Strzyża (potok)
Z Wikipedii
Strzyża (kaszb.Strzëżô) - potok przepływający w całości w granicach administracyjnych miasta Gdańska. Ostatni przed ujściem dopływ Martwej Wisły. Strzyża jest potokiem w wysokim stopniu zanieczyszczonym.
[edytuj] Przebieg
Strzyża bierze źródła na zalesionych Wzgórzach Migowskich (wzniesienia morenowe i rezerwat przyrody Lasy w Dolinie Strzyży), po czym omija Migowo i płynie wzdłuż nasypu będącego pozostałością po linii kolejowej Gdańsk Wrzeszcz - Kokoszki - Stara Piła - Żukowo. Przed skrzyżowaniem ul. Potokowej z ul. J. Słowackiego zakalając zmienia kierunek i biegnie dalej na wschód wzdłuż ul. Słowackiego. W przeszłości na tym odcinku istniało około czterech stawów z młynami zbożowymi (czynne jeszcze w latach 40.XX wieku) i kuźnia srebra - pamięć zachowana w nazwie dzielnicy Srebrzysko i zajazdu "Srebny Młyn"
Przepływając pod kilkupasmową, południową, jezdnią al. Grunwaldzkiej bięgnącą w kierunku centrum miasta, Strzyża znika w tunelu i przepływa pod linią kolejową Gdańsk Główny - Wejherowo. Z tunelu wychodzi na wysokości ul. Nad Stawem tworząc staw, zbiornik wodny w przeszłości będący głównym źródłem pozyskiwania lodu dla celów technologicznych browaru oraz zabezpieczający w razie pożaru budynki dawnego browaru gdańskiego. Pozyskiwany lód był następnie przechowywany w głębokich piwnicach browaru pod warstwą ochronną trocin - w lodowniach. Następnie potok omija od wschodu Park Kuźniczki i płynie wąskim korytem równolegle do ul. Wajdeloty oraz pod mostami starych, wrzeszczańskich uliczek tworząc swoisty klimat zaniedbanego jeszcze starego Wrzeszcza. Po wpłynięciu pod ul. Waryńskiego tym samym po raz kolejny wpływa do tunelu i wypływa z niego w Parku Nad Strzyżą znajdującym się między dwoma ważnymi ulicami: ul. S. Wyspiańskiego (prowadzącej na Zaspę oraz Przymorze) a al. J. Hallera (prowadzącej w kierunku Brzeźna).
Następnie płynie wzdłuż ul. M. Reja i przepływając pod linią kolejową Gdańsk Główny - Gdańsk Nowy Port wkracza w dzielnicę przemysłową Młyniska. Płynie dalej wzdłuż ulicy Reja oraz jej przedłużenia, ulicy Swojskiej. Wpada lewobrzeżnie do Martwej Wisły pod mostem łączącym Składy z wyspą Ostrów.
[edytuj] Zmiana biegu potoku w rejonie Galerii Bałtyckiej
W związku z potrzebą budowy parkingów podziemnych w budowanej Galerii Bałtyckiej, zmieniono bieg Strzyży w okolicach tzw. wysepki na al. Grunwaldzkiej. Przed rozpoczęciem budowy Galerii Bałtyckiej, Strzyża biegła tunelem pod budynkami fabryki słodyczy Fazer. Po zakończeniu prac budowlanych będzie skręcać za południową jezdnią al. Grunwaldzkiej (w kierunku Wrzeszcza), przez krótki fragment będzie płynąć równolegle do linii tramwajowej, po czym przepłynie pod jezdnią północną alei i najprawdopodobniej "wciśnie się" między budynek Hydrobudowy a Galerię Bałtycką.
