Sosna pinia
Z Wikipedii
| Sosna pinia | |||||||||||||||||||||||||||||
 |
|||||||||||||||||||||||||||||
| Systematyka | |||||||||||||||||||||||||||||
| Domena | jądrowce | ||||||||||||||||||||||||||||
| Królestwo | rośliny | ||||||||||||||||||||||||||||
| Podkrólestwo | naczyniowe | ||||||||||||||||||||||||||||
| Nadgromada | nasienne | ||||||||||||||||||||||||||||
| Gromada | nagonasienne | ||||||||||||||||||||||||||||
| Klasa | iglaste | ||||||||||||||||||||||||||||
| Rząd | sosnowce | ||||||||||||||||||||||||||||
| Rodzina | sosnowate | ||||||||||||||||||||||||||||
| Podrodzina | Pinoideae | ||||||||||||||||||||||||||||
| Rodzaj | sosna | ||||||||||||||||||||||||||||
| Gatunek | sosna pinia | ||||||||||||||||||||||||||||
| Nazwa systematyczna | |||||||||||||||||||||||||||||
| Pinus pinea | |||||||||||||||||||||||||||||
| L., Sp. Pl. 1753 | |||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||
 Zasięg występowania |
|||||||||||||||||||||||||||||
 Galeria zdjęć i grafik |
|||||||||||||||||||||||||||||
.gif/240px-Horizontal_rule_line_(black-blue).gif){kind=small}
Sosna pinia (Pinus pinea L.) – gatunek drzewa z rodziny sosnowatych. Pinia występuje na północnym wybrzeżu Morza Śródziemnego, od Hiszpanii po Cypr oraz na południowym wybrzeżu Morza Czarnego.
[edytuj] Charakterystyka
- Pokrój
- Drzewo iglaste z gęstą, szeroką koroną. Starsze okazy przybierają pokrój parasolowaty.
- Pień
- Pień stosunkowo prosty, od pewnej wysokości rozwidlony. Osiąga wysokość 25 m. Gałęzie wyrastają z górnej części pnia, wznoszące się pod kątem ostrym. Kora szarobrązowa, u młodych drzew pokryta rysami, u starszych głęboko bruzdowata. Pączki o długości 6–14 mm, bez żywicy.
- Liście
- Igły zebrane w pęczki po 2 w przezroczystej pochewce, sztywne i spiczaste, długości 12–15(18) cm, grubości 2 mm. Są lekko zakrzywione, od jasnozielonych do ciemnozielonych. Pozostają na drzewie 2–4 lata.
- Kwiaty
- Drzewo jednopienne. Męskie kwiatostany są podłużne, żółte, długości 1–1,5 cm. Wyrastają u podstawy młodych pędów. Żeńskie szczytowe, szyszeczkowate i kuliste, długości 1–1,5 cm, rosną pojedynczo lub po 3. Kwitnie od maja do czerwca.
- Szyszki
- Masywne, siedzące, jajowate, długości 12 a szerokości 10 cm, z silnie zdrewniałymi łuskami. Początkowo zielone, dojrzewają po 36 miesiącach i brązowieją. Najniższe łuski odpadają, zaś szyszki pozostają na gałęzi. Grube i zdrewniałe łuski szyszek mają zaokrąglone końce, zawierają po 2 ciemnobrązowe nasiona długości do 2 cm, z 4–8 mm skrzydełkiem. Tarczki łusek wypukłe, z dużą piramidką bez kolca. Skrzydełko jest zbyt kruche i nie pozwala na rozsiewanie przez wiatr, nasiona przeważnie roznoszą zwierzęta, w tym ptak Cyanopica cyana. Nasiona po obraniu z łusek są jadalne i znane jako orzeszki piniowe.
- Biotop
- Rośnie na wybrzeżu do wysokości 600 m n.p.m., na lekkich, kwaskowych, suchych glebach. Często porasta wydmy, tworząc gęste, czysto piniowe lasy lub lasy mieszane wraz z sosną nadmorską, dębem bezszypułkowym, jesionem i wiązem. Rośnie na obszarach o łagodnych zimach i ciepłych, suchych latach. Jest niewrażliwa na długotrwałe susze.
[edytuj] Zastosowanie
- Drzewo ozdobne – w obszarze śródziemnomorskim często sadzona wzdłuż ulic, w parkach i ogrodach.
- Orzeszki piniowe są jednym ze składników oryginalnego włoskiego sosu Pesto, a także służą do wyrobu sałatkowego oleju piniowego.
- W czasach antycznych duże nasiona pinii (orzeszki piniowe, inaczej piniole) były ważnym składnikiem pożywienia. Z tego względu często uprawiano ją na wybrzeżu Morza Śródziemnego zakładając lasy piniowe. Współcześnie piniole są np. składnikiem sosów, w tym włoskiego pesto.
[edytuj] Zobacz też
Gatunki podobne:
