Stanisław Sołtyk
Z Wikipedii
Stanisław Sołtyk herbu Sołtyk (1753—1831) – senator-wojewoda Królestwa Polskiego, marszałek Sejmu Księstwa Warszawskiego, podstoli wielki koronny, poseł na Sejm Czteroletni, należał do najczynniejszych w przygotowaniu i przeprowadzeniu konstytucji 1791.
Był synem Macieja, kasztelana warszawskiego, synowcem Kajetana. W 1794 w tajnej misji od Kościuszki do dworu wiedeńskiego, internowany przez Austriaków, 1795 na emigracji, odgrywał czołową rolę, należał do pierwszych inicjatorów legionów, był mężem zaufania sprzysiężeń krajowych (pod imieniem Weygtynowskiego). Parokrotnie więziony przez Prusaków i Austriaków, w 1800 dał inicjatywę stworzenia Towarzystwa Przyjaciół Nauk, w 1802 należał (wraz z Tadeuszem Czackim) do inicjatorów założenia Towarzystwa Handlowego, celem eksportu zboża przez Morze Czarne. W 1809 czynny w powstaniu galicyjskim. W tym samym czasie (1809) był prefektem departamentu radomskiego w Księstwie Warszawskim. 1811 marszałek sejmu Księstwa Warszawskiego, za Królestwa prezes Centralnego Komitetu Towarzystwa Patriotycznego. 1825 senator-kasztelan, (1826—1829) więzień stanu, przewodniczył 1829 spiskowi koronacyjnemu. Po wybuchu powstania listopadowego uczczony, jako patriarcha walki o wolność, tytułem senatora-wojewody. Rozbudował i zmodernizował akłady metalowe w Chlewiskach.
[edytuj] Źródła
- Tomasz Palacz Ziemia Szydłowiecka w historii i kulturze kielecczyzny, Zakłady Graficzne Jędrzejów, 1971
