Stanisław Gieysztor
Z Wikipedii
Stanisław Gieysztor (ur. 15 września 1891 w Warszawie, zm. w listopadzie 1940 w obozie koncentracyjnym Auschwitz) – kapitan Wojska Polskiego, podpułkownik pożarnictwa, komendant Warszawskiej Straży Ogniowej, zastępca komendanta głównego Strażackiego Ruchu Oporu "Skała".
Uczęszczał do gimnazjum im. Jana Zamoyskiego w Warszawie. Działał wówczas w tajnych organizacjach szkolnych, a następnie w Związku Młodzieży Polskiej "Zet". W latach 1908-1911 studiował w Szkole Mechaniczno-Technicznej im. Wawelberga i Rotwanda w Warszawie. W 1911 r. podjął studia w Instytucie Elektrotechniczno-Mechanicznym w Nancy we Francji. W 1914 r. powrócił do Polski. Po wybuchu I wojny światowej 6 sierpnia 1914 wymaszerował z Krakowa w składzie 3 plutonu 1 kompanii kadrowej. Uczestniczył w walkach z Rosjanami w składzie Legionów Polskich Józefa Piłsudskiego; został ranny pod Uściskami. Pod koniec wojny został członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej. Jednocześnie w 1918 r. objął funkcję naczelnika Ochotniczej Straży Pożarnej w Janowie Lubelskim. Po odzyskaniu niepodległości wstąpił do odrodzonego Wojska Polskiego. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej 1919-1920 jako oficer artylerii. Od września 1922 r. do kwietnia 1925 r. pełnił obowiązki komendanta Wojskowej Straży Pożarnej w Kielcach, kończąc równocześnie kurs dla instruktorów pożarniczych w wojsku. Od 1934 r. przebywał na rocznym urlopie. Odbył w tym czasie praktykę pożarniczą w Warszawskiej Straży Ogniowej na stanowisku dowódcy oddziału. W 1935 r. przeszedł do rezerwy. W tym samym roku ukończył uzupełniające kursy pożarnicze, odbywając jednocześnie praktykę pożarniczą w Straży Pożarnej w Łodzi. Został następnie kierownikiem referatu wyszkoleniowego w Związku Straży Pożarnych RP. W kolejnych latach przeszedł praktyki pożarnicze w Berlinie i Dreźnie.
1 stycznia 1939 r. objął stanowisko komendanta Warszawskiej Straży Ogniowej. W związku ze zbliżającą się wojną z Niemcami kierował pracami przygotowawczymi do obrony Warszawy. Podczas oblężenia stolicy we wrześniu 1939 r. kierował obroną przeciwpożarową, współpracując z dowództwem obrony przeciwlotniczej i Komendą Obrony Miasta. Wchodził wówczas w skład biura Komisarza Cywilnego Obrony Warszawy, Stefana Starzyńskiego. Za obronę Warszawy został odznaczony Orderem Virtuti Militari. 23 grudnia 1939 r. był jednym ze współzałożycieli Strażackiego Ruchu Oporu "Skała", zostając zastępcą komendanta głównego organizacji. W 1940 r. został aresztowany przez Gestapo i 15 sierpnia osadzony w obozie koncentracyjnym Auschwitz, gdzie został zamordowany w listopadzie tego roku. Jego grób znajduje się na cmentarzu wojskowym na Powązkach.
