Sosna Banksa

Z Wikipedii

Sosna Banksa
Młoda sosna Banksa
Systematyka
Domena	jądrowce
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	naczyniowe
Nadgromada	nasienne
Gromada	nagonasienne
Klasa	iglaste
Rząd	sosnowce
Rodzina	sosnowate
Podrodzina	Pinoideae
Rodzaj	sosna
Gatunek	sosna Banksa
Nazwa systematyczna
Pinus banksiana
Lamb. 1803
Kategoria zagrożenia (CzKGZ) EX EW CR EN VU NT LC Kategoria: niższego ryzyka
Galeria zdjęć i grafik

Sosna Banksa (banka, Pinus banksiana Lamb., syn. Pinus divaricata (Ait.) Sudworth, syn. Pinus sylvestris L. var. divaricata Ait. ) - gatunek drzewa iglastego z rodziny sosnowatych. Sosna Banksa pochodzi z Ameryki Północnej, występuje w stanie dzikim w centralnej Kanadzie na wschód od Gór Skalistych od Terytoriów Północno-Zachodnich do Nowej Szkocji oraz na północno-wschodnich obszarach USA od stanu Minnesota do Maine, sięgając północno-zachodnich krańców stanu Indiana.

Spis treści 1 Charakterystyka 2 Zastosowanie 3 Odmiany 4 Ciekawostki

[edytuj] Charakterystyka

Pokrój

Drzewo wiecznie zielone, wolno rosnące, średnich rozmiarów. Pokrój drzewa początkowo stożkowaty, z czasem nieregularny, przyjmuje formy od strzelistych po krzaczaste.

Pień

Osiąga wysokość od 9 do 22, wyjątkowo 25 metrów. Średnica pnia do 0,9 m. Kora ciemna, łuszczy się drobnymi płatami.

Liście

Pąki jajowate, czerwono-brązowe, żywiczne, długości 0,5–1 cm. Igły zebrane w pęczki po 2, cienkie lecz sztywne, długości 2,5–4(5) cm, grubości 1–1,5 mm, lekko skręcone, ciemnozielone, zimą jaśniejsze. Pozostają na drzewie 2–3 lata. Pochewka liściowa rozmiarów 0,3–0,6 cm.

Kwiaty

Gatunek jednopienny. Kwiaty męskie cylindryczne, żółto-zielone, wyrastają w grupach na końcach gałązek. Kwiaty żeńskie owalne, czerwonawe.

Szyszki

Długości 3–5(5,5) cm, jasnobrązowe, charakterystycznie zakrzywione, spiczaste. Tarczki łusek są spłaszczone, z niewielkim, delikatnym kolcem, który odpada przeważnie zanim szyszka dojrzeje. Dojrzewają w ciągu 2 lat od zapylenia i zaraz potem uwalniają nasiona lub pozostają na gałęziach przez lata, otwierając się dopiero pod wpływem wysokiej temperatury towarzyszącej pożarowi lasu. W ten sposób następuje naturalne odnowienie zniszczonego pożarem drzewostanu. Nasiona ciemnobrązowe, prawie czarne, długości 4–5 mm, ze skrzydełkiem długości 10–12 mm.

Biotop

Gatunek światłolubny, odporny na mrozy. Rośnie na ubogich, piaszczystych i kamienistych glebach równin i wzgórz na wysokości 0–800 m n.p.m. Tworzy czystogatunkowe lub mieszane lasy tajgi i lasotundry. Na wschodnich krańcach zasięgu rośnie w klimacie morskim, poza tym w różnych typach klimatu kontynentalnego.

[edytuj] Zastosowanie

• W Polsce sadzona jako drzewo ozdobne.
• Wprowadzona do uprawy w Europie pod koniec XVIII wieku w celu zalesiania najuboższych stanowisk. Ze względu na niską jakość techniczną surowca wypierana jest w Polsce z wcześniejszych nasadzeń w lasach użytkowych przez rodzime gatunki sosny o lepszych parametrach.

Uznawana jest za potencjalne zagrożenie dla rodzimych gatunków borowych rosnących na ubogich siedliskach, ze względu na łatwość samosiewu i niewielkie wymagania glebowe (np. Puszcza Białowieska).

[edytuj] Odmiany

Na zachodnich krańcach obszaru występowania intensywnie krzyżuje się z sosną wydmową (Pinus contorta).

[edytuj] Ciekawostki

Lasówka szaro-żółta Dendroica kirtlandii z rodziny lasówkowatych (Parulidae) jest zagrożonym gatunkiem ptaka uzależnionym od występowania czystogatunkowych stanowisk młodej sosny Banksa na północnych krańcach dolnego półwyspu stanu Michigan. W wyniku zapobiegania i tłumienia pożarów lasu na tym terenie zaczęły zanikać stanowiska młodych sosen, a tym samym naturalne siedlisko lasówki. Aby uchronić ten gatunek ptaka przed wyginięciem przeprowadzane są w centralnym Michigan kontrolowane pożary lasów sosnowych.