Wikipedysta:Rembecki/brudnopis
Z Wikipedii
Rumunia
Stany Zjednoczone
Błagojewgrad, Bułgaria
Słowacja
Cento, Włochy
Wielka Brytania
Kemi, Finlandia
Ługańsk, Ukraina
Opole, Polska
Korea Północna
Schwäbisch Gmünd, Niemcy
Chorwacja
Rembecki (dyskusja) 14:44, 26 maj 2008 (CEST)
[edytuj] Nadwórna
Nadworna, miasto powiatowe w Galicyi wschodniej, nad rz. Bystrzcą Czarną, pod 48° 37' płn. szer. i 42° 12' wsch. dłg. F. Leży na wsch. brzegn rz. Bystrzycy i przy gościńcu rząd. z Stanisławowa na Bohorodczany, Kołomyję, Sniatyn do Czerniowiec. Graniczy na wsch. z wsiami: Weleśnica Leśna, Majdan Górny i Majdan, na płd. z Strymbą i Pniowem, na zach. z Bitkowem i Rygą, na płn. z Mołotkowem, H wozdem, Nazawizowem i Tarnowicą Leśną. Przez samo miasto przepływa w kierunku z płd. ku płn. pot. Strymba, a na wsch. od N. w tymże kierunku pot. Worona. Na zach. od N. na granicy od Bitkowa i Hygi wznosi się góra zwana Zadkiwka (608 m.). Na wsch. i płn.-wsch. od N. rozciąga się płaszczyzna moczarowata, przecięta niezliczona, ilością potoków i rzeczek; od płd. w odległości 7 klm. piętrzą się Karpaty, które w Pasiecznej (10 kil. od płd. zach. od N.) pod ostrym kątem zwracają się ku płn., a wschodnia ich ściana przechodzi prawie po pod samem miastem, leżącem na płaszczyźnie między rz. Bystrzycą Czarną a pot. W orona. W pobliżu N. leżą słynne z piękności miejscowości karpackie: Delatyn (o 1'7 mili) i Dora (2'7 mili). N. ma obszaru 2259 ha, 6705 mk. (w 1880 r.), z tych: 709 obrz. rz.-kat., 1762 gr.-kat., 41 akat., 4193 izrael. Majątek miasta wynosi 402'4 ha pastwiska i 2350 zł. r. w obligacyach. Dochód w r. 1883 wynosił 7040 złr. Par. rz.- kat., należąca do dek. stanisławowskiego, dyec. lwowskiej, fundowana w r. 1609 przez braci Pawła i Mikołaja Kuropatwów. Kościół obecny mur., poświęcony 1838 r. pod wez. N. M. M. Par. ta obejmuje 16 miejscowości: Cucyłów o 15 klm. z 45, Fitków o 7'5 klm. z 44, Hwozd o 7'5 kil. z 3, Majdan Górny o 15 klm. z 114, Majdanhuta o 10 klm. z 11], N aza wizów o 4 klm. z 6, Pasieczna o 10 klm. z 100, Pniów o 2 klm. z 142, Przerośl o 7'5 klm. z 144, Strymba o 4 klm. z 8, Tarnawica o 7'5 klm. z 85, Tyśmieniczany o 20 klm. z 83, Weleśnica o 15 klm. z 103, Wołosów o 15 klm. z 68, Zabereże o 19 klm. z 2, Zielona o 22 klm. z 158 rz.-kat. Ogólna liczba katolików 2330, akat. 74, izrael. 3260. W Majdanhucia jest kaplica publiczna. Gr.-kat. par. należy do dek. :N., dyec. lwowskiej, ma cerkiew pod wez. N. P. M., do której należy 2354 dusz, w filii Nazawizów z cerkwią ś. Jana 808 dusz, w filii Strymba z cerkwią ś. Mikołaja 653, w filii Łojowa z cerkwią Przemienienia Pańskiego 738, razem 4553 gr.