Sobór Przemienienia Pańskiego w Lublinie
Z Wikipedii
| Sobór Przemienienia Pańskiego w Lublinie | |
 Katedra w Lublinie |
|
| Data budowy | 1607-1633 |
| Wyznanie | prawosławne |
| Rodzaj | Katedra |
| Wezwanie | Przemienienia Pańskiego |
| Budulec | cegła |
| Obecnie | istnieje |
Cerkiew katedralna Przemienienia Pańskiego - pierwsza drewniana świątynia powstała w XV wieku, zaś druga murowana ufundowana w tym miejscu w 1588 przez Zygmunta III Wazę, uległa poważnemu pożarowi w 1607. Odbudowana w stylu późnorenesansowym, orientowana, trójnawowa zachowała się do dziś. W fasadzie zachodniej znajduje się masywna wieża na planie kwadratu. Fasady i zakrystie zwieńczone późnorenesansowymi szczytami, wzorowanymi na szczycie kościoła dominikanów. Prezbiterium oddzielone bogato rzeźbionym renesansowym ikonostasem. Centralne miejsce zajmuje XVII-wieczny ikonostas z pięknymi "carskimi wrotami". W cerkwi znajdują się obrazy, między innymi Sąd Ostateczny i Zaśnięcie Najświętszej Maryi Panny.
Wyświęcił ją w 1633 metropolita kijowski Piotr Mohyła. W XVII wieku kilkakrotnie zmieniała właścicieli i tyleż razy pełniła funkcje cerkwi grekokatolickiej i prawosławnej na przemian. Ostatecznie przejęta przez unitów w 1692. Po kasacji Unii brzeskiej w Królestwie Polskim, stała się ponownie cerkwią prawosławną w 1875. Przebudowana nieznacznie (barokowy hełm wieży zastąpiono uproszczonym hełmem z iglicą, który przetrwał do dziś) w II poł. XIX w. Wyremontowana w 1950.
Do chwili odzyskania przez kościół prawosławny świątyni w Szczebrzeszynie była najstarszą nieprzerwanie istniejącą świątynią prawosławną w Polsce.
Ustanowiona katedrą diecezji lubelsko-chełmskiej.
W Lublinie znajdują się jeszcze dwie cerkwie. Pierwsza św. Niewiast Niosących Wonności na cmentarzu przy ul. Lipowej, w części prawosławnej i druga Podwyższenia Krzyża Pańskiego w Domu Spokojnej Starości przy ul. Dolińskiego.
[edytuj] Bibliografia
- Marta Denys, Marek Wyszkowski, Lublin i okolice
