Siergiej Szpigelglas
Z Wikipedii
Siergiej Michajłowicz Szpigelglas (ur. 29 kwietnia 1897, zm. 1938), wysoki funkcjonariusz radzieckich organów bezpieczeństwa i wywiadu, m.in. naczelnik Departamentu VII (wywiad zagraniczny) Głównego Zarządu Bezpieczeństwa Państwowego NKWD (GUGB-NKWD).
Przed I wojną światową studiował na Uniwersytecie Moskiewskim. W 1917 roku zaciągnął się do armii rosyjskiej, służył w 42 pułku zapasowym. Do organów bezpieczeństwa (Czeka) wstąpił zaraz po rewolucji październikowej, służył jako oficer w Oddziale Oddzielnym (OO) Czeka, zajmującym się m.in. kontrolą Armii Czerwonej. W następnych latach wykonywał specjalne zadania w wielu miastach, m.in. w Orszy i Mińsku. Dzięki znajomości takich języków jak francuski, niemiecki i polski, wykonywał często zadania za granicą, m.in. w 1926 roku pracował w Mongolii, a następnie w Japonii i jako nielegał we Francji. W 1936 roku został mianowany zastępcą Abrama Słuckiego, komisarza bezpieczeństwa państwowego II rangi, ówczesnego naczelnika wywiadu zagranicznego (Departament VII Głównego Zarządu Bezpieczeństwa Państwowego NKWD), a w 1938 roku jego następcy, Zelmana Pasowa. W czasie sprawowania tej funkcji (zastępcy naczelnika), ponownie często wyjeżdżał za granicę, m.in. do Niemiec i ogarniętej wówczas wojną domową Hiszpanii. Po aresztowaniu Słuckiego i Pasowa, podczas wielkich czystek w NKWD, Szpigelglas stanął na czele Departamentu VII GUGB czyli wywiadu zagranicznego. W czasie pełnienia obowiązków naczelnika wywiadu przeszedł krótki kurs i wykładał w pierwszej szkole wywiadu NKWD SZON, utworzonej w 1938 roku. Czystki jakie szalały od pewnego czasu w NKWD dotknęły i jego, został aresztowany w 1938 roku, oskarżony o szpiegostwo i powiązania z wrogami ludu, następnie rozstrzelany.
Siergiej Szpigelglas, po wielu latach starań członków rodziny i przyjaciół, został zrehabilitowany.
Jakow Dawtian (1920-1921) • Solomon Mogilewski (1921) • Michaił Trilisser (1921-1930) • Artur Artuzow (1930-1936) • Abram Słucki (1936-1938) • Zelman Pasow (1938) • Siergiej Szpigelglas (1938) • Paweł Sudopłatow (1938) • Władimir Diekanozow (1938-1939) • Paweł Fitin (1939-1946) • Piotr Kubatkin (1946) (VI-IX) • Piotr Fiodotow (1946-1949) • Siergiej Sawczenko (1949-1952) • Jewgienij Pitowranow (1952-1953) • Wasilij Riasnoj (1953- III-IV) • Aleksandr Paniuszkin (1953-1955) • Aleksandr Sacharowski (1956-1971) • Fiodor Mortin (1971-1974) • Władimir Kriuczkow (1974-1988) • Leonid Szebarszyn (1988-1991)
