Smok (okręt)
Z Wikipedii
Galeon "Smok", znany też jako "galeona Zygmunta Augusta", był pierwszym okrętem wojennym budowanym z przeznaczeniem dla polskiej floty. Nazwa "Smok" jest jedynie domniemana, ponieważ okręt ten miał na dziobie galion w formie głowy smoka. Zamówiony został (razem z dwiema małymi jednostkami pomocniczymi: jednomasztową fregatą i batem) przez króla Zygmunta II Augusta jako zalążek floty.
Okręt zaprojektował i jego budową kierował sprowadzony z Wenecji mistrz budowy okrętów Domenico Zaviazello z pomocnikiem Giocomo Salvadore, a ogólne kierownictwo nad gospodarczą stroną budowy sprawował z ramienia Komisji Morskiej Jan Bąkowski. Stępkę pod budowę położono 21 czerwca 1570 w Elblągu. Prace przerwano na okres zimowy, od 25 listopada 1570 do marca 1571. Okręt zwodowano 14 czerwca 1571. 15 marca 1572 Bąkowski rozliczył rachunki z budowy i w tym okresie Zaviazello opuścił Polskę, lecz nadal prowadzono prace wykończeniowe pod kierunkiem Salvadore. Mimo to, okręt nie został nigdy dokończony, prawdopodobnie z powodu śmierci Zygmunta II Augusta 7 lipca 1572, kiedy to przerwano prace.
Według jednej wersji, galeon ten miał zostać następnie spalony podczas ataku gdańszczan na Elbląg w 1577 roku, jednakże według nowszych ustaleń, galeon został wówczas wycofany w górę rzeki Elbląg i uniknął zniszczenia. Podczas wycofania zrąbano jego maszty. Niewykończony galeon został ostatecznie rozebrany pomiędzy 1584 a 1588 rokiem. Los dwóch zbudowanych jednostek pomocniczych nie jest znany.
Spis treści |
[edytuj] Przybliżone dane techniczne
- długość: od 30 do 45 m
- szerokość: 9 m
- wyporność: ok. 400 t
- konstruktorzy: weneccy budowniczowie Domenico Zaviazello i Giocomo (Jakub) di Salvadore
Wygląd, dokładne wymiary i wyposażenie okrętu nie są znane. Okręt nie otrzymał przewidywanych dział.
[edytuj] Plany i modele
- Plany Modelarskie nr 43 (3/1971)
- Mały Modelarz nr: 6/1972 , 1/1981 , 1-2/2000
[edytuj] Źródła
- Jerzy Pertek: "Polacy na morzach i oceanach. Tom 1", Poznań 1981, ISBN 83-210-0141-6
[edytuj] Zobacz też
- ORP "Smok" - okręt z okresu II RP
- "Smok" - szkuner pływający po Zalewie Solińskim
