwo, zdobywając Akkę, Sydon, oraz Bejrut. Podporządkował królestwu także pozostałe państwa chrześcijańskie jako lenna : Hrabstwo Edessy, które sam utworzył, Księstwo Antiochii oraz Hrabstwo Trypolisu. Liczba chrześcijańskich mieszkańców królestwa wzrosła znacznie po krucjacie w 1101, kiedy powołano Łacińskiego Patriarchę Jerozolimy. Włoskie państwa-miasta Wenecja, Piza i Genua odegrały ważną rolę wspomagając króla Baldwina I swoimi okrętami podczas zdobywania portów, za co otrzymały na ich terenie autonomiczne strefy handlowe. Baldwin zmarł bezpotomnie w 1118, na tronie zastąpił go kuzyn Baldwin II hrabia Edessy.
- Baldwin II - król Królestwa Jerozolimskiego w latach 1118-1131. Baldwin II, pomimo kilkakrotnego pojmania przez Seldżuków, z powodzeniem rozwijał królestwo. W 1124 zdobył i włączył do królestwa Tyr. Po jego śmierci, królową została jego córka.
- Melisanda i jej mąż Fulko - królowie w Królestwie Jerozolimskim w latach 1131-1143. Po śmierci Fulka dalej panowała jego żona.
- Melisanda - królowa Królestwa Jerozolimskiego, która wraz ze swoim synem Baldwinem III panowała w latach 1143-1153.
- Baldwin III - król Królestwa Jerozolimskiego w latach 1143-1162. W 1153 obalił rządy swojej matki Melisandy. Dyplomatyczne i strategiczne militarne błędy w rządach Baldwina III przyczyniły się do późniejszego podbicia Jerozolimy. Po śmierci władcą został jego starszy brat.
- Amalryk I - król Królestwa Jerozolimskiego w latach 1162-1174. Po jego śmierci, królem został jego syn.
- Baldwin IV Trędowaty - król Królestwa Jerozolimskiego w latach 1174-1185. Był chory na trąd. Za jego panowania władzę regenta sprawowali: w 1174 - Miles de Plancy, w latach 1174-1177 i w 1185 - Rajmund III, hrabia Trypolisu, a w 1183 - Gwidon z Lusignan, szwagier króla. Wówczas w Królestwie Jerozolimskim rozpoczęły się walki stronnictw o przejęcie władzy nad Królestwem. Po jego śmierci, królem został syn jego siostry Sybilli.
W 1181 roku książę Antiochii, Renald de Châtillon, samowolnie zerwał zawieszenie broni z muzułmańskim sułtanem Saladynem. W 1182 roku wysłał swoją flotę drogą lądową do Zatoki Akabe, skąd rozpoczęła ona działania wojenne na Morzu Czerwonym. Między innymi napadnięto na samo serce Islamu, na Mekkę. Wywołało to natychmiastową reakcję świata muzułmańskiego, który zjednoczył się pod wodzą sułtana Saladyna.
- Baldwin V - król Królestwa Jerozolimskiego w latach 1185-1186. Ze względu na wiek (objął tron w wieku 7 lat) nie sprawował samodzielnie władzy - królestwem rządził regent Rajmund III, hrabia Trypolisu. Po śmierci Baldwina V królową została jego matka.
- Sybilla i Gwidon z Lusignan panowali w Królestwie Jerozolimskim w latach 1186-1192. Sułtan Saladyn zażądał od niego wypłacenia odszkodowania i zwrotu łupów zagrabionych przez Renalda. Wobec jego odmowy, rozpoczęła się wojna. Krzyżowcy ponieśli klęskę w bitwie pod Hittin (1187 r.).
W 1187 roku sułtan Saladyn na czele swojej armii zajął Tyberiadę, Akkę, Jaffę i wkroczył do Jerozolimy. Z całego Królestwa w ręce muzułmanów nie wpadło jedynie miasto Tyr, bronione przez załogę pod dowództwem Konrada z Montferratu oraz położony nieopodal zamek Beaufort.
Siły angielskie i francuskie (III wyprawa krzyżowa) w 1191 roku zdobyły twierdzę Akkę, a następnie pas nadmorski z Cezareą i Jaffą. Królem odbudowywanego Królestwa Jerozolimskiego ponownie został Gwidon z Lusignan. W toku dalszych działań Krzyżowcy uzyskali korzystny pokój (1192 r.) z sułtanem Saladynem, dającym swobodny dostęp chrześcijanom do miejsc świętych w Palestynie.
- Izabela i Konrad z Montferratu panowali w Królestwie Jerozolimskim w 1192 roku. Konrad nie doczekał koronacji - został skrytobójczo zamordowany w Tyrze przez członków islamskiej sekty asasynów 28 kwietnia 1192.
- Izabela i Henryk z Szampanii panowali w Królestwie Jerozolimskim w latach 1192-1197.
- Izabela i Amalryk z Lusignan panowali w Królestwie Jerozolimskim w latach 1197-1205. Amalryk zmarł w wyniku zarazy na krótko przed Izabelą.
- Maria z Montferratu - królowa Królestwa Jerozolimskiego w latach 1205-1212.
- Jolanta i Jan z Brienne panowali w Królestwie Jerozolimskim w latach 1205-1225.
- Jolanta i Fryderyk Hohenstauf panowali w Królestwie Jerozolimskim w latach 1225-1228.
- Konrad Hohenstauf - król Królestwa Jerozolimskiego w latach 1228-1254.
Wyprawa cesarza Fryderyka II odzyskała Jerozolimę w 1229 roku. W 1239 roku Krzyżowcy zawarli sojusz z Syrią przeciwko Egiptowi, i wykorzystując spory pomiędzy muzułmanami przejęli kontrolę nad całą Galileą. W 1240 roku przejęli kontrolę nad Górą Tabor. W 1244 roku nastąpiła ostateczna utrata Jerozolimy.
- Konrad Hohenstauf - król Królestwa Jerozolimskiego w latach 1254-1268.
- Hugo Cypryjski - król Królestwa Jerozolimskiego w latach 1268-1284.
- Karol Andegaweński - król Królestwa Jerozolimskiego w latach 1277-1285.
- Jan Cypryjski - król Królestwa Jerozolimskiego w latach 1284-1285.
- Henryk Cypryjski - król Królestwa Jerozolimskiego w latach 1285-1291.
W 1291 upadła ostatnia twierdza Krzyżowców w Palestynie, Akka. W ten sposób zakończyła się historia Królestwa Jerozolimskiego. Mimo tego wielu władców w okresie późniejszym używało tytułu króla Jerozolimy.
[edytuj] Zobacz też
