Sułtan Girej-Kłycz

Z Wikipedii

Sułtan Girej-Kłycz (ur. w 1880 r. w Ujala lub Majkopie w Rosji, zm. 17 stycznia 1947 r. w więzieniu w Moskwie) – rosyjski wojskowy pochodzenia czerkieskiego, dowódca tzw. "Dzikiej" Dywizji Kawalerii podczas wojny domowej w Rosji w latach 1917-1921, biały emigrant polityczny, jeden z kolaboracyjnych działaczy i wojskowych współpracujących z Niemcami podczas II wojny światowej

Pochodził z książęcego rodu. Ukończył korpus kadetów i akademię wojskową w Grodnie. Uczestniczył w tłumieniu wystąpień rewolucyjnych w latach 1905-1907. Podczas I wojny światowej służył w rosyjskiej kawalerii. Latem 1917 r. awansował do stopnia pułkownika. Na pocz. 1918 r. brał udział w próbie puczu przeprowadzonej przez gen. Ławra Korniłowa jako dowódca czerkieskiego pułku kawaleryjskiego. 25 marca 1918 r. został mianowany generałem majorem i jednocześnie głównodowodzącym siłami białych na obszarze Kubania. Jesienią tego roku objął funkcję dowódcy 2 Brygady 1 Dywizji Kawalerii, a 21 grudnia – tzw. "Dzikiej" Czerkieskiej Dywizji Kawalerii. W 1920 r. po klęsce wojsk białych i ich ewakuacji na Krym, przekroczył wraz z resztkami swojej dywizji granicę z Republiką Gruzińską za zgodą miejscowego rządu, gdzie został internowany. Następnie udał się na Krym, a stamtąd z rozkazami gen. Piotra Wrangla z powrotem na północny Kaukaz. Sformował partyzanckie oddziały do walki z bolszewikami. Po niepowodzeniach ponownie zbiegł do Gruzji.

Wiosną 1921 r. wyemigrował do Jugosławii, a następnie Francji. Na emigracji został jednym z przywódców Ludowej Partii Górali Północnokaukaskich, która walczyła o odłączenie się północnego Kaukazu od ZSRR i utworzenie Republiki Północnokaukaskiej. Był też członkiem Kaukaskiego Komitetu Niepodległościowego skupiającego przywódców gruzińskich, armeńskich, azerskich i górali kaukaskich.

Podczas II wojny światowej podjął kolaborację z Niemcami, przebywając w Berlinie. Współorganizował tzw. "komitety narodowe" złożone z działaczy kaukaskich, które organizowały oddziały do walki u boku armii niemieckiej. Został członkiem Centralnego Komitetu Górali Kaukaskich. Na pocz. 1943 r. brał udział w formowaniu ochotniczej jednostki północnokaukaskiej pod nazwą Kaukasischer-Waffen-Verband der SS, przerzuconej następnie do Włoch, a potem do Jugosławii, gdzie do końca wojny walczyła z komunistycznymi partyzantami. Po kapitulacji Niemiec 8/9 maja 1945 r., dostał się w miejscowości Oberdrauburg do niewoli brytyjskiej.

29 maja w Judenburgu został wraz z innymi kaukaskimi oficerami przekazany Sowietom. Wyrokiem Sądu Najwyższego ZSRR skazano go na karę śmierci i natychmiast powieszono.