-kat. Oprócz proboszcza jest tu wikary. Szkoły: 4-klas. męska o 4-ch naucz. i 2-klas. żeńska o 3 naucz. W r. 1870 była tu fabryka zapałek Simona Huebnera i browar piwny Wilhelma Buchmuelle'.'a. Hipolit Stupnicki W dziełku: "Galicya pod względem top ogra- ficzno-geograficzno-historycznym U pisze: "Nadwórna z szczątkami niegdyś warownego zamku, który od najezdników często napadany, ala nigdy nie był zdobytym. W pobliżu tego znajdująca się mogiła ma pokrywać zwłoki pobitych Tatarów. Nazwisko N. pochodzi od licznej służby nadwornej możnych Potockich, która w zamku nie mając miejsca, około tego w przyrządzonych domach została osadzona, z których poźniej miasteczko powstało. Hr. Kuropatnicki w "Geografii Galicyi U (z 1786) zalicza N. do cyrkułu stanisławowskiego i pisze: Miasto i wielka włość JW. Ignacego hrabi Cetnera, arcymarszałka Galicyi, obfite ma solne źródła, z których sói warzą i wielka tu jest plantacya. naddniestrzańskich tytoniów". Obecnie jest N. siedzibą c. k. starostwa powiat. i połączonych z niem urzędów, oraz władz autonomicznych, tudzież c. k. sądu pow., notaryuszlI., urzędu poczt., i talegr. Dobra N. należą do Fryderyka Buchmueller i Gustawa hr. Rohan.
[edytuj] Powiat nadwórniański
Nadworniański powiat w płd. .wsch. części Galicyi, graniczy od wsch. z kołomyjskim i kossowskim, od płd. z Węgrami, od zach. z pow. bohorodczańskim, od płn. z pow. tłumackim. Ma obszaru 19'50 kw. miryam. albo 33'80 mil kw., 60,040 mk., w 38 osadach i 41 gminach, między temi 2 miasteczka: Delatyn i Nadworna. Jedna gmina zajmuje w przecięciu 3561 mr., jeden obszar dworski 5894 mr. przestrzeni. Rzym.-katol. parafii ma powiat dwie: w Nadwornie z 2330 i w Delatynie z 1100 duszami.; należą do dek. stanisławowskiego. Gr.-kat. dek. uad worniański obejmuje 20 par.: Białe Osławy, llitków (pow. bohorodczański), Cucyłów, Delatyn, Dora, Fitków, Glinki, Hwozd, Jabłoniell., Krasna, Łanczyn, Mikuliczyn, Nadworna., Paryszcze, Pa- sieczna, Pniowie, Przerośl, Sadzawka, Zarzycze i Zełena, z ogólną liczbą 44.445 wiernych. Dekanat ten zalicza się obecnie do dyec. lwowskiej, należy jednak do liczby tych, które w moc patentu cesarskiego z 8 maja 1850 r. mają stanowió w przyszłości dyecezyą stanisławowską. Sądów powiat. jest 2: w Nadwornie i Delatynie. Rada szkolna okręgu nadworniańskiego obejmuje powiaty: nadworniański i bohorodczański. Szkoły: a) etatowa męskie: 4-klas. w Nadwornie; l-klas.: Delatyn, Hawryłówka, JabłoniclI., Kamienna, Krasna, Łanczyn, Mikuliczyn, Paryszcze, Pniów, Sadzawka i Zarzecze; filialne: Oucyłów, Dobrotów, Dora,Fitków, Majdan Górny, Nazawizów, Pasieczna, Przerost, Skopówka, Strupków, Tarnowica Leśna, Weleśnica, Wołosów, Zelon,a. Niazorganizowane: Glinki z Majdanem Srednim, Hwozd i Hołosków. Ewangielickie: Neudorf kol. niem. b) Etatowa zeńska 2-klasowa w Nadwornie.
